Ngày 24/11 tới, dự án NM thủy điện Trung Sơn nằm trên sông Mã, thuộc địa phận xã Trung Sơn, huyện Quan Hóa (tỉnh Thanh Hóa) sẽ chính thức được khởi công xây dựng.
Dự án do Cty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn làm chủ đầu tư, với tổng số vốn 410,68 triệu USD, trong đó có 330 triệu USD do Ngân hàng Thế giới cho vay với thời hạn 22 năm. NM thủy điện Trung Sơn là dự án thủy điện có quy mô trung bình, công suất lắp đặt 260 MW. Dự kiến, NM sẽ ngăn sông vào quý IV năm 2013, tích nước vào tháng 10/2016 và bắt đầu phát điện vào quý IV năm 2016. Với chiều cao thân đập khoảng 85m, khi tích nước, diện tích mặt nước hồ chứa sẽ rộng khoảng 13 – 14 km2.
Nhiều diện tích đất ở, đất nông nghiệp và đất lâm nghiệp sẽ bị nhấn chìm hoặc ảnh hưởng, kéo theo sự tác động đến đời sống kinh tế, xã hội của trên 10 nghìn người dân thuộc 3 tỉnh, gồm các huyện Mường Lát, Quan Hóa (Thanh Hóa), Mai Sơn (Hòa Bình) và Mộc Châu (Sơn La). Sẽ có ít nhất hơn 1.500 hộ gia đình ở 39 bản, thuộc 8 xã của 3 tỉnh nói trên chịu ảnh hưởng trực tiếp vì dự án, trong đó, số hộ dân chắc chắn phải di dời tái định cư là khoảng trên 530 hộ. Theo tính toán, khoảng 98% số người dân chịu ảnh hưởng bởi dự án thủy điện này là người dân tộc thiểu số, gồm Thái, Mường và Khơ Mú.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), dự án NM thủy điện Trung Sơn sau khi đi vào hoạt động sẽ cho sản lượng điện hàng năm đạt hơn 1 tỉ kWh, đóng góp đáng kể cho điện lưới quốc gia. Thế nhưng những tác động của những dự án thủy điện nói chung vẫn khiến dư luận không khỏi lo lắng, đặc biệt là khi những sự cố ở công trình Thủy điện Sông Tranh II vẫn chưa lắng xuống.
Trả lời câu hỏi của các phóng viên về những tác động đến đời sống kinh tế, xã hội, môi trường, và đặc biệt là công tác tái định cư cho người dân vùng bị ảnh hưởng, ông Ngô Việt Hải, GĐ Cty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn - chủ đầu tư dự án khẳng định: “Chúng tôi sẽ dành 28 triệu USD cho chương trình cải thiện môi trường, cuộc sống và sinh kế cho người dân bị ảnh hưởng, và sẽ triển khai các hoạt động phục hồi sinh kế cho toàn bộ hơn 7.000 người dân bị ảnh hưởng. Chúng tôi hi vọng và cam kết chắc chắn rằng, sinh kế của người dân bị ảnh hưởng bởi dự án sẽ tốt hơn khi tới nơi ở mới”.
Trên sông Mã hiện nay đã có khá nhiều công trình thủy điện đã và đang xây dựng như NM Thủy điện Hồi Xuân, Bá Thước 1, Bá Thước 2 (Thanh Hóa); NM Thủy Điện Nậm Sợi, Nậm Công (Sơn La)…
