Lúa lai ba dòng tiềm năng N ưu 89

Sau 3 vụ khảo nghiệm và SX thử liên tiếp từ năm 2007 - 2011, giống lúa lai ba dòng N ưu 89 đã được Bộ NN-PTNT công nhận chính thức vào tháng 4/2012. Đến nay, nhiều tỉnh đã đưa giống lúa này vào cơ cấu SX, đem lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho nông dân.

Về nguồn gốc, N ưu 89 là giống lúa lai ba dòng được chọn tạo từ tổ hợp lai D62AxDR911, một sản phẩm của Cty Giống cây trồng Đắc Nguyệt (Tứ Xuyên, Trung Quốc). KS Lương Vân Khánh, GĐ Cty Giống cây trồng Hà Xuyên cho biết: N ưu 89 được nhập khẩu và cung ứng độc quyền bởi Cty chúng tôi. Cả hai dòng bố mẹ của N ưu 89 đều mang những đặc tính nông học tốt, đó là dạng hình đẹp, sinh trưởng khoẻ, độ thuần cao, chống chịu sâu bệnh tốt và khả năng thích ứng rộng.

Tổ hợp lai này có khả năng phối hợp tốt và cho năng suất hạt F1 cao. Khi SX hạt lai F1 tại Tứ Xuyên, Trung Quốc năng suất bình quân đạt 2,6 - 3,2 tấn/ha, năng suất cao nhất đạt 3,9 tấn/ha. Giống lúa lai 3 dòng N ưu 89 luôn cho năng suất cao: Năng suất bình quân tại Trung Quốc đạt 86 - 94 tạ/ha, năng suất cao nhất có thể đạt trên 10 tấn/ha.

Giống lúa lai ba dòng N ưu 89 trên cánh đồng xã Trị Quận (Phù Ninh - Phú Thọ)

Năm 2011, N ưu 89 bắt đầu được SX thử nghiệm tại nhiều tỉnh thành trong cả nước. Các điểm SX thử rải khắp các vùng sinh thái như trung du, miền núi phía Bắc, ĐBSH và Bắc Trung bộ nhằm đánh giá năng suất, khả năng chống sâu bệnh, tính thích ứng cũng như ổn định của giống.

Các tỉnh tham gia SX là Yên Bái, Hòa Bình, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Hải Dương, Hà Nội, Nam Định, Thanh Hóa và Nghệ An... Quy mô SX trung bình từ 3 - 98 ha/tỉnh. KS Lương Vân Khánh cho biết, hầu hết các tỉnh sau khi SX thử nghiệm N ưu 89 đều tỏ ra khá hài lòng với giống này.

Đại diện Cty TNHH MTV Giống cây trồng Hải Dương đánh giá, đây là giống sinh trưởng và phát triển khỏe, đẻ nhánh khá, tiềm năng năng suất cao, ổn định trong cả 2 vụ xuân và mùa. TGST trung bình từ 127 - 129 ngày (vụ xuân) và 107 - 109 ngày vụ mùa. Đặc biệt, giống có độ thuần cao, trỗ bông tập trung, khả năng thích ứng rộng. Ngoài ra, N ưu 89 chống chịu sâu bệnh khá, đặc biệt là bệnh đạo ôn và bệnh bạc lá. Đồng thời, cây có khả năng chống đổ và chịu rét. Chất lượng gạo ngon, cơm trắng và mềm.

Sau khi được công nhận chính thức, từ vụ mùa 2012, Sở NN-PTNT Phú Thọ đã đưa giống N ưu 89 SX thử trên đồng đất của huyện Phù Ninh. Bà Hoàng Thị Thu Hà, chuyên viên Phòng NN-PTNT huyện Phù Ninh cho biết, qua 3 vụ SX liên tục, có thể khẳng định N ưu 89 hoàn toàn phù hợp với chất đất ở đây. Tại Phù Ninh, N ưu 89 được trồng rải rác khắp các xã như Trị Quận, Phú Mỹ, Lệ Mỹ, Thị trấn Phong Châu... với tổng diện tích khoảng 70 ha.

Dưới cái nắng chang chang, bà Hà dẫn chúng tôi đi thăm 20 ha N ưu 89 SX tại xã Trị Quận. “Đây là vùng đất rất xấu, bạc màu và bị nhiễm phèn chua khiến cây lúa phát triển kém, năng suất không cao”, bà Hà vạch từng khóm lúa kiểm tra và nói.

Tuy nhiên, từ khi đưa giống N ưu 89 về SX, tình hình đã được cải thiện khá nhiều. Trong vụ xuân 2013 vừa qua, Phù Ninh trúng quả đậm với giống lúa lai ba dòng này. Năng suất lúa thu hoạch thực tế trên đồng ruộng của nông dân đạt 3 tạ/sào, mảnh nào chăm sóc tốt có thể cao hơn. Hiện 20 ha N ưu 89 tại đây đã bắt đầu vào mẩy, dự kiến có thể thu hoạch vào cuối tháng 9 này.

Cũng theo bà Hà, năng suất dự kiến vụ mùa năm nay sẽ đạt khoảng 2,4 tạ/sào. “Theo tôi, với vùng đất xấu mà lại SX trong vụ mùa như thế này, năng suất đạt khoảng 2,4 tạ/sào là được”, bà Hà nói thêm. KS Lương Vân Khánh chia sẻ, HTXNN Trị Quận đã trao đổi và cho biết, trong vụ xuân kế tiếp, xã sẽ cơ cấu khoảng 80-90% giống N ưu 89 trên tổng diện tích đất lúa toàn vụ.

Vì một vài lý do, nhiều hộ dân tại thị trấn Phong Châu đã bỏ hẳn SX vụ lúa mùa. Họ chỉ SX vụ xuân, vụ còn lại thì để đồng ruộng hoang hóa hoặc cho người khác mượn đất trồng ngô. Không lỡ nhìn cảnh “đồng khô cỏ cháy”, Phòng NN-PTNT huyện Phù Ninh đã đi vận động các hộ bỏ ruộng tham gia SX vụ mùa với giống N ưu 89.

Thật đáng kinh ngạc, trên diện tích 6 ha đất bỏ không, sau vài tháng canh tác đã thành một thảm lúa xanh rì, căng tràn nhựa sống. Đất đai ít bị nhiễm phèn chua, nguồn nước dồi dào, tạo điều kiện cho N ưu 89 phát triển vô cùng mạnh mẽ, vượt xa kì vọng của chính những hộ dân tham gia SX.

Nhìn thấy mảnh ruộng bỏ hoang nay lúa tốt bời bời, nhiều nông dân tỏ ra tiếc nuối. Bà Hà hồ hởi bảo, với diện tích này tôi chắc chắn năng suất phải vượt 3 tạ/sào và khẳng định, trong vụ xuân sắp tới sẽ tiếp tục cho mở rộng diện tích SX giống N ưu 89.