Cty Phan Thị chuyên sản xuất truyện tranh vừa liên kết với NXB Kim Đồng ấn hành bộ truyện tranh về Chủ tịch Hồ Chí Minh mang tên "Bác Hồ sống mãi". Kịch bản truyện và tranh vẽ "Bác Hồ sống mãi" được chính Cty Phan Thị phỏng theo các câu chuyện về Bác đã từng in trên sách báo.
Có thể nói, mục đích của Cty Phan Thị khi làm bộ truyện tranh về Bác rất tốt đẹp, nhằm giáo dục những giá trị lịch sử với thế hệ trẻ hôm nay. Thế nhưng, một vài tập trong bộ "Bác Hồ sống mãi" được thể hiện có nhiều chi tiết ngô nghê, cường điệu và thậm chí còn được những người làm sách tận dụng để quảng cáo trái phép.
Nhận thức ngô nghê
Trong 5 tập vừa phát hành của bộ truyện tranh "Bác Hồ sống mãi" có một số chi tiết, hình ảnh bị cường điệu thái quá, sai với sự thật lịch sử. Chẳng hạn trong tập "Từ mái ấm Nà Lọm", ở ngay trang 3 là hình ảnh một dàn máy bay Pháp đông nghịt như đàn ruồi ném bom xuống thường dân Việt Nam. Hình ảnh này gợi nhớ một cảnh trong phim "Trân Châu cảng" khi quân Nhật tấn công hạm đội Mỹ tại Thái Bình Dương, hơn là gợi lại một ký ức đau thương của dân tộc khi bị ngoại xâm. Từ chuyện thường dân chết vì bom Pháp khiến nhiều trẻ em mất người thân nên Bác Hồ cho thành lập “Mái ấm Nà Lọm” để nuôi dưỡng các cháu mồ côi cha mẹ.
Ngoài cường điệu thái quá, thì "Từ mái ấm Nà Lọm" còn có chi tiết rất ngô nghê. Người dân Việt nào cũng biết Bác Hồ là người đứng đầu đất nước, thương dân hết mực, nên những chuyện như Pháp ném bom sát hại dân thường nghiễm nhiên Bác phải được báo cáo trước tiên. Vậy mà ở trang 14 của tập truyện này có câu do Bác nói: “Bác đọc báo thấy giặc Pháp ném bom dữ dội. Bác lo lắng cho nhiều cháu thiếu nhi…”. Những người thực hiện "Từ mái ấm Nà Lọm" có lẽ quá “ngây thơ”, vì chẳng lẽ người đứng đầu đất nước như Bác mà đợi đến khi “đọc báo” mới biết là “giặc Pháp ném bom dữ dội”?!
Quảng cáo trá hình?
Ngoài những cường điệu và ngô nghê vừa nêu trên, trong tập "Thăm làng cá Cát Bà" còn có một hạt sạn rất lớn khiến cho bộ truyện giảm đi giá trị. Trang 19 tập "Thăm làng cá Cát Bà" có cảnh Bác Hồ tặng quà cho một cháu bé mới 8 tuổi đã học lớp 3. Điều đáng nói ở món quà Bác tặng cháu bé là tập truyện tranh "Thần đồng Đất Việt". Nhiều người biết rằng bộ truyện tranh "Thần đồng Đất Việt" là một sản phẩm thương mại của Cty Phan Thị mới được xuất bản những năm gần đây. Trong khi bối cảnh Bác Hồ "Thăm làng cá Cát Bà" được ghi rõ là ngày 1/4/1959. Như vậy tập truyện "Thần đồng Đất Việt" nằm trong tay Bác Hồ tặng cho thiếu nhi vào năm 1959 là sai về thời điểm lịch sử. Thêm nữa, dư luận thắc mắc có phải Cty Phan Thị muốn mượn hình ảnh Bác Hồ để quảng cáo cho sản phẩm "Thần đồng Đất Việt" của mình?
Thu hồi "Thăm làng cá Cát Bà" Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Huy Thắng - Chịu trách nhiệm bản thảo ở NXB Kim Đồng cho biết: “Ngay khi có dư luận góp ý về tập truyện "Thăm làng cá Cát Bà", NXB Kim Đồng đã nghiêm túc lắng nghe và quyết định thu hồi tất cả tập sách này. Những chi tiết mà dư luận góp ý đều được NXB Kim Đồng tiếp thu và nhất định sửa chữa”.
Theo Pháp lệnh về quảng cáo quy định rõ là nghiêm cấm sử dụng hình ảnh lãnh tụ quảng cáo dưới mọi hình thức. Nếu Cty Phan Thị dùng hình ảnh Bác Hồ vì mục đích quảng cáo bộ truyện tranh "Thần đồng Đất Việt" tức là vi phạm pháp luật.
Chúng tôi đã liên lạc với nơi cấp phép xuất bản bộ truyện tranh này, ông Cao Xuân Sơn - Phó Giám đốc Chi nhánh NXB Kim Đồng tại TP.HCM cho biết: “Chúng tôi nghiêm túc nhận lỗi trong khâu biên tập đã để sót chi tiết như trang 19 tập truyện "Thăm làng cá Cát Bà". Tuy nhiên không vì vậy mà chúng ta phủ nhận hết những nỗ lực trong việc thực hiện bộ truyện tranh "Bác Hồ sống mãi". Chúng tôi sẽ cố gắng hết sức để các tập tiếp theo của bộ truyện tranh về Bác thực sự hoàn chỉnh”. Được biết bộ truyện tranh Bác Hồ sống mãi dự kiến có 20 tập.
Tuy vậy, việc mang một ấn phẩm thương mại đặt vào tay Bác Hồ, rồi sau đó biện minh bằng bất cứ lý do nào cũng rất khó thuyết phục. Nhiều người làm xuất bản lâu năm cho rằng: “Điều này chỉ có thể giải thích, rằng đó là một trò “láu cá” trong xuất bản của giới làm sách tư nhân”.
