Thị trường XK nông sản những tháng đầu năm mang nhiều gam màu, cung bậc khác nhau- vui có, buồn có. Bước sang quý 3 giá XK gạo đã bắt đầu nhúc nhích, người trồng lúa đã dễ thở hơn thì XK thủy sản vẫn phải trông vào một phép màu trong những tháng cuối năm.
GẠO CHẮC CHẮN CÁN ĐÍCH
Theo ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam, tính đến giữa tháng 8, các DN đã đăng ký hợp đồng XK được 6,3 triệu tấn gạo. Như vậy, các DN đã ký được hợp đồng gần đạt so với mục tiêu định hướng XK gạo trong năm nay là từ 6,5-7 triệu tấn. Cũng đến giữa tháng 8, các DN đã thực hiện XK được 4,7 triệu tấn gạo, trị giá 2,05 tỷ USD. Như vậy, hiện còn ít nhất 1,6 triệu tấn gạo cần được XK từ nay đến cuối năm.
Theo nhận định của một số DN, việc ký hợp đồng để đạt mục tiêu định hướng XK gạo như trên không phải là quá khó. Trung Quốc – thị trường lớn của gạo Việt Nam kể từ đầu năm tới nay, hiện vẫn đang gặp nhiều khó khăn trong sản xuất gạo như lụt lội, sâu bệnh hoành hành. Giá gạo ở Trung Quốc vì thế vẫn đang tăng lên khá nhiều, khiến cho nước này có thể phải tăng NK gạo, nhất là từ Việt Nam.
Những trận bão lụt vừa qua cũng đã làm cho nhiều diện tích trồng lúa ở Philippines bị ảnh hưởng nặng nề. Gần 25 ngàn ha lúa ở 18 tỉnh của nước này đã bị lụt lội gây hại nặng, với lượng lúa bị mất ước khoảng 90 ngàn tấn. Bão lụt đang có nguy cơ làm đảo lộn kế hoạch tự túc hoàn toàn nhu cầu gạo trong nước của Chính phủ Philippines.
Trong khi đó, nhiều nước sản xuất lúa khác ở Đông Nam Á và Nam Á lại đang bị ảnh hưởng nặng bởi tình trạng hạn hán. Khu vực trồng lúa chính của Pakistan là Sindh (nơi có gần 2,2 triệu ha đất lúa trên tổng số 2,8 triệu ha đất lúa của cả nước này) hiện đang có tới 50% diện tích lúa bị thiếu nước. 18.000 ha đất lúa ở Java (Indonesia) cũng đang thiếu nước trầm trọng. Ấn Độ và Bangladesh cũng đang đối mặt với nguy cơ hạn hán.
Những yếu tố nói trên có thể sẽ có tác động tới việc tăng giá trên thị trường gạo thế giới, qua đó giúp cho việc XK gạo Việt Nam trong những tháng cuối năm trở nên thuận lợi hơn cả về số lượng lẫn giá gạo XK.
THỦY SẢN TĂNG TỪ QUÝ 3
Trong quý 2/2012, XK thủy sản tuy vẫn tăng trưởng nhưng mức tăng trưởng đã giảm khá mạnh, chỉ đạt 6% so với 15% của quý 1. Nguyên nhân chính là do các DN thiếu vốn trầm trọng để thu mua, chế biến XK cá tra. Giá tôm trên thị trường thế giới giảm mạnh khiến cho tôm Việt Nam bị giảm lợi thế cạnh tranh, cũng ảnh hưởng không nhỏ đến kim ngạch XK thủy sản trong quý 2. Ngoài ra còn có những nguyên nhân khác như thị trường EU giảm mạnh nhu cầu NK thủy sản …
| Với tình hình thị trường, nguyên liệu và sự chuyển biến của một số yếu tố nội tại trong nước, dự báo XK thủy sản trong quý 3 so với quý trước là 17%, để đạt khoảng 1,84 tỷ USD. Qua đó, nâng tổng giá trị XK thủy sản Việt Nam 9 tháng đầu năm 2012 lên 4,7 tỷ USD, và tạo đà để đạt mục tiêu XK 6,5 tỷ USD thủy sản trong cả năm 2012. |
Tuy nhiên, theo VASEP, trong quý 3, tình hình XK thủy sản đang trở nên sáng sủa hơn. Hy vọng đầu tiên được đặt vào gói cứu trợ 9.000 tỷ đồng cho ngành cá tra. Theo đó, gói cứu trợ này sẽ thúc đẩy các DN và nông dân đầu tư nuôi cá tra trở lại, các DN cũng sẽ có vốn để thu mua cá tra nguyên liệu phục vụ chế biến XK.
Quý 3 cũng là thời điểm nhiều diện tích tôm bước vào thu hoạch, do đó, nguồn nguyên liệu tôm cũng đỡ căng thẳng hơn so với quý 2. Đặc biệt, vào cuối quý 3, sẽ có một số điều chỉnh về chính sách, quy định mới ban hành, theo hướng có lợi cho XK thủy sản. Chẳng hạn vấn đề thuế bảo vệ môi trường đối với túi PE bao gói hàng XK và phí kiểm dịch thú y hàng thủy sản NK để gia công, chế biến XK, nhờ đó giảm bớt một phần áp lực chi phí và thủ tục cho DN.
Nhưng quan trọng nhất vẫn là yếu tố thị trường. So với quý 2, trong quý 3, thị trường EU vẫn chưa có nhiều dấu hiệu khả quan, khi giá trị XK trong khu vực này vào những tháng cao điểm sẽ chỉ xoay quanh mức 100 triệu USD/tháng. Thị trường Nhật Bản do vẫn còn vướng mắc về Ethoxyquin nên mức tăng trưởng XK sang nước này được dự báo sẽ giảm so với 6 tháng đầu năm.
Trong khi đó, các thị trường quan trọng khác như Mỹ, Hàn Quốc, Australia, Mexico, khối ASEAN, và Trung Quốc, Hồng Kông …vẫn đang tiếp tục có nhu cầu lớn và gia tăng NK từ nguồn cung Việt Nam. Đa số các thị trường này sẽ có nhu cầu tăng hơn so với 3 tháng vừa qua của quý 2.
