| Hotline: 0983.970.780

Nhà thơ của những thân phận người nông dân

Thứ Tư 18/08/2010 , 09:25 (GMT+7)

Phạm Việt Thư (báo Nông nghiệp Việt Nam) không chỉ có sự nghiệp báo chí về nông dân, nông thôn phong phú mà theo tôi, thơ anh về đề tài này rất ấn tượng.

Nhà báo, nhà thơ Phạm Việt Thư

Phạm Việt Thư (báo Nông nghiệp Việt Nam) không chỉ có sự nghiệp báo chí về nông dân, nông thôn phong phú mà theo tôi, thơ anh về đề tài này rất ấn tượng.

Tôi rất ít thuộc thơ đương đại nhưng thơ Phạm Việt Thư về đề tài này tôi đã sưu tầm những bài anh đăng báo, ghi chép vào sổ tay, đọc thuộc cả bài hoặc nhiều đoạn từ rất lâu rồi. Phạm Việt Thư gần như tập trung viết về người nông dân và những phận người khuất lấp, yếm thế. Cách đây đã gần hai chục năm, khi tôi chưa biết Phạm Việt Thư là ai, ở đâu; một buổi sáng tôi cầm phấn chép lên bảng tin của nhà trường bài thơ Mai mẹ lấy chồng của anh để cho hơn 2000 học sinh và giáo viên trường cấp 2 - 3 Phan Thúc Trực (Yên Thành, Nghệ An) lần lượt đứng đọc. Tay phấn tôi run run viết bảng, tôi thấy phía sau nhiều em khăn quàng đỏ rút bút bi chép theo thầy: Ngày mai mẹ đi lấy chồng/ Tôi như là mớ bòng bong rối bời/ Thắp cho cha nén hương rồi/ Mong anh bộ đội sẽ cười với con/ Cười cho mẹ bớt cô đơn/ Con mừng cho mẹ, mừng hơn mọi người.

Nhà thơ khắc hoạ hình ảnh một cháu bé con liệt sĩ nghĩ về mẹ ngày mai tái giá. Cháu bé thơ ngây, hồn nhiên quá chừng. Không những cháu không ngăn trở mà còn ủng hộ mẹ đi lấy chồng: Đừng bàn tính nữa ai ơi/ Ngày mai là mẹ của tôi lấy chồng.

Nhà thơ đã nêu lên một hiện thực, một cảnh ngộ, một quan điểm mới, đúng đắn về phụ nữ, về quyền tái giá, về tình mẹ con, vợ chồng sâu sắc trong hình tượng thơ mà nhân vật cháu bé là “con sáo trên đồng” bơ vơ với mẹ mình là “con sáo sang sông” lần thứ hai đẫm nước mắt: Tôi như con sáo trên đồng/ Thương con sáo mẹ sang sông hai lần.

Phạm Việt Thư viết thơ vì cộng đồng, chắt lọc hiện thực từ cuộc sống, viết về người dân, nói cho dân nghe, in lên, dân đọc thấy thích. Gần như đều đặn hàng năm, cứ đến rằm Nguyên tiêu, Ngày thơ Việt Nam, huyện tổ chức gặp mặt các cây viết không chuyên, nhà thơ nông dân Phạm Việt Thư thường về Yên Thành dự lễ. Bao giờ cử toạ cũng hướng về anh đề nghị anh lên đọc thơ đầu tiên nhưng họ dặn đi dặn lại phải đọc những bài thơ viết về nông dân kiểu như: Ông lão dưới ruộng đi bừa/ Là con ông lão ngày xưa đi cày. Lão rằng thơ phú chi bay/ Thơ Hà Tịnh cộ còn hay hơn nhiều.

Ôi, ông lão nông con của ông lão nông đang muốn nhắc đến Nguyễn Du với Truyện Kiều, Văn tế thập loại chúng sinh và thơ Nguyễn Công Trứ bất hủ. Phải chăng thơ đang "tăng trưởng vượt bậc" nhưng người cày thiếu thơ để đọc, để ngâm, bạn đọc đang quay lưng lại với thơ, người lao động thấy thơ nay chẳng liên quan gì đến họ cả, họ chỉ thích thơ Hà Tịnh cộ (Hà Tĩnh cũ) thôi?

Nhân dịp kỉ niệm 85 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam năm 2010, có nhiều tờ báo đăng thơ Phạm Việt Thư. Báo Nông nghiệp Việt Nam in bài Vô đề. Vô đề nhưng chủ đề của nó là những câu hỏi, giống như những "câu hỏi bâng quơ” nhưng chẳng bâng quơ chút nào. Phạm Việt Thư chất vấn theo phong cách độc đáo của mình: Thơ là gì xin hỏi các nhà thơ/ Nhạc là gì xin hỏi người hay hát/ Vợ là gì xin hỏi vợ người ta/ Đời là gì xin hỏi người cao tuổi. Khổ thơ này chưa có gì mới mẻ, quan trọng. Sau đây mới là những câu chất vấn và trả lời chất vấn: Buồn quá hỏi sông giờ suối thế nào? Sông bảo ra ngoài biển khơi mà hỏi/ Buồn quá hỏi đồi giờ núi ra sao? Đồi bảo phá rừng để làm thuỷ điện/ Hỏi tại vì sao sông khô hồ cạn? Hỡi ông địa chất tài nguyên môi trường/ Hỡi các bà con đồng chí Thái Bình/ Chọn một năm than hay ngàn năm lúa?

Sông không thể biết hết về suối nhưng biển thì biết tổng số nước chảy về nhiều hay ít. Đồi biết rất rõ núi rừng bị phá hàng ngày là nguyên nhân của sông khô hồ cạn. Người Thái Bình làm ra sản lượng 5 tấn/ha đầu tiên của cả nước chắc chắn biết rõ giá trị của bờ xôi ruộng mật hay nói cách khác an ninh lương thực quan trọng chừng nào, bảo vệ đất trồng lúa cấp bách đến chừng nào. Đó là chọn một năm đổi ruộng lấy mỏ hay cứ để ruộng một nghìn năm cho lúa.

Một bài báo phản biện bằng thơ hùng hồn. Tất cả giá trị, chức năng của thơ, sứ mệnh của nhà thơ ngày nay cao cả hay không cao cả là tạo ra được những bài thơ, câu thơ như thế.

Xem thêm
Diễn viên Midu sẽ tổ chức đám cưới vào tháng 6

Diễn viên Midu vừa thông báo sẽ tổ chức đám cưới vào tháng 6/2024. Cô cũng đã gửi thiệp đến những người bạn thân thiết về sự kiện trọng đại này.

Real Madrid tiến sát ngôi vô địch sau trận siêu kinh điển

Dù bị Barcelona 2 lần dẫn trước nhưng Real Madrid vẫn lội ngược dòng thành công để thắng 3-2 và tiến sát ngôi vô địch La Liga.

U23 Việt Nam hứng khởi trước trận gặp U23 Uzbekistan

Các cầu thủ và ban huấn luyện U23 Việt Nam bày tỏ sự hứng khởi trước trận gặp U23 Uzbekistan tại lượt trận cuối bảng D vòng chung kết U23 châu Á 2024.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.