Nhẹ lo trên cánh đồng lớn

* Cty CP BVTV An Giang sẽ mở rộng cánh đồng lớn lên 360.000 ha

Lúa tốt, lo giá

Vụ lúa ĐX 2013-2014 ở vùng ĐBSCL có hơn 1,6 triệu ha. Tại một số tỉnh trong vùng thu hoạch lúa ĐX sớm khoảng 300.000 ha, năng suất bình quân đạt 6,5-7 tấn/ha. 

Ông Phạm Văn Quỳnh, Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ cho rằng: Nhờ sau một mùa nước dồi dào phù sa, thời tiết, mùa vụ thuận lợi nên chất lượng lúa ĐX rất tốt, năng suất bình quân trên 7 tấn/ha, cao hơn vụ ĐX năm trước khoảng 1 tạ/ha. Năm nay Cần Thơ có hơn 80.000 ha lúa ĐX, trong đó vùng trồng lúa thơm Jasmine chiếm trên 67% đang thu hoạch. Tại An Giang một số vùng thu hoạch lúa sớm năng suất đạt 7,5 tấn/ha, có nơi đạt cao trên 8-9 tấn/ha.

Lúa ĐX chất lượng tốt nên phẩm chất gạo càng cao, thuận lợi giao dịch xuất khẩu. Sau Tết lúa bắt đầu thu hoạch, các DN cho biết nhu cầu giao hàng theo hợp đồng xuất khẩu 500.000 tấn gạo sang thị trường Philippines cũng như Trung Quốc tăng mức thu mua, tạo điều kiện nông dân bán lúa giá cao hơn so cùng kỳ năm trước hơn 200 đồng/kg. Lúa IR50404 chín sớm gặt xong bán tại ruộng 4.700-4.800 đồng/kg, lúa thơm Jasmine 85 phơi khô giá 6.400 đồng/kg.

Tuy nhiên, giới thương lái và DN thu mua xuất khẩu gạo tại Cần Thơ dự liệu: Từ tháng 3/2014 lúa ĐX chính vụ thu hoạch rộ và khi một số hợp đồng xuất khẩu số lượng lớn giao hàng kết thúc, giá lúa có thể giảm. 

Theo Sở Công thương Cần Thơ, trong những ngày qua lúa gạo giảm 100-200 đồng/kg so với tháng trước. Ông Trần Thanh Vân, Phó Giám đốc Cty CP GENTRACO (Cần Thơ) cho biết: Các kho đang mở cửa thu mua lúa IR50404 giá giảm còn 4.500-4.600 đồng/kg, lúa OM hạt dài 5.200-5.300 đồng/kg.

Anh Phú Hòa, nông dân xã Trường Xuân, huyện Thới Lai (Cần Thơ) có 25 công lúa Jasmine 85 sắp thu hoạch, dự cảm nỗi lo: Bước qua tháng 3 gặt lúa sợ khó giữ được giá, bởi vì ruộng của tôi và nhiều nông dân lân cận không nằm trong quy hoạch CĐL, không có DN bao tiêu nên chỉ bán lúa tươi qua thương lái. Lúa Jasmine phơi khô, sạch hiện còn 6.200 đồng/kg.

Cánh đồng lớn - Nông dân nhẹ lo

Ngày nay phương tiện thông tin giúp nông dân trồng lúa ở ĐBSCL theo dõi sát sao diễn biến thị trường mùa vụ mỗi ngày. Dù vậy phần lớn nông dân cho biết vẫn chưa thể chủ động giảm bớt rủi ro, ngoại trừ nông dân có tham gia được mô hình CĐL hợp tác với DN. Nông dân SX giống lúa theo đặt hàng và DN hợp đồng tiêu thụ đang phát huy hiệu quả ở nhiều địa phương.

Tại Cần Thơ mô hình nông dân liên kết DN trên CĐL đang phát huy hiệu quả. Ông Lê Việt Hải, Giám đốc Cty CP Mekong (Cần Thơ) nói: "Từ nhiều năm qua, Cty CP Mekong hợp tác bền bỉ với nông dân hai huyện Châu Thành (Hậu Giang) và Thới Lai (Cần Thơ) là do hai bên thực hiện đúng theo hợp đồng.

Vụ ĐX năm nay Mekong ký hợp đồng với nông dân sản xuất lúa thơm Jasmine 85 trên 1.000 ha và thu mua theo giá thị trường, với giá sàn thấp nhất lúa khô 6.000 đồng/kg. Như hiện thời lúa thu hoạch sớm giá 6.200 đồng/kg chúng tôi vẫn phải mua theo giá này".

