Chuyện tưởng đùa nhưng hoàn toàn là sự thật đang diễn ra tại thôn Đồng Lính, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo. Hơn 60 hộ dân ở đây gần 20 năm qua đều có chung một mơ ước thật kỳ lạ, mong ngày nào trời cũng mưa bão để họ... dùng điện!
CÓ ĐIỆN CŨNG NHƯ KHÔNG
Chúng tôi ngờ ngợ khi nhận được đơn kiến nghị của các hộ dân tại xóm Đồng Lính, xã Đại Đình phản ánh tình trạng 17 năm nay mặc dù đã có đường lưới điện quốc gia nhưng họ gần như không được hưởng gì vì điện quá yếu.
Bởi với một tỉnh tiềm lực kinh tế mạnh và tự cân đối được thu chi như Vĩnh Phúc, gì đến nỗi người dân sống khổ đến vậy. Tuy nhiên, chứng kiến cảnh sống, ăn ở sinh hoạt của bà con nông dân ở thôn Đồng Lính mới thấy việc phản ánh của họ hoàn toàn đúng.
Một buổi chiều đầu tháng 8/2013, chúng tôi có mặt tại gia đình anh Hà Quang Út, thôn Đồng Lính khi anh đang chơi đùa với cậu con trai và bên cạnh là hệ thống máy móc, sắt thép nằm đắp chiếu. Anh Út chia sẻ, anh mở cửa hàng nhôm kính mấy năm nay nhưng phải hoạt động cầm chừng.
Gia đình anh Hà Quang Út không thể SX-KD được vì điện yếu
Một ngày, anh Út chỉ có 2 tiếng duy nhất vào buổi sáng là từ 7h - 9h để làm việc bằng máy móc, sau đó tất cả đều phải dừng lại vì điện quá yếu không thể chạy được ngay cả cái quạt điện chứ chưa nói gì đến máy cắt. Chính vì vậy, anh Út thường xuyên bị khách hàng phạt do không hoàn thành đúng tiến độ giao hàng, trong khi buổi tối phải sau 22h mới có điện, nếu anh làm việc sẽ làm mất giấc ngủ của mọi người.
Để chứng minh điện ở thôn Đồng Lính yếu thế nào, anh Út chở tôi sang gia đình anh Nguyễn Chí Công, hộ cách khá xa trạm biến. Khi chúng tôi đến, anh Công đang hì hục dùng gầu múc nước từ giếng lên để tắm còn vợ anh dùng quạt mo phe phẩy bớt nóng cho cậu con trai.
Anh Công chia sẻ, bản thân gia đình anh không phải quá nghèo không sắm được đồ dùng. Thực ra, nhà anh không thiếu thứ gì từ quạt điện, nồi cơm điện, máy bơm nước… nhưng mua cho có vậy thôi vì không sử dụng được do điện quá yếu. Thiết bị duy nhất gia đình anh Công mua có hữu ích là chiếc bóng điện siêu tiết kiệm 15W.
Vợ chồng anh Nguyễn Chí Công phải làm mọi việc thủ công bằng tay vì điện quá yếu
LỰC BẤT TÒNG TÂM
Tại sao một thôn không hẳn là vùng sâu vùng xa, nằm trên tuyến đường huyết mạch từ Tam Đảo đi Tuyên Quang lại phải sống trong cảnh “đèn dầu” khi mà đường dây điện đã kéo về tận nhà.
Trao đổi với chúng tôi, ông Vũ Đình Nhân - Trưởng thôn Đồng Lính cho biết, thôn hiện có 63 hộ dân. Năm 1996 xã Đại Đình bắt đầu có lưới điện quốc gia. Theo quy định của UBND xã Đại Đình, mỗi hộ dân tại đây đã đóng góp 400.000 đồng để xây dựng đường hạ thế đi thôn Đồng Lính. Tuy nhiên, chỉ kéo được nửa đường là hết tiền, cách hộ ở cuối đường dây tới 2.000 m.
Sau đó, các hộ dân tại Đồng Lính lại tự bỏ tiền túi chung nhau kéo đường dây về nhà theo nhóm 5 - 10 hộ, nhưng cột toàn bằng tre, gỗ nên chỉ được 1 năm đã hoai mục, bà con nhân dân tại đây lại góp tiền thay bằng cột bê tông, nhưng vẫn không đủ tiêu chuẩn.
