 |
| Ông Nguyễn Hữu Thể, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai |
Thưa ông, khi nhắc tới các HTXNN, người ta thường hay dùng từ “bà đỡ”. Với một tỉnh biên giới như Lào Cai, những “bà đỡ” này đã và đang phát triển ra sao?
Tính đến hết năm 2017, trên địa bàn Lào Cai có 370 HTX, với 11.568 thành viên, trong đó HTXNN có 154, chiếm 41,6% với 1.640 thành viên. Tuy nhiên đó, số HTX hoạt động hiệu quả chỉ chiếm 20%.
Trong những năm qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn song các HTXNN đã góp phần quan trọng trong phát triển sản xuất nông nghiệp của tỉnh. Một số HTX bước đầu khẳng định được vị trí trong việc sản xuất hàng hóa, phát huy những thế mạnh, các điều kiện thuận lợi về đất đai, khí hậu, kinh nghiệm sản xuất, đưa các tiến bộ KHKT vào quá trình sản xuất.
Đã có 17 HTX tham gia vào liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm như các HTX dược liệu, trồng ớt, rau, hoa, nuôi cá nước lạnh, chăn nuôi gia súc, gia cầm... đã tạo việc làm ổn định cho 12.504 hộ nông dân tham gia liên kết sản xuất, góp phần xóa đói giảm nghèo, xây dựng NTM.
Qua đó có thể khẳng định, HTX là thành phần kinh tế quan trọng góp phần thực hiện thắng lợi đề án tái cơ cấu kinh tế nông, lâm nghiệp gắn với xây dựng NTM, xóa đói giảm nghèo, sử dụng lao động tại chỗ.
Nhưng bên cạnh đó, các HTX, tổ hợp tác (THT) cũng bộc lộ không ít hạn chế, yếu kém. Minh chứng là Lào Cai hiện có 44 HTX DVNN đã ngừng hoạt động. Một số đơn vị thì hoạt động cầm chừng, loay hoay tìm hướng đi. Theo ông, đâu là nguyên nhân?
Hạn chế, yếu kém của các HTXNN hiện nay có nhiều nguyên nhân. Thứ nhất là nguồn nhân lực quản lý các HTX trình độ, năng lực hạn chế nên việc quản lý hồ sơ sổ sách, quản lý tài chính, hạch toán kinh doanh gặp khó khăn; nhiều HTX không xây dựng được phương án sản xuất;
Thứ hai, là tình trạng thiếu vốn sản xuất do các HTX thường không có tài sản thế chấp, do đó không thể đầu tư mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh.
Thời gian, tới tỉnh Lào Cai tiếp tục đẩy mạnh đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ quản lý HTX, đào tạo nghề cho các thành viên HTX. Thí điểm đưa cán bộ trẻ có trình độ từ cao đẳng trở lên về làm việc có thời hạn tại các HTX theo Thông tư 340/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Đối với HTX thiếu vốn sản xuất, đây là vấn đề khá nan giải đối với Lào Cai. Chúng tôi sẽ chỉ đạo Liên minh HTX tỉnh xây dựng Quỹ phát triển HTX, lồng ghép các chương trình, dự án để tạo điều kiện hỗ trợ cho các HTX. Tranh thủ các nguồn vốn đầu tư của các tổ chức nước ngoài.
Mặt khác, tỉnh sẽ đẩy mạnh tìm kiếm, thu hút, mời gọi các DN liên kết với các HTX theo hướng đặt hàng. Các DN cung ứng giống, vốn, quản lý kỹ thuật, quy trình sản xuất, chất lượng và bao tiêu sản phẩm; các HTX tổ chức sản xuất theo hợp đồng liên kết. Từ đó sẽ giúp các HTX nâng cao trình độ quản lý và tổ chức sản xuất.
Bên cạnh khách quan, nhiều HTX thành lập trong quá trình các xã, thị trấn đang xây dựng NTM. Lãnh đạo địa phương, HTX đều thừa nhận, do nóng vội hoàn thành tiêu chí, cán đích NTM, nên việc thành lập HTX cho đủ các tiêu chí NTM?
Giai đoạn 2011 - 2015, tiêu chí 13 (tổ chức sản xuất) chưa chặt chẽ, các chỉ tiêu đánh giá hoạt động hiệu quả chưa rõ ràng, do đó một số xã thành lập các HTX, THT để hoàn thành tiêu chí NTM mà không xuất phát từ nhu cầu các hộ nông dân, dẫn đến các HTX hoạt động chưa hiệu quả.
Trong giai đoạn 2016 - 2020, Trung ương đã ban hành bộ tiêu chí chặt chẽ hơn, đặc biệt Bộ NN-PTNT ban hànhThông tư 09 ngày 17/4/2017 về việc đánh giá xếp loại HTXNN. Trong đó có các chỉ tiêu đánh giá rõ ràng, cụ thể là cơ sở đánh giá tiêu chí 13 cách chính xác hơn.
Lào Cai đã giao cho Sở KH-ĐT thẩm định chỉ tiêu 13.1 về xã có HTX hoạt động theo Luật HTX năm 2012 và Sở NN-PTNT thẩm định chỉ tiêu 13.2 về xã có mô hình liên kết sản xuất, gắn với tiêu thụ nông sản chủ lực đảm bảo bền vững. Cùng với việc giao nhiệm vụ cho 2 Sở, tỉnh còn gắn trách nhiệm với các Sở trong công tác thẩm định.
 |
| Kiểm tra vùng chè hàng hóa tại huyện Bảo Yên |
Được biết, từ nay đến 2020, tỉnh sẽ tập trung cho đề án “Đổi mới và phát triển các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác trong nông nghiệp”. Cụ thể, Lào Cai sẽ đổi mới, phát triển các HTX ra sao để đạt được mục tiêu hiệu quả, bền vững?
Việc cần làm là đẩy mạnh công tác tuyên truyền để mỗi tổ chức, cá nhân hiểu rõ, nắm vững các quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể. Phải tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền. Gắn việc thành lập HTX phát triển bền vững với công tác thi đua, coi là một chỉ tiêu kế hoạch để phấn đấu.
Nâng cao năng lực cán bộ quản lý Nhà nước về kinh tế hợp tác và đội ngũ quản lý HTX. Tổ chức tốt việc thí điểm đưa cán bộ trẻ có trình độ từ cao đẳng về làm việc tại HTX, nâng cao hiệu quả, thu nhập của mỗi thành viên.
Đồng thời, rà soát toàn bộ các HTXNN trên địa bàn để nắm bắt khó khăn, từ đó sẽ đề ra các giải pháp cụ thể cho từng đối tượng để củng cố, kiện toàn và hỗ trợ.
Ngoài ra sẽ xây dựng các mô hình HTX kiểu mới gắn với liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm giữa các HTX với HTX, HTX với DN để làm cơ sở nhân rộng. Tập trung thành lập mới các HTX tại các vùng sản xuất hàng hoá trọng điểm mà các DN có nhu cầu đầu tư sản xuất và liên kết.
Xin cảm ơn ông!
