Để có được diện tích 12 ha chanh không hạt, cho thu nhập mỗi năm hàng tỷ đồng, gia đình ông Nguyễn Văn Chiến (Út Chiến) ở ấp 7, xã Lương Hòa, huyện Bến Lức, tỉnh Long An phải trải qua bao thăng trầm, nếm đủ thất bại. Nhưng với sự quyết chí làm giàu ngay trên mảnh đất của mình, gia đình ông đã dám nghĩ, dám làm để đưa một giống chanh từ bên kia bán cầu về sinh sôi trên đất Việt Nam.
Khát vọng làm giàu
Cả đời gom góp được chút ít vốn liếng và sắm được lò luyện đường thủ công, nhưng được vài năm, nhà máy đường ra đời thì lò thủ công của ông không còn đất sống. Những ruộng mía lúc này cũng vô cùng rẻ mạt, chỉ 50 ngàn đồng/tấn, vậy là gia đình cho không, ai tới đốn thì đốn. Thua keo này, gia đình ông lại bày keo khác, tập trung vào nuôi gà công nghiệp, nhưng đùng một cái dịch cúm xảy ra, hàng ngàn con gà thành phẩm bị đưa đi tiêu hủy. Thất bại nối liền thất bại, cả nhà khốn khổ vì trắng tay.
Khi phong trào trồng cây sơ ri ở phương địa nở rộ, ông cũng trồng, nhưng khi loại cây này đang mang lại hiệu quả cao, thu chừng 300 ngàn đồng mỗi ngày, thì đột nhiên gia đình ông thuê người đốn bỏ để trồng chanh không hạt. Việc này làm cho bà con ai cũng nói gia đình ông Út Chiến… bị khùng!
Chính cái “khùng” đó mới có được như ngày hôm nay. “Mỗi ngày thu 300 ngàn lãi ròng cũng to thật, nhưng muốn làm giàu thì số đó là chưa đủ. Có dám làm, dám thất bại mới có được thành công. Hồi đó tôi trồng mẫu chanh không hạt đầu tiên thất bại thảm lắm. Nhưng nhờ tự mày mò học hỏi, cũng như sự tư vấn, giúp đỡ của một số nhà khoa học, chúng tôi đã dần thành công” - bà Bùi Thị Ba, vợ ông Út Chiến kể.
Lúc đầu, cả gia đình rải nhau đi khắp mọi nơi ở thành phố Hồ Chí Minh để lục tìm sách nói về loại chanh không hạt này, nhưng đều không kết quả. Vậy là chủ yếu dựa vào kinh nghiệm dân gian trồng chanh ta, nhưng lúc đầu trồng mật độ dày, luống thấp, thế là cây cứ úa vàng, thối rễ, dễ bị nấm…
Phương châm làm ăn của gia đình Út Chiến là mưa dầm thấm lâu, chữ tín đặt lên hàng đầu: “Có lúc chanh ngoài thị trường lên 40 ngàn/kg, nhiều thương lái đến nài nỉ, nhưng mình không bán. Ở ngoài thị trường lúc cao điểm thì vậy, nhưng lúc đại mùa lại hạ giá, bấp bênh. Chi bằng mình lời ít mà lâu dài, nên phải trung thành với mối quen”.
Khát vọng làm giàu luôn nung nấu trong gia đình họ. Bà Ba cho biết: “Không có hội chợ, hội thảo nông nghiệp nào là không có mặt tôi. Dù mời hay không tôi cũng mò đến. Tôi đến để học hỏi, không biết thì phải hỏi chứ biết làm sao. Tới những chỗ đó, mới tập trung các nhà khoa học, những người có kinh nghiệm. Sáng nào cũng vậy, dù thế nào thì cả nhà đều thức dậy sớm bật đài tiếng nói Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh để nghe phổ biến kiến thức nhà nông, kinh nghiệm làm ăn”.
Nông dân đầu tiên xây dựng thương hiệu
Long An là địa phương trồng nhiều chanh nhất cả nước, trong đó diện tích chanh truyền thống chiếm đa số. Riêng tại xã Lương Hòa có gần 300 ha trồng chanh, nhưng chỉ có khoảng 30 ha là chanh không hạt.
Khi thu hoạch những lứa chanh đầu tiên, việc tìm nơi tiêu thụ với loại chanh này thật khó khăn với gia đình họ, vì thị trường còn ngập ngừng. Thương lái ép giá xuống chỉ khoảng 3.500 đồng/kg. Trong khi vào các siêu thị, ông để ý loại chanh đó được bán khoảng 15.000/kg. Vậy là ông không còn bán cho thương lái, mà cả nhà đổ xô đi tiếp thị sản phẩm.
“Nói thật khi mình vào siêu thị chào hàng họ ngại lắm, vì tư tưởng ký hợp đồng với nông dân không đảm bảo. Nhưng kiên trì thuyết phục họ, rồi kết quả thật bất ngờ khi các siêu thị lớn đều đặt hàng dài hạn", ông Út Chiến nói.
Khi sản phẩm đã có chỗ đứng chắc chắn trên thị trường, được người tiêu dùng đánh giá cao, gia đình ông đã làm hồ sơ xin đăng ký thương hiệu chanh không hạt Vica. Cái tên Vica được ông Chiến nói vui: “Để nhớ tới nguồn gốc xuất xứ của nó là ở Califonia, Mỹ, cũng như sản phẩm làm ra tại quê hương Việt Nam thân yêu, nên chúng tôi quyết định đặt tên là Vica”.
Đây là thương hiệu chanh không hạt đầu tiên ở tỉnh Long An. Giờ đây, thương hiệu Vica đã bay cao, bay xa, không những tại các hệ thống siêu thị lớn, mà còn xuất khẩu sang nhiều thị trường quốc tế như Hồng Kông, Đài Loan, Trung Quốc, Trung Đông, Singapre…
Chanh không hạt - nguồn thu lớn
Không hạt, vỏ mỏng, nước nhiều, thơm, sạch, dễ trồng, dễ thu hoạch vì không có gai, sức đề kháng tốt, cho quả quanh năm… là những nét nổi trội của loại chanh này. Trung bình một ha chanh không hạt của gia đình ông Chiến, mỗi năm cho thu hoạch khoảng 30 tấn. Mỗi kg chỉ khoảng 8 đến 12 quả, trong khi chanh truyền thống phải từ 20 đến 30 quả.
Với giá bán khoảng 14 ngàn/kg như hiện nay thì mỗi ha cho lãi khoảng 300 triệu đồng. Hiện, mặt hàng này được tiêu thụ rất mạnh, cả trong và ngoài nước. Ông Chiến cho hay: “Do nhiều đơn đặt hàng, có lúc không dám nhận, vì sợ không đáp ứng được. Như tháng vừa rồi có lúc giá chanh lên đến 40.000/kg, nhưng cũng không có mà bán. Để đáp ứng nhu cầu trong nước và phục vụ một phần xuất khẩu, gia đình tôi phải bao tiêu sản phẩm của nhiều hộ khác. Đó là cách giúp họ có lãi, cũng là giữ mối làm ăn của mình”.
Việc không ngừng học hỏi, nâng cao việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng cây chanh đã quyết định tới năng suất, chất lượng và hiệu quả của nó. Chanh sản xuất sạch, không phun thuốc, mà bằng phương pháp tạo vi sinh dưới gốc, sử dụng trùn quế, nấm tricho-my cải tạo đất, kháng nấm…