Giải thành tựu trọn đời là hạng mục có ở trong hệ thống giải thưởng hàng năm của Hội Nhà văn Hà Nội, thuộc về các chuyên ngành văn xuôi, thơ, lý luận phê bình, nhưng không nhất thiết phải năm nào cũng trao.
Nhà văn Phạm Xuân Nguyên, Chủ tịch Hội Nhà văn Hà Nội cho biết: “Giải thành tựu trọn đời như tên gọi của nó dành cho những tác giả hoặc tác phẩm mang tính tuyển tập hay toàn tập và phải ra trong khung thời gian xét giải. Đồng thời nó phải có giá trị được cộng đồng xã hội ghi nhận”.
Giải thành tựu trọn đời năm 2014 trao cho Nhà văn Trương Tửu cũng nằm trong khung đó. Thứ nhất, “Trương Tửu - Tuyển tập Văn hóa” - bộ cuối trong bộ 3 tuyển tập ra đời cuối năm 2013, nằm trong khung thời gian xét trao giải thưởng.
GS Trương Tửu (1913-1999), bút danh Nguyễn Bách Khoa, Hoàng Canh, sinh tại phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội. Viết báo từ năm 18 tuổi. Bằng con đường tự học, ông đã chiếm lĩnh những đỉnh cao trong nghiên cứu văn học và văn hóa. Năm 1952, Trương Tửu được cử làm Giáo sư giảng dạy tại trường Dự bị Đại học Thanh Hóa, Giáo sư giảng dạy tại trường Đại học Sư phạm và Đại học Tổng hợp Hà Nội (1956-1958). Sau sự kiện “Nhân văn Giai phẩm”, ông rời văn đàn và chuyển sang nghiên cứu Đông y. |
Trước đó là “Trương Tửu - Tuyển tập Lý luận Phê bình” (2007) và “Trương Tửu - Tuyển tập Văn xuôi” (2009). Đó là 3 mảng hoạt động nghiên cứu, sáng tác và phê bình của Nhà văn – Giáo sư Trương Tửu cho văn học nước nhà.
Sau một thời kỳ tác giả vắng bóng trong đời sống văn hóa và đời sống văn học, sự trở lại của bộ ba tác phẩm đã khiến các nhà nghiên cứu hôm nay phải ngỡ ngàng về bút lực Trương Tửu.
Với 3 Tuyển tập ấy, giá trị, công lao của ông đóng góp cho văn học nước nhà, nhất là về mảng nghiên cứu văn học và văn hóa đến với đông đảo công chúng và được ghi nhận, được xác quyết.
“Lần này, giải Thành tựu trọn đời của Hội Nhà văn Hà Nội không chỉ trao riêng cho cuốn “Trương Tửu - Tuyển tập Văn hóa” mà trao cho cả bộ 3 Tuyển tập.
Đây là một sự khẳng định, một sự ghi nhận bước đầu trong việc góp phần đánh giá lại Nhà văn – Giáo sư Trương Tửu trên tất cả các phương diện con người xã hội cũng như con người văn chương.
Cho nên giải này khi bỏ phiếu đã được số phiếu tuyệt đối của Hội đồng xét giải Hội Nhà văn Hà Nội”, Chủ tịch Phạm Xuân Nguyên khẳng định.
Trước đó, năm 2008, Giải thành tựu trọn đời của Hội Nhà văn Hà Nội thuộc về nhà thơ Trần Dần (1926-1997) với tập “Thơ Trần Dần”, năm 2012 Giải Thành tựu trọn đời dành cho tập thơ Xem đêm của nhà văn Phùng Cung (1928-1997).
Trong lễ trao giải thưởng Văn học 2014 và kết nạp hội viên năm 2014 diễn ra sáng 10/10, Hội Nhà văn Hà Nội đã trao giải thưởng cho các tác giả: Đỗ Phấn với tập truyện dài "Dằng dặc triền sông mưa", Trần Nhật Lam tác giả tập thơ "Mỗi ngày sau một ngày", dịch giả Lê Bá Thự với dịch phẩm "Hy vọng" của K. Michalak (Ba Lan). Tập phê bình "Không gian văn học đương đại" của Đoàn Ánh Dương (sinh 1984) và dịch phẩm "Những đứa con của nửa đêm" (Salman Rushdie - Anh) bản dịch của Nham Hoa (sinh 1982) được giải cho tác giả trẻ. Đồng thời Hội Nhà văn Hà Nội công bố danh sách kết nạp 35 hội viên mới.