"Người bạn trung thành" gieo họa

Vận chuyển chó đi giết mổ, rất khó biết con nào dại, con nào không

Anh Nguyễn Ngọc Trư, Trưởng ban Thú y xã Trung Hoà huyện Chương Mỹ (Hà Nội) nhớ lại: “Ngày nào tôi chẳng đi chữa trị, tiêm chọc cho gia súc, gia cầm của người dân. Khoảng gần cuối năm 2009, bữa ấy tôi đến trang trại của ông Phạm Văn Thành. Vừa bước vào cổng con chó đã xô ra. Mọi khi chỉ quát cái, nó cụp đuôi vào ngay nhưng lần này nó lao thẳng ra cắn. Tôi co chân đạp phát đầu tiên trượt qua đầu, con chó ngoảnh lại cắn ngập cả chiếc ủng cao su dầy cộm, răng bập thấu vào bàn chân tôi…

Ba ngày sau, con chó này lại cắn hàng xóm là anh Bùi Đắc Tiến. Ông chủ của côn chó vẫn nghĩ nó là chó dữ nên gọi lại, vuốt ve, mắng nó không được cắn linh tinh, bất ngờ con vật cắn luôn chủ. Một ngày sau, một người chở trấu vào trang trại cũng bị nó ngoặm toạc cả chân, chạy gần chết. Chủ trại thấy thế mới xích con chó lại. Buổi chiều ra đã thấy nó chết, bọt mép sùi ra như bọt xà phòng. Hoảng quá, anh gọi cho mấy người bị chó nhà mình cắn đi tiêm kháng huyết thanh đồng loạt. Tôi mới tiêm có 10 mũi đã tốn tới hơn triệu bạc rồi đó chú”.

Anh Trư cho hay, mỗi mũi tiêm phòng cho chó, mèo có giá bèo bọt chỉ khoảng 10.000đ, thậm chí hộ nào không có tiền, anh còn khuyến mãi nhưng do tập quán nuôi chó thả rông, không xích, không rọ mõm nên khi đem đi tiêm rất cực. Đến gia chủ còn không bắt nổi chó nhà mình chứ đừng nói là thú y viên có thể gô cổ lại mà tiêm chọc được. Hơn nữa việc tiêm vắc xin dại cho chó mèo hiện vẫn chỉ làm theo 2 đợt/năm nên những hộ mới mua chó, mèo muốn tiêm phòng cũng không có vắc xin mà dùng. “Cứ mùa gió heo may, chuyển từ thu sang đông là thường trùng với mùa chó dại. Mỗi năm xã tôi có khoảng 40-50 người đi tiêm phòng dại vì chó cắn. Số người bị cắn mà không tiêm còn đông hơn thế nhiều lần”.

Tôi đến nhà vợ chồng anh Phùng Xuân Lục - Trần Kim Nhung ở xã Tân Tiến huyện Chương Mỹ (Hà Nội) khi khói nhang trên bà thờ vẫn còn nghi ngút. Di ảnh đứa con trai bụ bẫm, mắt đen lay láy vẫn như đang cười đùa, hồn nhiên. Anh chị có 3 con, 2 gái, 1 trai, buồn thay cháu trai là Phùng Xuân Hoàng lại ra đi vì bệnh dại: “Nhà tôi có con chó nhỏ độ 3-4 kg. Bữa ấy nó chạy ra ngõ đuổi dồn mấy bà đi chùa, tôi mới cầm que quật mấy cái, nó vùng chạy vào nhà. Cháu Hoàng đang chơi trên giường nhảy xuống đất liền bị nó đợp vào ngực trái, xước nhẹ rớm máu. Hôm sau, con chó chạy đi cắn chó nhà người khác bị anh hàng xóm đập chết. Tôi ra hỏi vì sao đập chết chó nhà mình, anh ấy bảo: Con này điên nên cứ đi cắn càn.

