Theo thống kê, đến nay đã có 200.000 ha lúa được bà con nông dân các địa phương ĐBSCL xuống giống vụ 3 trong kế hoạch xuống giống 600.000 ha của vùng. Tiến độ xuống giống năm nay được ghi nhận là “nhanh, mạnh” gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
Việc giá lúa đang ở mức cao là động lực tạo nên tốc độ trên. Cũng vì giá lúa mà rất nhiều diện tích “xé rào” không tuân thủ lịch xuống giống né rầy của các địa phương và kết quả là đã tạo nên "quả bom hẹn giờ" sẵn sàng chờ nổ.
Tỷ lệ thuận với tiến độ xuống giống là tỷ lệ nhiễm rầy nâu và bệnh vàng lùn- lùn xoắn lá (VL- LXL). Đến nay đã có 1.180 ha lúa nhiễm bệnh VL, LXL ở các cấp độ. Đặc biết, tỷ lệ rầy nâu mang virus gây bệnh VL, LXL khá cao, tỷ lệ này ở Trà Vinh là 60-100% mẫu nhiễm, ở Tiền Giang là 20-100% mẫu nhiễm, ở Đồng Tháp, An Giang, Cần Thơ với trên 16% mẫu bị nhiễm. Diện tích bị nhiễm virus VL, LXL trong thời điểm lúa HT đang thu hoạch, một số diện tích lúa TĐ đang thời kỳ đẻ nhánh, một số đang gieo sạ thực sự đang là một quả bom hẹn giờ.
THÁO NGÒI NỔ BẰNG CÁCH NÀO?
Tiến sĩ K.L.Heong, nhà côn trùng học của Viện Quốc tế, IRRI, có hơn 30 năm nghiên cứu về rầy nâu tại các nước trồng lúa trên thế giới đã vẽ sơ đồ minh họa về cái vòng lẩn quẩn “phun sai thuốc và bộc phát rầy nâu”. Qua điều tra về thói quen sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) của nông dân VN cho thấy rằng phần lớn nông dân phun thuốc BVTV sai.
Khi phun thuốc BVTV không đúng sẽ làm suy giảm mật số quần thể các loài thiên địch, ký sinh có ích, các động vật thủy sinh trong ruộng lúa, khi đó quần thể rầy nâu sẽ độc chiếm ưu thế trong hệ sinh thái ruộng lúa. Như vậy, sau khi phun thuốc xong, nông dân ra ruộng thấy vẫn còn toàn là rầy nâu, lại càng hoang mang rồi lại tiếp tục phun thuốc hoặc đổi loại thuốc khác, hỗn hợp với thuốc khác. Trong một cánh đồng có nhiều ngườii phun thuốc sai như vậy sẽ làm suy giảm hệ sinh thái trên diện rộng, tạo điều kiện lý tưởng để rầy nâu gia tăng mật số cao và gây cháy rầy hàng loạt. Hình tượng này được ví như là một “nhà máy sản xuất rầy nâu” ngay tại cánh đồng phun thuốc BVTV không theo 4 đúng.
Để thoát khỏi cái vòng lẩn quẩn này thì bà con nông dân cần hết sức cẩn trọng với thuốc BVTV, bởi vì: tất cả các loại thuốc BVTV đều là thuốc độc; thuốc BVTV không làm tăng năng suất lúa mà chỉ bảo vệ năng suất không bị mất đi do sâu, bệnh gây ra, do đó trước khi phun thuốc phải cân nhắc để giải bài toán phun thì được gì? không phun mất gì? cái nào có lợi?
