Nỗi buồn phải ly hương?

Bởi lẽ, nông thôn, vùng núi, vùng sâu, vùng xa nước ta dẫu thay đổi, phát triển nhưng cái nghèo, cái khó vẫn chưa thôi đeo bám.

Vợ ngóng chồng, con ngóng cha là cảnh thường thấy ở nhiều làng quê...

Có ở vào hoàn cảnh ấy mới hiểu vì thanh niên phải dứt áo ra đi? Không “ly” sao được, khi nhiều làng quê miền Bắc vẫn chỉ độc canh cây lúa, điệp khúc được mùa mất giá, được giá mất mùa cứ lặp lại? Khi miền Trung hạn hán, lũ lụt vẫn thay nhau hoành hành, đẩy người dân vào cảnh kiệt cùng? Ngày càng có thêm nhiều thửa ruộng, cánh đồng bỏ hoang; nhiều làng quê toàn người già, trẻ em...

Khổ nỗi, ra đi có thể cải thiện thu nhập trước mắt nhưng như đã thấy, họ phải đối diện với nhiều hệ lụy, như vợ xa chồng, con cái không có bố mẹ ở bên, cha mẹ già không có con cháu chăm sóc. Những cặp vợ chồng trẻ sống trong các khu nhà trọ tồi tàn, gửi con trong những trường mầm non không khác gì địa ngục.

Những nơi họ đến thì nhận được gì? Cứ nhìn vào bộ mặt đô thị Hà Nội, TP Hồ Chí Minh - nơi mỗi ngôi làng có cả trăm người đến mưu sinh sẽ thấy rõ hơn hệ lụy của di dân tự phát khủng khiếp thế nào. Hạ tầng giao thông, cơ sở giáo dục, y tế... quá tải trầm trọng; tai nạn giao thông, tệ nạn xã hội phát sinh... Công sức, tiền bạc nhà nước, xã hội đổ ra để giải quyết, bao nhiêu vẫn như “muối bỏ bể”...

Muốn giải quyết hiệu quả vấn đề xã hội nổi cộm này, giải pháp căn cơ vẫn phải là đẩy mạnh phát triển KT-XH nông thôn, vùng núi, vùng sâu, vùng xa. Qua đó giúp người dân thoát nghèo, thoát một cách bền vững, khá giả ở ngay chính làng quê, thôn bản sinh ra họ, không cần, không muốn, không buộc phải ly hương...

Thực tế Đảng, Nhà nước chưa bao giờ lơ là nhiệm vụ có tính chiến lược này. Ngược lại, đã có nhiều chủ trương, chính sách lớn nhằm phát triển khu vực tam nông, đi liền là rất nhiều trí tuệ, tiền bạc cùng sự kiên trì thực hiện. Hiệu quả thu được rất lớn, rõ nhất là tỷ lệ hộ nghèo nông thôn giảm mạnh. Việt Nam được thế giới ghi nhận, đánh giá cao thành tích giảm nghèo...

Tuy nhiên, giảm nghèo chưa bền vững, do nhiều yếu tố cả chủ quan và khách quan. Đơn cử, lũ lụt liên tiếp ở miền Trung gần như đã “xóa xổ” hết các nỗ lực, kết quả giảm nghèo đạt được lâu nay. Tương tự, lũ không về, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long đẩy nhiều người dân vào tình thế người nghèo thì nghèo hơn, người đã thoát nghèo nguy cơ tái nghèo.

Những chuyến xe chở người dân ly hương làng quê, kiếm kế mưu sinh mới ngoài thành thị do vậy đang nhiều hơn, chật chội hơn. Cứ sau mỗi Tết Nguyên đán, những chuyến xe rời làng chật như nêm cối, để lại phía sau làng quê rỗng rễnh, vô hồn. Còn nhớ Tết Đinh Dậu vừa qua, có đến 12 tỉnh vẫn xin Chính phủ cấp gạo cứu đói cho dân...

Từ đây đặt ra vấn đề các chính sách cho tam nông cần phải có tính chiến lược, tính động lực, phải phù hợp và hiệu quả hơn. Đơn cử, là nông dân thì phải gắn bó, sinh sống bằng ruộng đồng. Nhưng như đã biết, tình trạng ruộng đồng nhỏ lẻ, manh mún, tự phát, thiếu sự liên kết, định hướng thị trường; thu nhập nông dân từ đồng ruộng còn rất thấp, khiến họ không thoát được nghèo, chưa nói đến làm giàu.

Họ đang mong mỏi điều gì? Họ mong sản phẩm họ làm ra bán được, không bị ế ẩm; thị trường đầu vào lành mạnh để họ không bị lừa mua phải phân bón, cây con giống giả, kém chất lượng. Họ cũng mong Nhà nước, xã hội quan tâm, ưu tiên hơn nữa, chắt chiu, dành nguồn lực để đầu tư, phát triển khu vực tam nông.

Không thể để lặp lại việc nhiều công trình tượng đài, bảo tàng, nhà thi đấu... xây dựng hết cả trăm tỷ, nghìn tỷ nhưng sau đó bỏ không trong khi ở nhiều vùng nông thôn người dân chỉ mong có được một con đường, một cây cầu dân sinh nho nhỏ để đi lại, nhưng đợi hết năm này qua năm khác vẫn không thấy đâu.

Hợp tác, liên kết sản xuất nông nghiệp đã và đang là xu thế tất yếu. Họ mong được đón nhận những doanh nghiệp làm ăn chân chính về liên kết, đồng hành, hỗ trợ để cùng thực hiện các mục tiêu, chia sẻ lợi ích. Họ cũng mong các dự án, công trình đầu tư phù hợp, phát huy hiệu quả, không phải nơi để cán bộ xà xẻo, “ném tiền qua cửa sổ”. Không còn những chuyện như con kênh đầu tư cả chục tỷ, trăm tỷ nhưng khi ruộng đồng cần lại chẳng có nước hay có cái trạm bơm nhưng cứ khởi động điện lại bị sập nguồn...

Nông thôn, nông dân, nông nghiệp đang mong mỏi lắm những thay đổi đầu năm mới 2018!