Những vị tướng của trận đánh lớn: 'Thiên số' bắt tướng giặc

Ông là một trong những tư lệnh chiến dịch, chỉ huy tác chiến hiệp đồng binh chủng giỏi nhất của quân đội ta. Ở chiến trường nào phức tạp, mặt trận nào cam go, ông lại được phái đến.

Với tài thao lược và cách dùng binh, Lê Trọng Tấn thường lật ngược thế cờ để chiến thắng, thậm chí có những trận thắng như chẻ tre.

“Thổi bay” Đà Nẵng

Đại tướng Cao Văn Viên, Tổng tư lệnh Quân đội Việt Nam cộng hòa cho biết: Năm 1975, Quân đoàn I của phía Việt Nam cộng hòa đồn trú tại Đà Nẵng lúc ấy sở hữu một khối lượng binh lực, vũ khí, phương tiện chiến tranh và dự trữ hậu cần rất lớn gồm 134.000 sĩ quan và binh sĩ, trong đó có 84.000 quân chủ lực và 50.000 quân địa phương; cùng những phương tiện hiện đại nhất.

Ngày 26/3/1975 tại Tổng hành dinh, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp họp với Tư lệnh mặt trận Lê Trọng Tấn, bàn kế hoạch tiến công Đà Nẵng.

So sánh tương quan lực lượng hai bên, tướng Lê Trọng Tấn đã chuẩn bị sẵn một phương án đánh chiếm Đà Nẵng trong 7 ngày, sau rút xuống còn 5 ngày.

Tuy nhiên, Đại tướng Tổng tư lệnh lại nghĩ khác, tình hình có thể diễn biến đột ngột, khả năng quân Việt Nam cộng hòa tháo chạy là rất có cơ sở. Nếu đánh kéo dài trong 5 ngày để địch co cụm được thì sẽ hỏng việc lớn.

Do vậy, sau khi tham khảo thông tin từ Cục quân báo, Tổng tư lệnh yêu cầu chuẩn bị phương án đánh trong 3 ngày.

Trong hồi ký, Đại tướng Võ Nguyên Giáp kể lại: “Anh Tấn vẫn giữ ý kiến, và trình bày: Đánh như vậy không thể chuẩn bị kịp. Tôi nói, giọng có phần gay gắt: “Tư lệnh mặt trận là anh nên tôi để anh ra lệnh. Nếu là người khác, thì tôi ra lệnh: Đánh Đà Nẵng theo phương án chuẩn bị 3 ngày. Nếu chuẩn bị 5 ngày, địch rút mất cả thì sao? Huế đã giải phóng rồi. Mặc dầu pháo binh và hải quân địch có thể bắn phá, cứ cho bộ đội hành quân theo đường số 1 tiến công thẳng vào Đà Nẵng. Từ phía nam cũng theo đường số 1 tiến công lên. Không họp đảng uỷ, chỉ trao đổi bằng điện”.

Tướng Lê Trọng Tấn đã chấp hành và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Trong vòng 3 ngày, Quân đoàn 2 của ông “thổi bay” hơn 100.000 quân Việt Nam cộng hòa, giải phóng Đà Nẵng.

Cánh quân phía Đông ngoài dự kiến

Sau chiến thắng Đà Nẵng, tướng Lê Trọng Tấn đã chủ động đề nghị Thường trực Quân ủy Trung ương thành lập cánh quân phía Đông. Thực tiễn sau đó đã chứng minh, đề nghị này là chuẩn xác, có tầm chiến lược. Vì đó là một hướng tiến công lợi hại trong Chiến dịch Hồ Chí Minh.

Tướng Lê Trọng Tấn được cử làm Tư lệnh cánh quân phía Đông, Phó Tư lệnh chiến dịch Hồ Chí Minh. Cánh quân phía Đông đã phá vỡ phòng tuyến từ xa của quân lực Việt Nam cộng hòa ở Phan Rang, tiến vào giải phóng Sài Gòn, cắm lá cờ trên nóc dinh Độc Lập ngày 30/4/1975.

