Nghịch lý học nghề gỗ

* Ra trường có việc ngay vẫn không hút người học

Một giờ học thực hành của sinh viên Trường CĐN Chế biến gỗ

Trường Cao đẳng Nghề Chế biến gỗ (Bộ NN-PTNT) có trụ sở tại huyện Thanh Liêm, Hà Nam được coi là cái nôi có thâm niên đào tạo nguồn nhân lực cho ngành gỗ từ hàng chục năm qua. Với hệ thống máy móc trang thiết bị hiện đại, cơ sở vật chất của trường không thua kém bất cứ DN chế biến gỗ nào trong nước.

Điều đó được chứng minh từ năm 1996 đến nay, nhà trường đã đào tạo được trên 25.000 công nhân lành nghề cho ngành chế biến gỗ. Nhưng qua tâm sự của thầy Lại Văn Ngọc - Hiệu trưởng nhà trường thì việc tuyển sinh vào nghề này vài ba năm trở lại đây gặp rất nhiều khó khăn.

Nhớ lại thời vàng son cách đây khoảng 5 - 10 năm, thầy Ngọc cho biết Trường CĐN Chế biến gỗ khóa nào cũng dồi dào hồ sơ, chỉ tiêu 1.200 học sinh/năm với nhà trường nhẹ như lông hồng. Nhưng từ năm 2007, cùng với xu thế chung, việc tuyển sinh cho nghề SX ván nhân tạo và gia công, thiết kế sản phẩm mộc gặp khó khăn lớn bởi có quá nhiều trường cạnh tranh. Năm 2011, Trường CĐN Chế biến gỗ đặt chỉ tiêu tuyển sinh 150 học viên hệ cao đẳng và 650 học viên hệ trung cấp nhưng phải chật vật lắm mới hoàn thành mốc đề ra.

Để làm được điều đó, bắt đầu từ năm 2007, Trường CĐN Chế biến gỗ linh động tổ chức liên kết với các Trung tâm Giáo dục thường xuyên (TTGDTX) đào tạo nghề chế biến gỗ ngay tại địa phương. Theo đó, buổi sáng các em học sinh vẫn học văn hóa bình thường tại TTGDTX, buổi chiều thứ 7, chủ nhật sẽ tham gia học nghề, nhà trường sẽ đưa máy móc, thầy cô đến tận nơi để dạy các em. Nhờ làm tốt công tác đào tạo này nên 4 năm qua, trường cũng đào tạo được hơn 1.200 học viên chế biến gỗ.

Cũng đào tạo nghề chế biến gỗ, nhưng Trường CĐN Cơ điện Xây dựng Tam Điệp (Bộ NN-PTNT) đóng tại tỉnh Ninh Bình tương lai có lẽ sẽ phải đóng cửa nghề mộc mỹ nghệ vì không tuyển được học sinh. Thầy Vũ Tường Nhuệ - Hiệu trưởng nhà trường cho biết, năm 2011 mặc dù rất cố gắng nhưng nhà trường chỉ tuyển sinh được 16 học sinh.

Học xong là có việc

Đầu vào thiếu trầm trọng là vậy, nhưng đầu ra với nghề chế biến gỗ lại không thiếu. Thầy Ngọc cho biết, năm nào cũng thế, chuẩn bị đến dịp sinh viên tốt nghiệp, tại sân Trường CĐN Chế biến gỗ lại chật ních xe ô tô của các DN đến đón sinh viên đi làm việc. Nhiều DN còn đến trước mấy ngày để “xí phần”. Thậm chí, có DN chế biến gỗ xuất khẩu trong miền Nam còn sẵn sàng tài trợ cho sinh viên nguyên tiền ăn, ở đi lại về quê nghỉ ngơi 1 tuần sau đó sẽ cho xe đến tận nơi đón đi làm việc, song hầu hết đều trở về tay không vì lượng học viên ra trường mỗi năm quá ít ỏi.

Theo thầy Vũ Tường Nhuệ - Hiệu trưởng Trường CĐN Cơ điện và Xây dựng Tam Điệp, việc các DN không tuyển được người do mức lương họ trả cho công nhân chế biến gỗ hiện quá thấp. “Với thu nhập 3 - 3,5 triệu đồng/tháng những năm trước còn đủ sống chứ với giá cả chi phí cao như hiện nay người lao động bỏ việc hoặc thờ ơ với nghề chế biến gỗ là điều dễ hiểu. Chính vì vậy, rất nhiều sinh viên sau khi đăng ký thi vào nghề chế biến gỗ tại trường sau lại xin chuyển sang khoa khác”, thầy Nhuệ chia sẻ.

 Được biết, hiện công nhân nghề Điện dân dụng hay công nghiệp sau khi tốt nghiệp ra trường mức lương cơ bản từ 4 - 5 triệu; nghề hàn 5 - 6 triệu; nghề máy xúc, máy ủi thậm chí lên đến 10 triệu đồng/tháng đã hút hết học sinh vào đó. Về vấn đề này, anh Đỗ Tuấn Cảnh - Phó phòng Tổ chức, Cty Nội thất Hòa Phát (Tập đoàn Hòa Phát) thừa nhận, hiện mức lương cho công nhân ngành nghề chế biến gỗ thấp hơn so với mặt bằng các ngành nghề cơ khí từ 1 - 3 triệu đồng.

 “Mặc dù mức lương cơ bản đưa ra là 3 - 3,5 triệu đồng/tháng nhưng chúng tôi tổ chức khoán sản phẩm và đều làm việc trên máy móc cả. Nếu công nhân nào tay nghề giỏi, làm việc có trách nhiệm một tháng thu nhập tới 10 triệu đồng là bình thường”, anh Cảnh phân bua.

Khi được hỏi sau này ra trường sẽ làm việc ở đâu, em Trần Đình Thao, quê Tân Kỳ, Nghệ An, sinh viên năm thứ 2, Khoa Kỹ thuật Điêu khắc gỗ, Trường CĐN Chế biến gỗ tự tin khoe, sau khi tốt nghiệp sẽ về làm việc tại xưởng mộc của người anh họ, sau có điều kiện tự mở xưởng. Thao cũng thẳng thắn cho biết không có ý định làm việc tại công ty nào vì lương thấp lại gò bó. Quan niệm của Thao có thể là một hồi chuông thông báo cho các DN hoạt động trong ngành chế biến gỗ nói riêng và các DNSX khác nói chung, cần tính toán lại việc tuyển dụng lao động của mình.