Nằm giữa cánh đồng Mường Lò, TX Nghĩa Lộ trước đây là thủ phủ của tỉnh Nghĩa Lộ cũ, sau khi sáp nhập 3 tỉnh: Yên Bái, Nghĩa Lộ, Lào Cai thành tỉnh Hoàng Liên Sơn, tháng 3/1978 TX Nghĩa Lộ sáp nhập vào huyện Văn Chấn trở thành thị trấn Nghĩa Lộ.
Ngày 15/5/1995, TX Nghĩa Lộ được tái lập gồm 4 phường, với diện tích gần 880 ha, dân số 16.000 người. Tháng 12/2003, TX Nghĩa Lộ được mở rộng địa giới hành chính sáp nhập thêm 3 xã: Nghĩa An, Nghĩa Lợi và Nghĩa Phúc của huyện Văn Chấn.
Ông Phạm Duy Cường (ngoài cùng bên phải), Bí thư Tỉnh uỷ Yên Bái, tặng lẵng hoa chúc mừng nhân 20 năm ngày tái lập TX
Đến nay TX Nghĩa Lộ có tổng diện tích hơn 30km2, với 7 phường, xã, dân số gần 30.000 người, trong đó dân tộc Thái chiếm 48%, dân tộc Kinh chiếm 41% còn lại là các dân tộc khác.
TX Nghĩa Lộ là đơn vị hành chính nhỏ nhất nước chủ yếu là SXNN, sau 20 năm tái lập TX đã trở thành trung tâm văn hoá, thương mại, dịch vụ khu vực phía Tây của tỉnh Yên Bái.
SXNN của TX trước đây chỉ đạt 45-50 triệu/ha, do đưa các tiến bộ KHKT và các giống lúa mới có chất lượng cao nên giá trị thu nhập đạt 125 triệu/ha. Thương hiệu “hạt gạo Mường Lò" đang được khẳng định trên thị trường.
Bà Phạm Thị Thanh Trà (thứ 2 trái sang), Chủ tịch UBND tỉnh Yên Bái, trao cờ thi đua của Chính phủ cho nhân dân và cán bộ TX
Thương mại dịch vụ đã trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của TX và chiếm 65% trong cơ cấu kinh tế, hệ thống cửa hàng, siêu thị, khách sạn... phát triển mạnh mẽ thu hút vốn đầu tư và lượng người tới giao dịch. Chỉ tính riêng chợ Mường Lò thu ngân sách năm 2014 cao gấp 6 lần so với năm 1995.
Tỷ lệ hộ nghèo mỗi năm giảm 4%, số lao động hằng năm được đào tạo trên 1.000 người; hệ thống giáo dục, y tế, nhà văn hoá thôn, bản khá hoàn thiện đáp ứng nhu cầu học tập, sinh hoạt văn hoá và chăm sóc sức khoẻ cho người dân, trong đó có 58% số trường đạt chuẩn quốc gia.
Với quyết tâm xây dựng một TX thương mại - dịch vụ - văn hoá, trong những năm qua TX đã khôi phục, gìn giữ và phát triển những giá trị văn hoá của các dân tộc bản địa: Lễ hội xên bản, xên mường; Lễ hội rằm tháng giêng gắn với hội Hạn Khuống; Tết xíp xí; Tục lên nhà mới; Lễ đặt tên cho con...
Màn đại xoè cổ
Tuần Văn hoá - Thể thao - Du lịch Mường Lò được tổ chức thường niên vào dịp chiến thắng Nghĩa Lộ (18/10/1952). Màn đại xèo cổ với 2.013 diễn viên quần chúng tổ chức năm 2013 được công nhận là “Màn đại xoè cổ lớn nhất Việt Nam”. Hằng năm có từ 45.000 - 50.000 lượt khách tới tham quan và thưởng thức văn hoá Mường Lò.
Hát mừng kỷ niệm ngày tái lập TX
Nhân dịp kỷ niệm 20 năm ngày tái lập, Chính phủ tặng nhân dân và cán bộ TX Nghĩa Lộ cờ thi đua xuất sắc, tỉnh Yên Bái tặng bằng khen cho nhiều đơn vị và cá nhân.