Mấy anh em sau đó còn chung tay thịt chó, đánh chén. Nghi là chó dại nên tôi chở con lên Bệnh viện trên Hà Đông tiêm phòng nhưng đã hết vắc xin. Về, nghe người thím nói ở Gốt thuộc xã Đông Phương Yên có thầy lang thử chó dại tốt lắm tôi chở con đến. Thầy rót một ít rượu ra đĩa rồi vò lá trầu không nhúng vào, bảo con tôi vạch áo rồi vuốt lá trầu từ trên gáy xuống lưng. Cứ vuốt lên, vuốt xuống như vậy chừng 15 phút thầy phán, không có vết bầm nào, không phải chó dại cắn đâu. Tôi hỏi đi hỏi lại, có chắc bị chó dại cắn không, thầy đều bảo kinh nghiệm nhiều năm, không sai được. Sau khi gửi thầy 20.000đ tiền công, tôi yên tâm chở con ra về. Đúng một tháng sau, cháu phát bệnh”.

Lúc đầu Hoàng chỉ bị sốt nhẹ, đầu vẫn mát mà chân lại nóng. Bố em đưa đến một thầy đông y, thầy này chẩn đoán sốt virus, tiếp cho một chai nước cũng chẳng đỡ. Đêm đó, Hoàng đang nằm ở bên ngoài giường cùng bố mẹ lại nhảy vào bên trong, bảo: “Con sợ lắm”. Cháu khát, đòi uống nước, rồi lại sốt. Bố em lại đưa đến một y sỹ trường đặc công thì ông ấy nghi ngờ nên hỏi cháu có bị chó cắn bao giờ không?. Bố em bảo có. “Thế thì bị bệnh dại rồi”.

Sau cái chết tức tưởi của cháu Hoàng. Nhiều người trong xóm bị chó nhà anh Lục cắn bỗng hoang mang, nhất loạt đi thầy lang chữa. Anh Vũ Công Minh, Thú y xã Tân Tiến bảo: “Chúng tôi từng tổ chức nhiều cuộc vận động bà con bị chó cắn không nên đi thầy lang chữa mà phải đi tiêm nhưng họ vẫn không nghe. Hễ chó, mèo cắn là lại rỉ tai nhau đi tìm thầy lang thử xem có bị dại không. Nhiều khi lên cơn rồi thì đã quá muộn”. Con chó nhà anh Lục trước khi cắn chính cháu Hoàng đã cắn 3 đứa trẻ khác trong làng nhưng chỉ có 1 cháu đi tiêm phòng còn lại vẫn đi thử lá trầu, vẫn đi uống những liều thuốc nam bí hiểm với giá 400.000/ viên với lời cổ suý cứ nôn ra hết virus dại là khỏi.

Theo Sở NN & PTNT TP. Hà Nội, nguyên nhân các trường hợp người chết vì bệnh dại là do chó thả rông, chó không tiêm phòng vắc -xin cắn người chiếm 79,4%, do giết mổ chó chiếm 20,6%. Địa bàn thành phố Hà Nội sau khi mở rộng với 578 xã, phường, thị trấn, số chó nuôi trung bình tới 583.000 con nhưng số được tiêm phòng hàng năm chỉ được 230.000 con, nhiều xã tỷ lệ tiêm quá thấp chỉ được trên 20%. Mặt khác trên địa bàn Hà Nội có nhiều hộ kinh doanh nhập chó từ các tỉnh, từ nước ngoài về, việc giết mổ chưa qua kiểm dịch chiếm phần đa. Thêm vào đó là nhận thức của người dân về bệnh dại còn hạn chế. Khi chó cắn không tiêm phòng, giết mổ chó ốm bừa bãi.

Ví dụ như năm 2007, riêng huyện Ba Vì đã có một kỷ lục đau buồn là 13 người chết bởi bệnh dại. Sau đó UBND tỉnh Hà Tây cũ tập trung chỉ đạo, gấp rút tiêm phòng nên số người chết vì bệnh dại giảm đi rõ rệt. Năm 2008 nạn nhân của bệnh dại giảm (còn 8 người) lại sinh ra tư tưởng chủ quan, không tiêm phòng vắc xin cho đàn chó dẫn đến bệnh dại lại hoành hành Hà Nội trở lại vào năm 2009 với thống kê có tới 15 người bị chết vì bệnh dại…