Thuốc BVTV giả trên thị trường rất khó phát hiện bởi công nghệ in ấn bao bì giả hết sức tinh vi.
THUỐC THẬT + HÓA CHẤT + NƯỚC LÃ = THUỐC GIẢ
Từng bị cơ quan pháp luật xử lý về hành vi sản xuất thuốc sâu giả tại quận Bình Tân, TP.HCM, sau đó phục thiện, anh N.D.M được một Cty thuốc BVTV ở quận 7 tiếp nhận làm nhân viên thị trường vùng Đông Nam bộ từ hơn một năm nay.
Anh tâm sự, lúc đó tưởng đâu đã vào tù nhưng do cơ quan điều tra không xác định được giá trị thiệt hại từ thuốc giả nên chỉ bị xử phạt hành chính với số tiền xấp xỉ 80 triệu đồng.
Qui trình làm thuốc giả theo M tiết lộ thì cực kỳ đơn giản. Đó là mua thuốc BVTV thật dưới dạng chai Pit 1 lít của một Cty trong nước, sau đó pha trộn với một số hóa chất có màu mua ở chợ Kim Biên (Q.5, TP.HCM) đựng trong các can nhựa 20 lít rồi pha thêm nước lã!
Nguyên liệu pha chế thuốc giả gồm thuốc BVTV thật tạo mùi + hóa chất tạo màu và nước lã
Chẳng hạn, lấy chai thuốc 1 lít có tên Tungvil 5 SC (trị bệnh lem lép hạt, vàng lá, khô vằn trên lúa) của Cty N.T (KCN Lê Minh Xuân, Bình Chánh), sau đó mang về pha thêm nước lã và hóa chất với mục đích tạo màu và mùi giống sản phẩm thật như Chief 260 EC đặc trị sâu cuốn lá (dạng 10 ml/gói); thuốc trừ cỏ Clincher 10EC dạng chai 100 ml... rồi mang đi miền Tây bán.
“Lúc đó, tôi chỉ làm 4 sản phẩm giả gồm thuốc cỏ, thuốc sâu. Cứ sau 1 tuần “sản xuất” thì trực tiếp đi thị trường. Do tất cả các Cty thuốc BVTV đều có nhân viên tiếp thị sản phẩm nằm vùng, thường xuyên làm việc với các đại lý cấp 1 nên tôi đi bán hàng chủ yếu ở các đại lý nhỏ ở vùng sâu, vùng xa thôi”, M nói.
Để phục vụ cho việc làm thuốc giả, M thuê 4 lao động ăn ở tại chỗ, hầu hết là người đồng hương và được trả lương tùy vào “tay nghề”, người trực tiếp pha chế được trả 150 ngàn/ngày; còn nhẹ hơn như sang chai đóng gói được trả 100 ngàn/ngày.
“Làm thuốc giả quan trọng nhất vẫn là bao bì phải nhái giống như bao bì thật. Tôi nhờ có kinh nghiệm trong công nghệ in ấn nên việc này cũng thuận lợi”. Tuy nhiên, mới làm có mấy tháng thì cơ sở thuốc BVTV giả của M bị cơ quan chức năng phát hiện khi đang chuẩn bị đưa lô hàng 60 thùng sản phẩm giả chở đi miền Tây tiêu thụ.
DOANH NGHIỆP TỰ BẢO VỆ
Hiện nay, theo tìm hiểu chúng tôi, việc SX thuốc BVTV giả tuy vẫn còn rải rác nhưng không nhiều như các năm trước đây. Nguyên nhân chính là do các doanh nghiệp có thương hiệu lớn đều lập hàng rào tự bảo vệ sản phẩm của mình.
Trước hết, là ngay trên sản phẩm thuốc BVTV có in tem chống giả hoặc mã số riêng để khi người nông dân phát hiện (xịt thuốc không hiệu quả) thì nhắn tin kiểm tra bằng điện thoại di động.
Cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ thuốc BVTV giả
Ông Nguyễn Trung, chủ đại lý cấp 1 bán vật tư NN ở xã Long Nguyên, huyện Bến Cát (Bình Dương) khẳng định, thuốc giả không thể lọt vào đại lý cấp 1, bởi vì hàng tuần các Cty thuốc BVTV đều cử nhân viên thị trường đi kiểm tra, sản phẩm có “dấu hiệu lạ” sẽ được phát hiện ngay.
“Bây giờ, thuốc BVTV giả chỉ xuống các đại lý cấp 2, cấp 3 nhưng họ bán với số lượng hạn chế, vừa bán vừa thăm dò, hoặc móc nối với đại lý “đen” để tiêu thụ mà thôi!”, ông Trung nói.
Chẳng hạn chai thuốc Amista Top 250ml thật của Cty Syngenta bán giá 280 ngàn, nhưng làm giả thì họ bỏ giá nét cho đại lý “đen” có 100 ngàn. Chính vì bị làm giả nên chỉ riêng sản phẩm này, từ đầu năm 2013, Cty Syngenta đã dán tem chống giả, mã số chống hàng giả gồm 10 ký tự gồm cả số và chữ, nông dân và đại lý chỉ cần dùng ĐTDĐ nhắn tin, trong vòng 5 giây tổng đài sẽ trả lời ngay về nguồn gốc sản phẩm.
Biện pháp này, theo ông Bùi Cao Sinh (Cty Syngenta) đã hạn chế nạn hàng giả đối với những nhãn hiệu của Syngenta trong thời gian qua.
Ông Nguyễn Bá Tùng, phụ trách công tác thanh tra Chi cục BVTV tỉnh Đồng Nai thừa nhận, hiện nay phát hiện thuốc BVTV giả trên thị trường rất khó, bởi công tác thanh kiểm tra không liên tục, chỉ phát hiện được thuốc giả khi người dân khiếu nại hoặc kiểm tra lấy mẫu ở đại lý.
“Bây giờ công nghệ in ấn phát triển, bao bì hàng giả tinh vi giống như sản phẩm thật, chỉ có doanh nghiệp phát hiện, sau đó thông báo cho cơ quan chức năng biết để cùng phối hợp”, ông Tùng nói.
Làm thuốc trừ sâu dỏm trong nhà trọ Ngày 9/7/2013, Công an tỉnh Tiền Giang bất ngờ kiểm tra nhà trọ trên đường Nguyễn Thị Thập (TP Mỹ Tho), phát hiện cả một kho thuốc BVTV giả. Tại hiện trường, công an thu giữ hàng chục thùng thuốc giả thành phẩm, nguyên liệu để SX thuốc trừ sâu giả, máy đóng gói... Số thuốc giả này sau đó được xác định là của ông Trần Văn Ơn (Phù Lương, Quế Võ, Bắc Ninh) là GĐ Cty CP Vật tư Liên Việt. Sau đó, cơ quan chức năng đã tiến hành kiểm tra đại lý Trần Văn Thuyền (Tam Hiệp, Châu Thành) thì phát hiện thêm một số lượng lớn thuốc BVTV của ông Ơn đã đưa ra thị trường tiêu thụ. Ông Thuyền cho biết, trước đây ông Ơn làm tiếp thị cho một Cty thuốc BVTV. Hai năm trước, ông Ơn đến đây thuê một kho của ông Thuyền để chứa. Tại thời điểm kiểm tra, công an thu giữ tại đại lý này 4 thùng thuốc BVTV do ông Ơn gửi và nhiều hóa đơn, chứng từ chứng minh ông Ơn đã bán ra thị trường rất nhiều thuốc dỏm.
