Nhiều nông dân huyện Tân Thành (Bà Rịa - Vũng Tàu) đang lo lắng trước hiện tượng vườn nhãn xuồng bị rụng trái hàng loạt, thiệt hại ước tính trên 3 tấn/ha…
Chúng tôi có mặt tại vườn nhãn của gia đình ông Hà Văn Định (ấp 3, xã Tóc Tiên) chứng kiến trái nhãn rụng kín xung quanh gốc cây và mặt vườn. Chỉ vào những gốc nhãn phủ kín trái rụng, ông Định buồn bã tâm sự: “Trung bình mỗi ngày vườn nhãn nhà tôi phải rụng tới vài tạ trái, cứ mỗi sáng thức dậy ra vườn nhìn xót đứt ruột nhưng chẳng biết nguyên nhân vì sao để điều trị kịp thời mong giữ trái”.
Theo ông Định, năm 2005, gia đình ông bắt đầu trồng nhãn xuồng cơm vàng trên diện tích 1,7 ha (khoảng 600 gốc) theo hướng SX nông nghiệp tốt (VietGAP). Trước đây, vườn nhãn của gia đình ông phát triển tốt, sản lượng đạt 10 tấn/vụ.
Vậy nhưng 2 năm trở lại đây, từ khi khu xử lý rác thải tập trung của xã Tóc Tiên đi vào hoạt động, vườn nhãn đậu trái được 3 tháng thì xảy ra hiện tượng đốm trái, thối trái và rụng hàng loạt.
Nhà vườn thất thu do nhãn rụng hàng loạt
Tương tự, gần đó vườn nhãn xuồng của gia đình ông Võ Hùng Chiêu cũng đang bị thối trái và rụng như sung. Vốn là người trồng nhãn lâu năm có nhiều kinh nghiệm, nhưng đến nay ông Chiêu vẫn loay hoay chưa tìm ra phương cách phòng trị bệnh hiệu quả.
Gặp chúng tôi, ông Chiêu bức xúc: “Những năm trước, vườn nhãn xuồng của gia đình tôi cho năng suất rất cao và có thị trường đầu ra ổn định nên tôi đã mạnh dạn mở rộng thêm diện tích lên gần 3 ha. Vây nhưng, đến nay vườn nhãn bị nhiễm nấm bệnh và rụng trái khiến tôi lo quá, đầu tư hết nhiều tiền nhưng không hiệu quả và chẳng biết có giữ lại vườn không?”.
Theo ông Chiêu, trước đây khi chưa có bãi rác, vườn nhãn của gia đình ông không có mầm bệnh gì. Vậy mà, chỉ vì bãi rác hoạt động từ năm 2011 đến nay khiến môi trường bị ô nhiễm, ruồi nhặng xuất hiện dày đặc bay vào bám đầy các ngọn cây trong vườn. Khi nhãn đậu trái đến tháng thứ 3 thì bắt đầu có hiện tượng trái bị nấm bệnh rồi thối rụng.
Thực tế, nhiều vườn nhãn khác xung quanh cũng xảy ra tình trạng này, có những vườn không được thu hoạch. Mặc dù các nhà vườn đều báo cho các ngành chức năng xuống kiểm tra thực tế và lấy mẫu về phân tích, nhưng đến nay cũng chưa có kết quả chính xác để xử lý hiệu quả.
Cũng theo các hộ dân, các vườn nhãn ở xa bãi rác thì vẫn bình an vô sự và cho thu hoạch bình thường. Còn những vườn nhãn nằm gần khu vực bãi rác, chủ vườn có đầu tư trị bệnh cho vườn rất tốn kém nhưng kết quả tỉ lệ hao hụt cũng mất khoảng trên 30% và thu hoạch không có lời.
Ông Mai Văn Trị, PGĐ Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả miền Đông Nam bộ cho biết: “Trước hiện tượng các vườn nhãn đang bị bệnh và rụng hàng loạt, Trung tâm đã phối hợp với Trạm BVTV huyện Tân Thành xuống khảo sát cụ thể và thu mẫu để phân tích.
Kết quả bước đầu cho thấy, nguyên nhân gây thối trái và rụng hàng loạt do hai loại nấm bệnh chủ yếu ở các vườn nhãn trên địa bàn xã Tóc Tiên là nấm Fusarium solani và Phytophthora. Cả hai loại nấm này thường phát triển mạnh ở trong điều kiện mưa nhiều, ẩm độ cao, vườn rậm rạp và vườn cây vệ sinh kém, bị ô nhiễm…”.
"Trong 64 ha nhãn toàn huyện, chỉ những diện tích nhãn trồng tập trung gần khu vực bãi xử lý rác bị nấm và rụng trái, thiệt hại ước tính trên 3 tấn/ha. Còn những vườn nhãn trồng ở những khu vực khác vẫn phát triển bình thường và cho năng suất cao", theo ông Trị.
Ông Nguyễn Minh Thông, Chủ tịch UBND xã Tóc Tiên cho biết: "Trên địa bàn xã có 35 ha nhãn xuồng, trong đó khoảng 10 ha trồng gần khu vực bãi rác, trước tình trạng nhãn bị nấm bệnh và rụng hàng loạt, địa phương cũng đã đề nghị cơ quan chuyên môn vào cuộc tìm hướng giải quyết; đồng thời hướng dẫn bà con cách lựa chọn thuốc BVTV, kịp thời phòng bệnh nhằm hạn chế thấp nhất thiệt hại".
