Cần ăn uống hợp lý để tránh phải... nhập viện!
Viêm loét dạ dày – tá tràng là một bệnh khá phổ biến trên thế giới và ở VN. Ở các nước đang phát triển, ước tính tỷ lệ bệnh khoảng 10%, hàng năm tăng khoảng 0,2%. Ở VN theo điều tra trong những năm gần đây, bệnh chiếm khoảng 26% và thường đứng đầu trong các bệnh ở đường tiêu hóa và có chiều hướng ngày càng gia tăng. 
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm – Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia đã trao đổi về một số “bí kíp” ăn uống để trị bệnh viêm loét dạ dày…
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, có 4 nguyên nhân chính gây nên các bệnh lý dạ dày: Thứ nhất, do chế độ ăn quá nhiều chất kích thích, thức ăn quá chua, quá cay, quá nóng; chế độ ăn thiếu dinh dưỡng kéo dài; nghiện rượu, thuốc lá... Thứ hai, do thuốc và các hóa chất, thường gặp là acid, bụi kim loại, các loại thuốc giảm đau, kháng viêm, corticoid. Thứ 3, do nguyên nhân thần kinh, thường gặp ở người hay lo lắng, sợ hãi, làm việc quá căng thẳng. Thứ tư, do nguyên nhân nội tiết đái tháo đường, hạ đường huyết, xơ gan…
Trong số các bệnh lý trên thì bệnh đau dạ dày do nhiễm khuẩn Helicobacter pylory (gọi tắt là HP) là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Việt Nam thuộc vùng có tỷ lệ nhiễm HP cao (> 70% ở người lớn và > 39% ở trẻ nhỏ). Cơ chế bệnh sinh chủ yếu là do một số enzym do HP giải phóng ra gây tổn thương niêm mạc dạ dày. Theo nghiên cứu, HP có mặt ở 75% loét dạ dày và 90% loét hành tá tràng. Đường lây truyền của HP chủ yếu qua thức ăn và nước uống; người ta cũng tìm thấy HP trong nước bọt nên có thể lây qua đường miệng (ví dụ khi hôn nhau…).
Vậy người bị bệnh đau dạ dày cần có chế độ ăn uống thế nào?
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên tắc đầu tiên là thức ăn phải nấu chín, ninh nhừ, không nên dùng thực phẩm ăn sống. Khi ăn người bệnh phải nhai kỹ, ăn chậm, không ăn quá no một lúc và chia thành nhiều bữa (4 – 5 bữa) để giúp trung hòa acid, mỗi bữa nên ăn nhẹ để khỏi gây căng dạ dày. Ăn đúng bữa, đúng giờ, không ăn quá khuya trước lúc ngủ ít nhất 4 giờ, không ăn quá no hoặc nhịn đói quá lâu, không nên ăn quá nhiều canh dùng với cơm. Không nên sử dụng quá nhiều chất kích thích, thức ăn quá chua, cay, nóng. Chế độ ăn phải đầy đủ chất dinh dưỡng, không uống rượu, hút thuốc. Chế độ làm việc, nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức, ăn xong không nên lao động nặng, chạy nhảy ngay; hạn chế căng thẳng lo âu kéo dài, phiềm muộn quá đáng.
Những thức ăn nên dùng gồm sữa, trứng có tác dụng đệm trung hòa acid trong dạ dày và các thực phẩm giàu đạm như thịt, cá nạc (nên chế biến luộc, hấp, om thì dễ hấp thu). Rau củ non luộc hoặc nấu dạng súp, thực phẩm ít mùi vị như tinh bột (cơm nát, cơm nếp nát, bánh mì, các loại khoai củ, cháo). Đặc biệt là khẩu phần ăn nên có sữa chua (như Wel Yo Family…) nhằm bổ sung vi khuẩn có ích BB12 giúp tăng axit luminal, tiết ra protein diệt khuẩn và ức chế các vi khuẩn có hại, làm giảm sự phát triển, sự bám dính của các loại vi khuẩn như Ecoli, Yersinia và nhất là vi khuẩn HP.
Trao đổi với PV, ông Mikkel Jungersen - Viện khoa học CHR Hansen Đan Mạch - đơn vị là cha đẻ tìm ra BB12, cho biết: “Việc cung cấp lợi khuẩn vào cơ thể một cách thường xuyên không chỉ giúp ta ngăn ngừa sự phát triển của khuẩn HP trong hệ tiêu hóa mà còn phòng chống bệnh cảm thông thường. Các nghiên cứu trên thế giới đã chứng minh rằng hơn 70% nguyên nhân gây ra bệnh đau dạ dày là do HP, do vậy việc cách ly, ngăn ngừa khuẩn HP phát triển là một cách phòng ngừa bệnh đau dạ dày hiệu quả nhất.”
PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cho biết thêm: Người bệnh viêm loét dạ dày khi nấu ăn nên thái nhỏ thực phẩm, nghiền nát, xay sẽ làm giảm được kích thích bài tiết dịch vị và vận chuyển thức ăn qua dạ dày nhanh chóng. Nhiệt độ thức ăn tốt nhất để dễ tiêu hóa và hấp thu là khoảng 40 – 50 độ C. Trong bữa ăn chỉ uống 100 – 200 ml nước sẽ giúp thức ăn được tiêu hóa tốt nhất. Nếu trường hợp tiêu chảy, mồ hôi nhiều thì có thể uống nhiều hơn nhưng phải uống ngoài bữa ăn.
