Cho tới nay, Bộ trưởng Bộ NN- PTNT Cao Đức Phát đã nhận được 28 câu hỏi chất vấn của 19 đại biểu. Phần lớn các câu hỏi chất vấn tập trung vào những lĩnh vực lớn của ngành nông nghiệp như: giải pháp để nông dân tránh cảnh “được mùa, mất giá”, đối phó biến đổi khí hậu, trồng rừng và cách để người dân nghèo sống được nhờ rừng; rà soát chỉnh sửa tiêu chí xây dựng NTM...
 |
| Ngành nông nghiệp đã có nhiều giải pháp nâng cao thu nhập cho người trồng lúa |
Gạo Việt Nam – Thương hiệu thế giới
Quan tâm đến chính sách hỗ trợ nông nghiệp, thu mua nông sản, ĐB Huỳnh Minh Chắc (Hậu Giang) nêu thực trạng giá sản phẩm nông nghiệp liên tục biến động “cứ được mùa, lại mất giá” nên người nông dân luôn phải chịu thiệt thòi, đòi hỏi Bộ NN-PTNT cần có những chính sách thiết thực để hỗ trợ nông dân không bị thua lỗ trên đồng ruộng.
Trả lời câu hỏi này, Bộ trưởng Cao Đức Phát khẳng định nông dân đang là đối tượng được Chính phủ đặc biệt quan tâm, trong thời gian qua, Nhà nước đã thực thi nhiều chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông nghiệp bao gồm: đầu tư thủy lợi, hỗ trợ thủy lợi phí, phát triển sản xuất giống, khuyến nông, hỗ trợ tín dụng, hỗ trợ phát triển cơ giới hóa và công nghệ sau thu hoạch, hỗ trợ khôi phục sản xuất sau thiên tai, tổ chức tiêu thụ và XK lúa gạo theo hướng có lợi cho nông dân và đảm bảo ổn định thị trường trong nước... Những chính sách đó đã và đang phát huy tác dụng tích cực thúc đẩy nông nghiệp phát triển.
Về thu mua nông sản, hiện nước ta thực hiện theo cơ chế thị trường phù hợp với các cam kết quốc tế. Nhà nước chỉ can thiệp khi cần thiết trong một số trường hợp (khi giá lúa gạo, cà phê xuống thấp). Chính sách này về cơ bản phù hợp với thực tiễn của nước ta, không có điều kiện để trợ cấp cho nông dân qua giá.
Tuy nhiên, để hạn chế biến động giá nông sản Bộ NN-PTNT cũng đang triển khai 5 nhóm giải pháp cơ bản gồm: Quy hoạch để phối hợp với các địa phương phổ biến, hướng dẫn nông dân sản xuất những mặt hàng có khả năng cạnh tranh, có thị trường tiêu thụ thuận lợi; Cung cấp tín dụng cho nông dân để không phải bán hàng lấy tiền trả nợ ngay sau khi thu hoạch, doanh nghiệp có thể mua nông sản dự trữ; Thông qua hệ thống khuyến nông để chuyển tải các tiến bộ kỹ thuật mới đến nông dân và hướng dẫn nông dân phát triển sản xuất theo qui hoạch, sử dụng các công nghệ canh tác mới, giống mới đảm bảo năng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh của nông sản hàng hoá; Phát triển hệ thống thông tin thị trường; triển khai xây dựng hệ thống kho lúa gạo trữ được 4 triệu tấn, trong đó xây dựng mới 2,5 triệu tấn và theo kế hoạch thì tới cuối năm 2011 khả năng thực hiện được 1,124 triệu tấn.
Liên quan đến xuất khẩu lúa gạo, đại biểu Đặng Thị Hoàng Yến (Long An) đề nghị Bộ trưởng Cao Đức Phát vạch ra giải pháp phát triển nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC), xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam và xuất khẩu gạo vào các thị trường khó tính.
Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, để hỗ trợ các DN xây dựng thương hiệu gạo xuất khẩu Việt Nam, Bộ NN-PTNT đã có các giải pháp, cụ thể: (1) Định hướng qui hoạch trong việc đầu tư và triển khai các giống lúa ở các vùng tập trung, xây dựng những cánh đồng mẫu lớn canh tác theo tiêu chuẩn GAP (Good Agricultural Practice), nhằm tạo ra khối lượng lúa lớn; (2) Đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ khoa học đảm bảo chất lượng lúa gạo ổn định; phát triển công nghệ sau thu hoạch, bảo quản tốt trong khâu tồn trữ, xây dựng quy chuẩn về các nhà máy xay xát gạo xuất khẩu, xây dựng hệ thống kho dự trữ gạo; (3) Hình thành hệ thống thu mua lương thực, khuyến khích hợp đồng tiêu thụ giữa doanh nghiệp chế biến xuất khẩu và người sản xuất; (4) Hàng năm, Bộ đã tổ chức các lớp đào tạo, hướng dẫn về xây dựng thương hiệu cho các DN, cán bộ quản lý ở địa phương, hỗ trợ việc xây dựng nhiều thương hiệu gạo đặc sản trong nước gắn với chỉ dẫn địa lý, đặc sản vùng miền như gạo Tám Xoan Hải Hậu, thơm Chợ Đào, Jasmine…Thực tế Vinafood đã trở thành thương hiệu gạo trên thế giới.
Người miền núi sống bằng trồng rừng
Trong lĩnh vực bảo vệ và phát triển rừng, các đại biểu Phạm Văn Tấn (Nghệ An), Huỳnh Thành (Gia Lai), Lê Như Tiến (Quảng Trị) và Nguyễn Thị Khá (Trà Vinh) tỏ ra đặc biệt quan tâm đến kết quả Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng cũng như các giải pháp để người dân miền núi sống được bằng nghề trồng rừng.
