5 năm gia nhập WTO: Nông nghiệp “nhận” được quá ít

Tại Hội thảo đánh giá tổng thể tình hình kinh tế - xã hội VN sau 5 năm gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) do Viện Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 3/4, ông Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng CIEM cho biết, sau 5 năm gia nhập WTO, VN đã tiếp cận thị trường xuất nhập khẩu dễ dàng hơn, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tăng nhanh hơn.

Lực lượng lao động tăng mỗi năm hơn 1,2 triệu người (trước WTO là hơn 1 triệu người). Riêng lĩnh vực nông nghiệp, tính đến năm 2011, cả nước có trên 24 triệu lao động (chiếm 47,6% tổng việc làm cả nước).

Gần 1/2 lực lượng lao động cả nước đang làm trong lĩnh vực nông nghiệp.

Các ngành dịch vụ có tốc độ tăng việc làm cao nhất sau khi hội nhập, chủ yếu là các ngành dịch vụ mới và hiện đại như khoa học công nghệ (25,4%/năm), ngân hàng, tài chính, bảo hiểm (9,6%/năm), xây dựng (8,1%/năm)...

Cũng thuộc CIEM, ông Lưu Đức Khải - Trưởng ban Chính sách Nông nghiệp lại có nhận định, ngành nông nghiệp vẫn nhận quá ít từ những chính sách do WTO đem lại, thậm chí gặp nhiều khó khăn do sức ép cạnh tranh.

Cụ thể, sau 5 năm, sản xuất nông nghiệp của VN tăng giảm thất thường, với tỷ lệ chỉ từ 5 - 6%/năm giảm còn 3,5% vào năm 2009. Tăng trưởng GDP của ngành còn thấp hơn nữa, tốc độ tăng trưởng GDP của khu vực này bình quân thời kỳ 2007 - 2011 chỉ tăng trên 2,59%/năm, trong đó năm 2009 tăng 1,83%, năm 2010 tăng 2,78% và năm 2011 ước tăng 3%.

Thêm vào đó, năng lực sản xuất và cạnh tranh của nhiều sản phẩm lại không tận dụng được như các sản phẩm chăn nuôi, mía đường...

Trong nhiều năm qua VN đã phải trả giá khá đắt khi đầu tư, ưu đãi vào ngành mía đường mà chưa chứng minh được hiệu quả của nó. Người tiêu dùng VN luôn phải trả mức giá cao hơn gần gấp đôi người tiêu dùng thế giới.

Ngay xuất khẩu gạo được tác động tích cực bởi gia nhập WTO song vẫn chưa đáp ứng được mong muốn gia tăng lợi ích của người sản xuất lúa vì đại bộ phận nông dân làm lúa của VN còn nghèo và rất nghèo.

Tương tự là với các sản phẩm khác như cà phê, cao su. Chăn nuôi phát triển ì ạch và gặp nhiều khó khăn bởi thiên tai, dịch bệnh và giá cả đầu vào.

Đại diện CIEM kiến nghị, thời gian tới, VN cần phải tiếp tục cải cách hành chính theo chiều sâu để tạo môi trường kinh doanh thuận lợi. Thêm vào đó, cần khuyến khích doanh nghiệp tận dụng tốt hơn các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do để thâm nhập, khai thác thị trường ngoài nước; đề ra các chính sách phù hợp với các cam kết hội nhập kinh tế quốc tế để loại bỏ các dự án FDI không mang lại lợi ích quốc gia. Điều chỉnh cơ cấu FDI theo hướng tăng tỷ trọng dòng vốn vào các ngành sản xuất, đầu tư phải đi kèm với tăng năng lực sản xuất, tạo lợi thế xuất khẩu.

Nguyên Bộ trưởng Thương mại Trương Đình Tuyển thì đề nghị: Để tránh những "cú sốc" cho ngành nông nghiệp, VN cần sớm đưa ra các biện pháp phòng ngừa khi phải cắt giảm thuế nhập khẩu nông sản xuống thấp theo cam kết. Người nông dân phải được hỗ trợ để ngoài kiến thức nông học còn phải biết hợp tác, liên kết sản xuất, phối hợp với các tổ chức kinh doanh nông sản để cùng sản xuất - chế biến - tiêu thụ sản phẩm khép kín.