Giá gạo XK trong những ngày qua liên tục giảm sâu đang ảnh hưởng không nhỏ tới việc tiêu thụ cũng như giá lúa đầu vụ ĐX 2012-2013 ở ĐBSCL.
Kém xa giá các nước khác
Theo nguồn tin từ một số DN XK gạo, trong những ngày qua, giá gạo XK các loại liên tục giảm mạnh. Ngày 18/1, gạo 5% tấm từ mức 405-415 USD/tấn trước đó đã giảm xuống còn 390-400 USD/tấn (giảm 15 USD/tấn), gạo 25% tấm từ 375-385 USD/tấn xuống còn 355-365 USD/tấn (giảm 20 USD/tấn), gạo thơm từ 585-595 USD/tấn giảm còn 555-565 USD/tấn (giảm 30 USD/tấn), tấm 350-360 USD/tấn giảm còn 345-355 USD/tấn (giảm 5 USD/tấn). Sang tuần này, trừ gạo thơm, giá các loại gạo XK khác tiếp tục giảm mạnh. Ngày 22/1, gạo 5% tấm chỉ còn 380-390 USD/tấn, gạo 25% tấm còn 345-355 USD/tấn, tấm 330-340 USD/tấn. Như vậy, giá gạo 5% tấm hiện đã xuống gần bằng với giá hướng dẫn XK gạo … 35% tấm (370 USD/tấn) mà Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) công bố có có hiệu lực từ ngày 27/12/2012. Còn giá gạo 25% tấm thì đã xuống ở mức thấp hơn nhiều so với cái giá sàn của loại gạo có phẩm cấp thấp hơn nói trên.
Thu hoạch lúa ở ĐBSCL
Do gạo Việt Nam xuống giá liên tục trong khi giá gạo các nước XK khác ít biến động. Giá gạo XK của ta hiện thấp nhất thế giới và đang có khoảng cách khá lớn so với các nước khác: Gạo 5% tấm, giá của Việt Nam đã kém giá của Thái Lan khoảng 170 USD/tấn, kém Pakistan 50 USD/tấn, và thua Ấn Độ 45 USD/tấn. Giá gạo 25% tấm của Việt Nam thua giá gạo cùng loại của Thái Lan tới 190 USD/tấn, kém Ấn Độ 35 USD/tấn và Pakistan 20 USD/tấn.
Theo ông Trương Thanh Phong, Chủ tịch VFA, đến nay, từ số hợp đồng năm ngoái chuyển sang và hợp đồng mới đăng ký, đã có tổng cộng khoảng 1,2 triệu tấn gạo có hợp đồng XK trong những tháng đầu năm nay. Trong đó, khoảng 200 ngàn tấn đã được giao cho khách hàng nước ngoài, còn lại 1 triệu tấn.
Như vậy, nếu so với kế hoạch XK 1,4 triệu tấn gạo trong quý 1 năm nay, thì lượng gạo đã ký hợp đồng XK như trên đã gần đạt, nhưng so với nhu cầu tiêu thụ lúa gạo hàng hóa trong vụ ĐX thì lượng hợp đồng đã ký như trên hãy còn khá khiêm tốn và thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2012 và 2011. Theo một số DN XK gạo, việc tìm kiếm các hợp đồng XK gạo mới vẫn đang rất khó khăn. Tuy nhiên, với việc giá gạo Việt Nam hiện đã thấp hơn nhiều so với gạo cùng loại của các nước XK chính, nên đã thu hút được sự quan tâm của một số khách hàng đến từ châu Phi.
Khó tiêu thụ lúa đầu vụ
Theo ông Lê Thanh Tùng, chuyên viên Cục Trồng trọt, đến nay, đã có 50 ngàn ha lúa ĐX được thu hoạch ở ĐBSCL, tập trung tại các tỉnh Sóc Trăng, Vĩnh Long ... Năng suất lúa đầu vụ tương đương với cùng kỳ vụ ĐX trước, ở mức bình quân 6,3 tấn/ha... Cái lo lắng nhất của nông dân và thương lái hiện nay là, dù mới bắt đầu vụ thu hoạch nhưng tình hình tiêu thụ đang khó khăn, giá gạo hàng hóa và giá lúa liên tục giảm mạnh.
Bà Trần Thị Bông, thương lái lớn ở huyện Thoại Sơn (An Giang) cho hay, nhiều địa phương ở miệt thứ (vùng ven biển), lúa đang bắt đầu chín đầy đồng nhưng thương lái khá thưa thớt. Nguyên nhân là do các DN mua gạo nguyên liệu rất ít. Giá gạo nguyên liệu cũng đang giảm mạnh. Gạo xay ra từ lúa IR 50404, cuối tuần trước còn ở mức 7.000-7.100 đ/kg, đến ngày 23/1 chỉ còn 6.600 đ/kg. Với giá gạo đó, những thương lái mua lúa IR 50404 ngay tại ruộng phải mua giá khoảng 4.200-4.300 đ/kg thì may ra mới có lời chút đỉnh, nhưng nông dân hiện chỉ có thể bán với giá 4.400 đ/kg. Với các giống lúa hạt dài, giá bán tại ruộng hiện khoảng 4.800-4.900 đ/kg, nhưng cũng có rất ít thương lái đi thu mua vì việc tiêu thụ gạo nguyên liệu đang khá khó khăn. Thành ra việc mua bán lúa ở những vùng đang thu hoạch lúa ĐX đầu vụ hiện đang khá trầm lắng, gây ra nỗi lo lắng không nhỏ cho người trồng lúa.
Mới đây, Chính phủ đã đồng ý cho mua tạm trữ tối đa 1 triệu tấn quy gạo trong vụ ĐX này, theo cơ chế tạm trữ cũ của năm 2012. Bộ NN-PTNT được giao chủ trì, phối hợp với cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan theo dõi diễn biến thị trường, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định cụ thể số lượng, thời gian thực hiện mua tạm trữ thóc, gạo vụ ĐX 2012–2013. Đây là một tin vui cho người trồng lúa, tuy nhiên, do Chương trình mua tạm trữ vẫn chưa được khởi động nên chưa có tác động tích cực nào tới thị trường lúa gạo hàng hóa ở ĐBSCL.
