Đây là cách gọi dân gian để chỉ chất dịch tiết ra từ bộ phận sinh dục của phụ nữ xuất hiện khi đến tuổi dậy thì, còn trong khoa học gọi là huyết trắng hay dịch tiết âm đạo. Khí hư là một dấu hiệu thể hiện sự phát triển và hoạt động của cơ quan sinh dục nữ và có liên quan đến bệnh lý đường sinh dục.
Khí hư sinh lý
Khí hư bình thường có màu trắng trong, có thể hơi ngả vàng. Số lượng và tính chất của khí hư thay đổi tuỳ theo từng giai đoạn trong chu kỳ kinh nguyệt. Ở giai đoạn trước và sau khi trứng rụng, khí hư thường ít và không dai. Ở thời điểm rụng trứng, khí hư thường nhiều, loãng và dai.
Ngoài việc giữ ẩm cho âm đạo, khí hư còn có chức năng tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng vào tử cung khi có trứng rụng, hoặc cản trở việc thâm nhập đó khi không có trứng đợi tinh trùng.
Khí hư được hình thành do tác dụng của nội tiết tố sinh sản nữ estrogen. Ở các bé gái, bộ máy sinh dục chưa phát triển đầy đủ, nhìn chung trong âm đạo không có nội tiết nên không có khí hư. Bước vào tuổi dậy thì, buồng trứng dần dần phát triển và tiết ra chất kích thích khiến bộ máy sinh dục sản sinh ra các chất nội tiết, vì thế mới có khí hư.
Đến tuổi trưởng thành, buồng trứng phát triển hoàn thiện, hàng tháng điều tiết ra estrogen và progesteron, vì thế lượng khí hư xuất hiện và thay đổi theo chu kỳ, tuỳ thuộc hàm lượng của estrogen nhiều hay ít. Sau khi hết đợt hành kinh, bạn có thể thấy khô ở cửa mình, không có dịch tiết.
Khí hư bệnh lý
Bên cạnh khí hư sinh lý, trong nhiều trường hợp khí hư là biểu hiện của các bệnh lý đường sinh dục. Khí hư bệnh lý thường có 3 loại như sau:
- Khí hư trong: Dịch trong, trắng, nhầy dính, có khi loãng như nước, không hôi. Nguyên nhân do u xơ tử cung, polip cổ tử cung, lộ tuyến cổ tử cung, quá sản nội mạc tử cung do cường estrogen.
- Khí hư vàng: Dịch trong, trắng, loãng có váng như sữa. Nguyên nhân thường do rối loạn tâm lý, rối loạn thần kinh thực vật.
- Khí hư đục: Dịch đặc, hôi và nhiều, thường có màu vàng và xanh, có bọt hay không phụ thuộc tác nhân gây bệnh. Nguyên nhân do virus, vi khuẩn, kí sinh trùng. Tất cả các dạng trên của khí hư đều là biểu hiện của bệnh lý đường sinh dục, cần phát hiện và điều trị kịp thời, nếu để lâu sẽ dẫn tới những viêm nhiễm nặng hơn và có thể gây vô sinh ở các bạn nữ.
Môi trường ẩm ướt mà khí hư tạo ra là một điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn gây bệnh xâm nhập và phát triển nếu không được vệ sinh sạch sẽ. Chính vì vậy, các bạn nữ cần giữ gìn vệ sinh bộ phận sinh dục của mình hàng ngày, nên chọn loại quần lót thấm ẩm, thoáng mát, nên thay quần lót tối thiểu mỗi ngày 1 lần.
Mỗi lần thay, rửa sạch bằng nước sạch hoặc có pha một chút muối trắng rồi lau khô và cần chú ý để phân biệt đâu là khí hư sinh lý và đâu là khí hư bệnh lý. Nếu là khí hư bệnh lý cần đi khám và điều trị kịp thời.
Ngoài việc dùng thuốc, chế độ và các món ăn cũng có thể giúp phòng ngừa và chữa trị khí hư bệnh lý. Dưới đây là một vài món ăn như thế:
* Canh thịt lợn nấu với hoa mào gà: Thịt nạc thăn 100g, Hoa mào gà 30g, Kim anh tử 15g, Bạch quả 10 quả, Nước gia vị đủ dùng. Thịt lợn rửa sạch thái miếng. Các vị hoa mào gà, kim anh tử, bạch quả rửa sạch, bọc vào túi vải buộc kín đem đun với nước trong vòng 30 phút, bắc ra bỏ bã lấy nước. Sau đó, thả thịt lợn vào nước đun tới khi thịt chín, nêm gia vị là được. Ăn cả cái lẫn nước, ăn liên tục trong 7 ngày, mỗi ngày 1 lần. Món canh này có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, chữa được các bệnh ra nhiều khí hư.
* Gà đen hầm hoàng kỳ: Gà đen 1 con, hoàng kỳ 60g, gừng tươi, gia vị, nước đủ dùng. Gà làm sạch lông, bỏ nội tạng rửa sạch. Hoàng kỳ rửa sạch, thái miếng nhỏ nhồi vào bụng gà rồi khâu chặt lại. Đem gà hấp cách thuỷ, khi hấp cho gừng lên trên gà. Ăn 3 thang, cách nhật. Món ăn này có thể chữa suy nhược thần kinh, người mệt mỏi do khí hư gây nên.
* Cháo gạo nếp, hạt sen, hạt súng: Gạo nếp 100g, Hạt sen, Hạt súng 50g, Lá sen tươi 50g, Đường trắng, nước đủ dùng. Hạt sen bỏ màng và tâm, hạt súng, lá sen rửa sạch, gạo vo sạch. Lấy lá sen, gói hạt súng vào buộc chặt, đun với nước trong vòng 30 phút, bỏ bã lấy nước. Cho hạt sen và gạo nếp vào nước thuốc đỏ đun nhừ thành cháo, nêm đường vào là được. Mỗi ngày ăn 1 lần vào buổi sáng sớm, ăn liên tục trong 7 ngày. Món cháo có tác dụng ngăn ra khí hư.