Năm 2009, có dự án JII đường điện hạ thế đi qua thôn Đồng Lính và đường dây hạ thế tại đây được kéo thêm 500 m, còn lại 1.200 m nữa mới hết địa phận xã Đại Đình. Đến tháng 3/2012, theo hướng dẫn của HTX Dịch vụ điện xã Đại Đình (đơn vị trực tiếp khai thác quản lí điện tại thôn Đồng Lính) 63 hộ dân tại Đồng Lính đóng thêm 98 triệu đồng tự xây dựng cột hạ thế hết 1.200 m còn lại theo đúng tiêu chuẩn.
Cột dựng xong gần 2 năm nay vẫn không thấy HTX Dịch vụ điện Đại Đình kéo dây cho bà con, trong khi hiện trạng lưới điện tại Đồng Lính đã quá tải và xuống cấp trầm trọng, dây điện trần lòng thòng khắp mặt đất tiềm ẩn nguy hiểm đến tính mạng người dân bất cứ lúc nào, đặc biệt trong mùa mưa bão.
Theo chia sẻ của Trưởng thôn Đồng Lính Vũ Đình Nhân, ông và người dân trong thôn nhiều lần làm việc với HTX Dịch vụ điện Đại Đình, phía HTX lại tiếp tục yêu cầu người dân Đồng Lính phải góp tiền mới kéo đường dây là không thể chấp nhận được bởi người dân đã tự bỏ tiền làm cột điện hạ thế rồi, nay bỏ tiền kéo đường dây để cho HTX chỉ việc khai thác, kinh doanh là điều vô lí.
Quan điểm của ông Nhân, là đơn vị kinh doanh, HTX Dịch vụ điện Đại Đình phải đầu tư đường dây và khấu hao dần chứ người dân nhất quyết không đóng thêm tiền nữa.
Để làm rõ khúc mắc giữa người dân thôn Đồng Lính và HTX Dịch vụ điện Đại Đình, chúng tôi liên hệ với ông Nguyễn Văn Hạnh - Chủ nhiệm HTX, ban đầu ông Hạnh cho biết hiện HTX đang rất khó khăn về tài chính, chưa biết lấy đâu ra kinh phí để đầu tư đường dây. Nhưng sau đó, ông Hạnh hứa là trong tháng 8, tháng 9 này sẽ kéo nốt 1.200 m đường dây còn lại cho bà con.
Tình cờ có mặt tại nhà Trưởng thôn Vũ Đình Nhân lúc bấy giờ, một cán bộ tài chính của HTX Dịch vụ điện Đại Đình thừa nhận, hiện HTX lực bất tòng tâm, không có tiền để đầu tư bởi mang hồ sơ đi vay tiền các ngân hàng đều từ chối với lí do HTX không đủ tư cách pháp nhân, không có tài sản trụ sở.
Để giải quyết khó khăn, HTX làm thủ tục xin chuyển sang doanh nghiệp nhưng đang vướng việc thanh lí tài sản là hệ thống đường dây và cột điện hạ thế. Theo cán bộ này, UBND xã Đại Đình đã không dưới 5 lần gửi công văn lên UBND huyện Tam Đảo rồi phòng Công thương đề nghị cử cán bộ về thành lập hội đồng thanh lí tài sản cũ để HTX đủ điều kiện, thủ tục pháp nhân trở thành DN.
Từ đó, đơn vị sẽ đi vay tiền để đầu tư đường dây. Nhưng không hiểu cán bộ huyện Tam Đảo bận đến cỡ nào mà cả năm nay không thấy bất cứ ai về giúp UBND và HTX Đại Đình xử lí dứt điểm vụ việc liên quan đến hệ thống lưới điện hạ thế thôn Đồng Lính.
Đối diện nhà anh Hà Quang Út là anh Hà Văn Vinh vừa phải đóng quán nước vì bao nhiêu tủ lạnh, bảo ôn mua về chỉ vài ngày là cháy bằng tiệt do điện yếu và chập chờn. Chính vì vậy, gia đình nào ở thôn Đồng Lính cũng chỉ mong trời mưa bão thật lớn để các hộ dân ở đầu đường dây và các nơi khác không dám dùng điện họ mới có cơ may được dùng điện thật thoải mái. |