Điều đáng nói, những hộ đi đầu trong phong trào phá rừng ấy lại đều là những "công bộc", cán bộ, đảng viên trong thôn, xã...
CHẶT DÀI, NUÔI NGẮN
Nằm trong vùng lõi Khu bảo tồn Tây Yên Tử, xã An Lạc vốn được mệnh danh là "lá phổi xanh" của cả vùng nhưng đến đây dịp này, nhiều người không khỏi ngạc nhiên trước cảnh hoang tàn của nhiều cánh rừng bị chặt phá, cây cối khô héo, ngổn ngang. Ông Trần Bình Sơn, Bí thư chi bộ thôn Đồng Bây cho biết, thôn có 41 hộ được giao khoán chăm sóc, bảo vệ rừng, hàng năm đều được chi trả tiền hỗ trợ đẩy đủ, nhiều hộ tham gia các dự án phát triển rừng còn được hỗ trợ tiền, cây giống, kỹ thuật...
Hơn 10 năm chăm sóc rừng, nay do thấy các hộ ở địa phương lân cận trồng keo cho hiệu quả kinh tế, người dân trong thôn lại hô hào nhau cùng đi phá rừng. Nguyên nhân là do họ có ít đất sản xuất, mong phát triển kinh tế gia đình. Hơn nữa, trước đó nhiều hộ vi phạm bị xử phạt hành chính nhưng họ không nộp tiền, lại trồng được rừng kinh tế nên nhiều người học làm theo.
Ban đầu, chỉ vài hộ lợi dụng những ngày nghỉ trước Tết Nguyên đán 2014 đi chặt những khoảng rừng được cho là nghèo kiệt, cây rừng bị hạ gục không thương tiếc, nhiều cánh rừng bị xóa sổ. Sau Tết, hàng chục hộ khác đua nhau làm theo, rừng đang cho thu nhập cao, rừng tái sinh, rừng trồng dự án... với các loại cây giá trị kinh tế cao như: Trám, lim, dẻ, sến, táu... đang tuổi trưởng thành cũng bị người dân thẳng tay đốn hạ. Chỉ đến khi cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, đình chỉ, người dân thôn Đồng Bây mới chịu dừng lại nhưng lúc này số vi phạm đã lên đến 25 hộ, 13,73ha rừng bị phá trắng.
"Chi bộ cũng phối hợp với Đảng ủy, UBND xã vào cuộc tuyên truyền, vận động nhưng đều không có kết quả, ai cũng biết giữ rừng có nhiều lợi ích, đảm bảo môi trường, nguồn nước, đa dạng sinh học... nhưng do kinh tế khó khăn, họ đều bất chấp. Hiện nay, tuy tình hình đã tạm thời được khống chế, rừng không bị chặt phá thêm nhưng trên địa bàn vẫn đang "nóng" khi nhiều hộ chỉ chờ động thái xử lý của cơ quan chức năng, nếu không xử nghiêm họ sẽ tiếp tục vi phạm..." - ông Sơn nói.
Không chỉ riêng thôn Đồng Bây, làn sóng phá rừng tự nhiên làm kinh tế còn lan rộng ra các địa bàn lân cận như: Cò Nọoc, Đồng Bài, Biểng, Đồng Dương... với tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng hơn. Những cánh rừng tái sinh, trù phú với các loại thực vật nhuộm một màu xanh ngắt ngày nào bỗng chốc bị hàng chục hộ dân dùng cưa xăng, máy cắt đốn hạ, ngổn ngang. Không chỉ hủy hoại rừng, nhiều hộ còn tranh chấp, chồng lấn dẫn đến phá nhầm diện tích của nhau gây tranh cãi, bất hòa trong nhân dân.
Làm việc với chúng tôi tại nhiệm sở, ông Trần Dìn, Chủ tịch UBND xã thừa nhận, do cuộc sống quá nghèo khổ, trong khi tiền trợ cấp giữ rừng Nhà nước chi trả cho dân lại thấp nên hầu hết các hộ đều không còn muốn giữ rừng. Đảng ủy, UBND xã cũng nhiều lần giúp người dân kiến nghị các cơ quan chức năng cho cải tạo rừng làm kinh tế nhưng đều không được duyệt nên người dân mới đi phá rừng như vậy. Xã cũng đã tích cực cử lực lượng vào cuộc ngăn chặn ngay từ đầu nhưng không làm gì được?!
SẼ XỬ LÝ NGHIÊM
Hạt Kiểm lâm huyện cũng có văn bản đề nghị Công an huyện Sơn Động khởi tố vụ án hình sự đối với 4 đối tượng vi phạm nghiêm trọng tại thôn Biểng và Cò Nọoc (xã An Lạc) về tội hủy hoại rừng theo điều 189 Bộ luật Với những nỗ lực không mệt mỏi của lực lượng chức năng, hiện tình trạng chặt phá rừng tự nhiên làm kinh tế ở An Lạc đã cơ bản được khống chế, nhiều ngày nay tạm thời không phát sinh diện tích chặt phá mới. Song tình trạng phá rừng ở đây liệu có chấm dứt hoàn toàn hay không thì còn phải chờ |
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Hiệu, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sơn Động cho biết: Ngay sau khi phát hiện sự việc, Hạt Kiểm lâm huyện đã kịp thời báo cáo cấp trên, đồng thời vào cuộc phối hợp cùng công an huyện, Ban quản lý Khu bảo tồn Tây Yên Tử, UBND xã An Lạc với lực lượng trên 60 người đến từng hộ kiểm tra, đình chỉ, lập biên bản vi phạm. Hiện, toàn xã An Lạc có 41 hộ vị phạm với tổng diện tích 30,27ha rừng tự nhiên đang được kiểm lâm huyện lập hồ sơ, xử lý theo quy định.
Kiểm lâm huyện cũng phối hợp với Đảng ủy, chính quyền địa phương tổ chức họp các thôn, bản để tuyên truyền phố biến chính sách, pháp luật luật của Nhà nước, giá trị của rừng tự nhiên nhưng hầu như các hộ đều có thái độ không hợp tác, khăng khăng đòi phá rừng.
Tìm hiểu được biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do đa phần các hộ hăng hái, tiên phong đi đầu chặt phá rừng đều là cán bộ, đảng viên như: Trưởng, phó các thôn, bản; cán bộ tư pháp, cán bộ dân tộc tôn giáo, thi đua khen thưởng Đảng ủy, nguyên lãnh đạo... Thậm chí gia đình ông Chủ tịch UBND xã - Trần Dìn cũng có tên trong danh sách phá rừng nhưng do con trai ông là Trần Văn Chung ở cùng một nhà đứng tên nhận giúp, khi lực lượng kiểm lâm đến kiểm tra, đình chỉ, những cán bộ còn tỏ thái độ không hợp tác, bao che sai phạm, không chịu xử lý sai phạm.
Nắm được thực tế này, Hạt Kiểm lâm Sơn Động vào cuộc điều tra, làm rõ, công khai danh tính 7 cán bộ, đảng viên vi phạm để xử lý, làm gương. Bên cạnh đó Hạt Kiểm Lâm huyện Sơn Động cũng quyết định xử phạt hành chính 16 hộ, bàn giao UBND xã An Lạc xử phạt 6 hộ khác với tổng số tiền gần 300 triệu đồng về hành vi phá rừng trái pháp luật.