Chuyển tạm trữ sang dự trữ?

* Cấp bách hỗ trợ sản xuất chăn nuôi và nuôi trồng thuỷ sản

Sáng 24/7, tại Tỉnh uỷ An Giang, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh chủ trì Hội nghị về chính sách, mô hình phát triển các sản phẩm trọng điểm vùng ĐBSCL. Các phát biểu tại hội nghị tập trung chủ yếu vào sản phẩm lúa, cá, tôm, cây ăn trái.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh chủ trì hội nghị

Nhiều đại biểu cho rằng, cơ chế giao các doanh nghiệp thu mua tạm trữ gạo hiện nay kém hiệu quả. Doanh nghiệp được giao thì gặp khó mà nông dân trồng lúa cũng chẳng có lợi hơn. Do vậy, kiến nghị Chính phủ cần cho chuyển đổi cơ chế thu mua tạm trữ gạo trở thành thu mua dự trữ, do Nhà nước thực hiện.

Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Vũ Văn Tám cho biết, trong năm nay toàn vùng ĐBSCL sẽ có trên 23 triệu tấn lúa. Sau khi trừ tiêu dùng nội địa, lượng gạo hàng hóa cần tiêu thụ vào khoảng 7,2 triệu tấn (chưa kể hơn 1 triệu tấn gạo tồn kho từ năm ngoái chuyển sang). Nhưng tính đến ngày 12/7, chỉ có 3,55 triệu tấn gạo được xuất khẩu với kim ngạch đạt 1,63 tỉ USD, giảm 15,3% về số lượng và 17,8% về giá trị so với năm 2011.

Ông Nguyễn Thanh Nguyên, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Long An, cho rằng giá lúa hè thu trong tỉnh vẫn tiếp tục giảm. Giá lúa rớt là chuyện còn dài và nói hoài. “Chính phủ cần xuất ngân sách mua dự trữ gạo quốc gia. Tại sao Thái Lan người ta làm được và mua 5 - 7 triệu tấn gạo cũng không phải là lớn. Để các doanh nghiệp gánh chuyện thu mua tạm trữ như hiện nay là rất khó” - ông Nguyên kiến nghị.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Nguyễn Tôn Hoàng cũng cho rằng câu chuyện liên kết bốn nhà cứ nói hoài mà sức đầu tư của doanh nghiệp thì có hạn. “Cái hay của Thái Lan là khi Thủ tướng công bố mua lúa với giá 15.000 bạt/tấn thì ai mua dưới giá đó là bị khởi tố liền. Liệu mình có dám làm như vậy không? Còn con cá tra từ xuất khẩu 4 USD/kg phi lê sụt xuống 2 USD, có doanh nghiệp 1,9 USD cũng bán. Cần có rào cản pháp lý. Doanh nghiệp nào có vùng nuôi, có chế biến và thị trường xuất khẩu thì mới cấp phép. Có rắc rối hiện nay là do chúng ta quản lý kém, thành ra nông dân điêu đứng” - ông Hoàng nói.

Kiến nghị bỏ tạm trữ lúa gạo

Ông Phan Văn Sáu, Bí thư Tỉnh ủy An Giang, cũng kiến nghị Chính phủ chuyển sang thu mua dự trữ gạo. Đồng thời cho phép An Giang chuyển dịch cơ cấu cây trồng. “Lúa thì cứ gặp khó khăn như vậy mà cứ làm hoài sao. Xin Chính phủ cho An Giang chuyển dịch một số nơi làm nông sản khác. Khi nào nhu cầu về an ninh lương thực cần thì quay lại trồng lúa” - ông Sáu đề xuất.

Ông Nguyễn Văn Khang, Chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang, cho rằng cần xem lại cái gốc của vấn đề liên kết, bởi nói hoài mà làm không được. Cần đặt ra tiêu chí rồi chọn cái nào là sản phẩm quốc gia để đầu tư cho đúng hướng. Tổ chức lại nông dân, chứ để riêng rẽ mãi không tài nào điều hành được.

Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cho rằng đây mới là bước gợi mở vấn đề. Nếu quá trình thực hiện những cơ chế, chính sách gặp khó thì sẽ tổ chức hội thảo chuyên đề; sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện các cơ chế, chính sách. Trên cơ sở là làm thế nào phát triển nhanh, mạnh và bền vững nền nông nghiệp. Phó Thủ tướng cũng chỉ ra nhiều vấn đề cần giải quyết và bàn bạc tiếp. Riêng về việc bỏ thu mua tạm trữ sang dự trữ quốc gia đối với gạo thì cần xem xét, bởi đây là chuyện đại sự.