Gạo thơm đặc sản ST20 giá trị cao được DN đặt hàng SX ở Sóc Trăng

Trên cánh đồng Nông trường Cờ Đỏ (cũ) với 5.600 ha, Cty TNHH MTV Nông nghiệp Cờ Đỏ định hướng SX vụ ĐX 2013-2014 một loại giống lúa thơm Jasmine 85 chiếm trên 95% đến nay thu hoạch được hơn 1.700 ha, lúa tốt đạt năng suất cao hơn vụ ĐX năm trước 300-400 kg/ha.

Ông Hồ Minh Khải, Giám đốc Cty Nông nghiệp Cờ Đỏ cho biết: Từ đầu vụ các hộ SX được Cty cho vay tín dụng, đầu tư lúa giống, vật tư nông nghiệp khoảng 1,6 triệu đồng/ha. Cuối vụ thu mua lúa tươi sấy chi phí 130 đồng/kg, giảm hơn giá sấy lúa bên ngoài 40 đồng/kg, thu mua theo giá thị trường nhưng đảm bảo giá sàn bao tiêu lúa khô 6.000 đồng/kg. Định hình theo phương thức SX này, có hệ thống kho trữ lúa, Cty Nông nghiệp Cờ Đỏ chủ động giao dịch, ký kết hợp đồng xuất khẩu vì đã có nguồn nguyên liệu lúa tốt, chế biến gạo đạt phẩm chất cao.

AGPPS và những cánh đồng siêu lớn

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Tổng giám đốc Cty CP BVTV An Giang (AGPPS) cho biết: "Từ năm 2010 AGPPS khởi sự thực hiện chuỗi SX lúa gạo theo quy trình bền vững thông qua mô hình CĐL, với mục tiêu nâng cao giá trị của hạt gạo Việt Nam. Đến vụ lúa ĐX năm nay AGPPS đầu tư mở rộng tất cả 5 nhà máy đứng chân trên các vùng nguyên liệu, hình thành 5 CĐL ở 4 tỉnh An Giang, Long An, Đồng Tháp, Bạc Liêu. Qui mô mỗi CĐL 6.000 ha, tăng 1.000 ha so vụ ĐX năm trước".

Trên mỗi CĐL SX lúa theo nhu cầu thị trường. Ở huyện Tân Hồng (Đồng Tháp) trồng lúa hạt dài AG103, AG4, hiện được mua với giá lúa khô (ẩm độ 15%) 5.600 đồng/kg. Tại 2 nhà máy ở huyện Châu Thành, Thoại Sơn (An Giang) nông dân trồng lúa thơm Jasmine 85 trong CĐL trúng mùa, năng suất trên 7 tấn/ha. Sau đợt thu hoạch đầu bán được 6.600 đồng/kg. Còn CĐL ở Bạc Liêu SX lúa OM5451, BL1, BN1… đang chín.

Ông Dũng nói: “AGPPS cam kết đồng hành cùng nông dân thì dù cho thị trường diễn biến giá cả lên xuống vẫn mua lúa theo hợp đồng. Nông dân có quyền quyết định bán lúa ngay nếu thấy được giá hoặc gặp lúc giá xuống thấp có thể tạm gửi lại kho của AGPPS trong thời hạn 30 ngày không tính phí.

Năm 2013, AGPPS thu mua lúa trên các CĐL 285.000 tấn. Trong đó có thời điểm nông dân thấy giá lúa xuống thấp, bất lợi tạm gửi 20.000 tấn. Chúng tôi khuyến khích nông dân gửi lúa chờ qua tháng giá thấp rồi bán sẽ có lợi hơn”.

Theo ông Dũng hiện nay AGPPS SX lúa theo nhu cầu đặt hàng của một số nước nhập khẩu. Trong vụ HT 2014 sắp tới ở Bạc Liêu sẽ mở rộng CĐL thêm 1.000-2.000 ha. Như vậy sau hơn 3 năm mô hình CĐL đã được đông đảo nông dân đồng tình hợp tác. AGPPS xây dựng vùng nguyên liệu SX theo quy trình kỹ thuật tiên tiến, làm ra hạt gạo sạch và chất lượng được khách hàng tín nhiệm. Gạo SX theo chuỗi giá trị của AGPPS đã bán được giá cao hơn từ 30 USD/tấn.