Trong danh sách các ngành trình độ đại học bị dừng tuyển sinh từ năm 2014 do không đủ điều kiện đội ngũ giảng viên cơ hữu, có khá nhiều ngành đạo tạo nghệ thuật.
Chủ trương đúng đắn của Bộ Giáo dục - Đào tạo nhằm đảm bảo chất lượng cho sinh viên. Tuy nhiên, với lĩnh vực hơi đặc thù này, cần có cái nhìn bao quát và linh hoạt hơn.
Hiện nay, giáo viên dạy nhạc tại các trường học, kể cả bậc tiểu học lẫn trung học, đều rất khan hiếm. Vì vậy, không thể không nghĩ đến giải pháp bổ sung lực lượng "kỹ sư tâm hồn" quan trọng ấy.
Đáng tiếc, ngành sư phạm âm nhạc của cả ba trung tâm lớn là Học viện Âm nhạc quốc gia VN, Học viện Âm nhạc Huế và Nhạc viện TP. HCM tính hết chỉ có 2 thạc sĩ và 8 cử nhân đứng lớp. Ngành sư phạm âm nhạc không chỉ đòi hỏi kỹ năng biểu diễn mà còn yêu cầu khắt khe về kiến thức nền tảng, không có bất kỳ tiến sĩ hay giáo sư nào tham gia giảng dạy thì kể ra cũng rất đáng ái ngại!
Sòng phẳng nói với nhau, vì ¾ thế kỷ 20 phải đương đầu với khó khăn bom đạn, nền nghệ thuật của nước ta chỉ mới bước đầu tiêu chuẩn hóa. Việc đào tạo nghệ thuật càng non trẻ hơn. Nhiều tài năng nghệ thuật chỉ đầu tư hoạt động đáp ứng nhu cầu của công chúng và thị trường, chứ không quá mặn mà với chuyện theo dõi học hàm, học vị. Thực tế đó khiến vài ngành đào tạo chuyên nghiệp như thanh nhạc, biên kịch hoặc đạo diễn rất hiếm hoi giáo sư hay tiến sĩ.
Yếu tố đầu tiên của một nghệ sĩ là năng khiếu thiên bẩm. Không ai dám mạo hiểm khẳng định rằng trường học có thể đào tạo ra nghệ sĩ. Đào tạo nghệ thuật không thể đong đếm bao nhiêu trang sách đã học thuộc lòng, mà nhằm cung cấp tư duy nhận biết giá trị nghệ thuật chân chính và khơi mở cảm hứng sáng tạo. Nghệ sĩ có hiểu biết sâu rộng chắc chắn có nhiều cơ hội trưởng thành hơn nghệ sĩ mù tịt mọi lý thuyết cơ bản. Tuy nhiên, vẫn phải nhấn mạnh, phần lớn nghệ sĩ đích thực đều thăng hoa phẩm chất cá nhân trên cơ sở nghề dạy nghề!
Nghệ thuật Việt Nam đang mong mỏi xuất hiện một thế hệ trẻ trung và năng động để bắt kịp đời sống hội nhập. Có nhiều ngành không thể ngồi chờ bao giờ đủ số lượng giảng viên có học hàm giáo sư hay học vị tiến sĩ mới bắt tay đào tạo. Có lẽ nên áp dụng cơ chế uyển chuyển để đạt được hiệu quả giáo dục như mong muốn.
Ví dụ, những ngành nghiên cứu thì nhất thiết giảng viên phải có trình độ cao, còn những ngành biểu diễn thì mạnh dạn mời những nghệ sĩ nổi tiếng và giàu kinh nghiệm tham gia giảng dạy. Tên tuổi cỡ Đặng Nhật Minh, Thành Lộc hay Lê Khanh mà đứng lớp thì cuộc đời lao động nghệ thuật của họ đã chính là những giáo trình thuyết phục nhất!