Từng báo cáo trước QH về kết quả của Dự án 5 triệu ha rừng, Bộ trưởng Cao Đức Phát thẳng thắn nhận định mặc dù kết quả thực hiện Dự án được đánh giá khá cao, diện tích rừng tạo mới trong cả giai đoạn thực hiện Dự án là 4.674.824ha (đạt 93,5% kế hoạch) và đem lại những kết quả to lớn về môi trường sinh thái, về kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng.
Tuy nhiên Dự án cũng còn nhiều tồn tại, còn nhiều nhiệm vụ cần phải được tiếp tục thực hiện. Cho đến nay cả nước vẫn còn hơn 2,8 triệu ha đất trống, đồi núi trọc, trong đó có 1.250.000ha có thể trồng mới rừng, 750.000ha khoanh nuôi xúc tiến tái sinh phục hồi rừng. Phần còn lại (khoảng trên 800.000ha) là công trình hạ tầng, ao hồ, sông suối, núi đá, vùng sâu, vùng xa không thể tiếp cận không thể trồng rừng.
Vì vậy, trong giai đoạn tới cần tiếp tục thực hiện các giải pháp tích cực bảo vệ và phát triển rừng (bao gồm cả trồng mới rừng). Kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng giai đoạn 2011-2020 của Chính phủ là cùng với việc tăng cường bảo vệ rừng, dự kiến trồng mới 1.250.000ha, trong đó rừng phòng hộ 250.000ha và rừng sản xuất 1.000.000ha. Tiến hành khoanh nuôi xúc tiến tái sinh tự nhiên 750.00ha. Ngoài ra, trồng lại rừng 1.350.000ha (trồng lại sau khai thác, cháy rừng, mất rừng...).
Nhưng để làm tốt việc bảo vệ phát triển rừng thì trước tiên phải nâng cao thu nhập cho người trồng rừng, để người dân miền núi sống được bằng nghề trồng rừng, đây là vấn đề khó mà Bộ trưởng cũng như các đại biểu QH phải suy nghĩ từ nhiều năm nay. Theo Bộ trưởng Cao Đức Phát, trong điều kiện kinh tế khó khăn hiện nay, giải pháp trước mắt là phải hướng dẫn nông dân áp dụng khoa học kĩ thuật, nông lâm kết hợp để “lấy ngắn, nuôi dài”. Nhà nước khuyến khích phát triển các hệ thống chế biến lâm sản và dịch vụ lâm nghiệp để tạo đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp miền núi và có chính sách vay vốn tín dụng ưu đãi, hỗ trợ đầu tư để các hộ nông dân miền núi phát triển sản xuất nông-lâm nghiệp.
Hiện Chính phủ đang triển khai tích cực chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, tín chỉ các bon từ rừng, phát triển du lịch sinh thái và các nguồn thu từ rừng khác để tăng thu nhập cho các hộ nông dân miền núi.
Sẽ đề xuất sửa đổi tiêu chí xây dựng nông thôn mới
Trở lại chương trình xây dựng nông thôn mới, ĐB Huỳnh Minh Chắc (Hậu Giang), ĐB Phạm Văn Hổ ( Phú Yên) chất vấn về 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới còn chưa phù hợp với từng vùng, miền và đề nghị Bộ trưởng đưa ra hướng xử lý.
Về vấn đề này Bộ trưởng Cao Đức Phát cho rằng Bộ tiêu chí này thực chất là căn cứ để các địa phương đánh giá thực trạng nông thôn; xây dựng chương trình, kế hoạch phát triển nông thôn giai đoạn 2010 – 2020. Đến nay cả 63 tỉnh, thành phố đều đã hoàn thành việc đánh giá sơ bộ thực trạng NTM theo bộ tiêu chí quốc gia nông thôn mới và hướng dẫn của các bộ, ngành.
Theo đó: kết quả có 1,2% số xã đạt 15 đến 18 tiêu chí; có 3,3% số xã đạt từ 12 đến 14 tiêu chí; có 13% số xã đạt từ 8 đến 9 tiêu chí; có 22% số xã đạt từ 5- 7 tiêu chí; có 32,3% số xã đạt từ 3 - 5 tiêu chí, còn 28,2% số xã đạt dưới 3 tiêu chí. Sau khi thực hiện việc rà soát, đánh giá thực trạng nông thôn, đến nay có khoảng 50% số xã đang xây dựng quy hoạch (4.500 xã), trong đó có 700 xã (chiếm 7,6%) đã phê duyệt xong đề án làm căn cứ trong triển khai xây dựng nông thôn mới ở địa phương mình.
Tuy nhiên, khi triển khai quy hoạch và lập đề án xây dựng nông thôn mới ở các địa phương đã nhận thấy có một số tiêu chí chưa phù hợp cần phải sửa đổi để phù hợp với đặc thù của vùng như: tiêu chí thuỷ lợi (2); tiêu chí chợ nông thôn (7); nhà ở dân cư (9); HTX hoạt động có hiệu quả (13); tiêu chí môi trường (17); một số tiêu chí khó thực hiện như về thu nhập (10), chuyển dịch cơ cấu lao động (12).
Bộ NN-PTNT đã phối hợp cùng các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, rà soát lại các tiêu chí gắn với việc tổng kết 11 mô hình điểm vào tháng 12/2011 trên cơ sở đó sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi cho phù hợp.