Trong Hội nghị tổng kết cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, Đại tướng Võ Nguyên Giáp biểu dương: Cánh quân phía Đông là sáng tạo vì nó không có từ đầu trong kế hoạch giải phóng miền Nam.

“Thiên số” bắt tướng giặc

Dường như Lê Trọng Tấn là vị tướng có “thiên số” bắt tướng giặc. Những tướng lĩnh đối phương trong các chiến dịch quyết định đều trở thành tù binh của ông.

Trong kháng chiến chống Pháp, khi ông là Tư lệnh Đại đoàn 312, đã bắt sống tướng Đờ-cát, chiều ngày 7/5/1954. Hai mươi mốt năm sau, tại Chiến dịch Hồ Chí Minh, ngày 30/4/1975, cánh quân phía Đông do ông chỉ huy (gồm Quân đoàn 2, Quân đoàn 4, Sư đoàn 3) tấn công Sài Gòn.

 Chính Lữ đoàn xe tăng 203, Quân đoàn 2 thuộc cánh quân của ông đã tiến vào dinh Độc Lập, ghi nhận sự đầu hàng của toàn bộ nội các Tổng thống Dương Văn Minh, cắm cờ đỏ sao vàng trên nóc phủ Tổng thống Việt Nam cộng hòa.

Trong Hồi ký, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp cho biết: “Theo kế hoạch, 5h30 sáng 30/4/1975, các hướng đồng loạt đánh vào Sài Gòn. Riêng cánh quân phía Đông, anh Lê Trọng Tấn đề nghị nổ súng từ 18 giờ ngày 29/4. Lý do là các lực lượng ta còn cách vùng ven từ 15 đến 20km, phải vừa đánh địch vừa tiến quân, lại phải vượt sông Đồng Nai và sông Sài Gòn, nếu cùng nổ súng sẽ không đến kịp”.

Kết quả là mặc dù cánh quân của tướng Lê Trọng Tấn ở cách xa nội đô hơn các mũi khác, nhưng họ lại là những chiến sĩ đầu tiên tiến vào Dinh Độc Lập, tiếp nhận sự đầu hàng của chính quyền Tổng thống Dương Văn Minh.

Công điện có một không hai

Khi được tin Sài Gòn hoàn toàn giải phóng, sau những đêm không ngủ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp viết một bức điện đặc biệt gửi vào.

Trong Hồi ký, Đại tướng nhớ lại: “Một khuôn mặt trìu mến, thân quen chợt hiện lên trong tôi: Tướng Lê Trọng Tấn, người chỉ huy cánh quân đầu tiên tiến vào dinh tổng thống ngụy quyền. Tôi viết ngay một bức điện vượt ra ngoài khuôn phép thông thường về quân sự: 18h30 phút. “Anh Tấn ơi! Làm ăn tốt quá! Phấn khởi quá! Chúc các anh rất khỏe và chuyển lời mừng chiến thắng của mình cho các tướng trong đó”. Ký tên: Văn”.

Năm 1996, nhân kỷ niệm 10 năm ngày mất của Đại tướng Lê Trọng Tấn, có phóng viên đã hỏi Đại tướng Võ Nguyên Giáp: “Người trợ thủ đắc lực nhất của Đại tướng trong Chiến dịch Hồ Chí Minh là ai?”. Tổng Tư lệnh trả lời: “Anh Lê Trọng Tấn”.

Trước đó, trong chuyến đoàn quân sự Việt Nam thăm Cuba năm 1973, Chủ tịch Fidel Castro bắt tay Đại tướng Lê Trọng Tấn, rồi hỏi mọi người xung quanh: “Đây có phải là tướng đánh hay nhất Việt Nam?”. Trưởng đoàn Võ Nguyên Giáp trả lời: “Đúng, đây là một trong những vị tướng giỏi nhất Việt Nam qua các triều đại”.