Hỏi: Vừa qua, nhân ghé thăm người đồng đội cũ ở Đồng Tháp, tôi thấy trên vườn nhà anh có một cây ổi trái không có hạt, ăn rất ngon (anh nói là giống ổi Phugi). Tôi định xin giống ổi này về trồng tại vườn của nhà mình, nhưng cả hai chúng tôi đều loay hoay không biết phải làm sao, vì chúng không có hạt làm sao có cây con? Xin quý báo cho biết đặc điểm của giống và hướng dẫn cách để nhân giống loại ổi không hạt này?
Vũ Đình Hải, Thủ Thừa (Long An)
Trả lời: Cách nay khoảng 6-7 năm, một công ty giống cây trồng ở phía Nam đã nhập nội một giống ổi mới, trái không có hạt tên là ổi Phugi.
Ổi Phugi có tốc độ tăng trưởng khá nhanh. Sau khi trồng khoảng 6 tháng là cây ra hoa, sau đó có thể ra hoa liên tục quanh năm, nếu chăm sóc (bấm đọt, bón phân, tưới nước...) tốt. Cũng giống như những giống ổi xá lị của nước ta, muốn cây cho nhiều trái ngoài việc chăm sóc tốt thì phải tiến hành bấm đọt cho cây. Dấu hiệu để nhận biết thời điểm bấm đọt là khi màu của nhánh non chuyển từ màu xanh sang màu cà phê. Một tháng sau khi bấm đọt, nhánh này sẽ ra hoa màu trắng. Tỉ lệ đậu trái của ổi Phugi khoảng 50-60%. Thời gian từ khi có trái đến lúc thu hoạch khoảng 4 tháng (ngắn hơn ổi xá lị có hạt của ta khoảng 20 ngày).
Đúng như tên gọi, giống ổi này không có hạt. Kiểu dạng quả dài, da màu xanh sáng, thịt màu trắng ngà, chắc, giòn, có vị chua. Hàm lượng vitamin C cao (hơn ổi xá lị Việt Nam, xá lị Thái Lan, và ổi ruột đỏ của ta).
Do đặc ruột nên tỷ lệ sử dụng khá cao (đạt trên 98%, trong khi các giống ổi truyền thống của ta tỷ lệ này thường chỉ đạt 60-70%). Trái lớn, có trái nặng tới 800 gram (đa số khoảng 400-500gram). Đã thế giá bán trái lại cao hơn ổi xá lị, nên đang được nhà vườn ưa chuộng.
Một cây ổi Phugi có thể cho năng suất khoảng 10kg trái/cây (năm đầu), 20kg trái/cây (năm thứ 2) và trên 25kg trái/cây (năm thứ 3).
Ngày nay người ta ít nhân giống ổi bằng hạt, mà chủ yếu bằng cách chiết cành. Bạn nên thực hiện cách này, cây ổi sẽ rất nhanh cho trái mà lại vẫn giữ được đặc tính quý của cây mẹ. Cách làm cụ thể như sau:
Trên cây mẹ bạn chọn những nhánh lớn cỡ ngón tay út của người lớn (là vừa), dùng dao sắc khoanh khắc hai vòng cách nhau khoảng 2 cm, bóc khoanh vỏ nằm giữa hai vòng khấc này, để vài ngày cho khô nhựa chỗ khoanh vỏ rồi dùng vật liệu bó bầu lại. Vật liệu để bó bầu bạn có thể dùng cám xơ dừa hoặc dùng đất mùn mặt trộn với phân chuồng đã được ủ hoai mục theo tỷ lệ 1:1 (tỷ lệ này không cần phải thật chính xác), sau đó phun nước cho vật liệu vừa đủ ẩm rồi đem bó bầu (muốn biết vật liệu đã đủ ẩm chưa, bạn nắm chặt trong tay một nắm vật liệu, nếu thấy nước rịn ra kẽ của các ngón tay là vừa đủ ẩm).
Sau khi đã chuẩn bị xong vật liệu bạn dùng bao nilon mầu trắng bó bầu lại, trước khi bó bầu dùng thuốc kích thích ra rễ (có bán ở các cửa hàng thuốc bảo vệ thực vật hoặc cửa hàng bán giống cây ăn trái) bôi lên vết khấc phía trên. Bầu bó lớn cỡ nắm tay là vừa.
Sau khi bó một thời gian, rễ sẽ mọc ra trong bầu (có thể nhìn thấy qua lớp nilon mầu trắng). Khi nào thấy rễ chuyển từ mầu trắng sang mầu vàng nâu là có thể cắt hạ bầu xếp vào chỗ mát, chăm sóc phun tưới nước hàng ngày để cây giống không bị khô héo. Chờ cho cây giống mọc thêm rễ rồi đem đi trồng. Trước khi trồng nhớ cắt tỉa bớt cành lá để giảm bớt sự thoát hơi nước trên lá, cây giống sẽ không bị héo.
Khi cây giống ra đọt non, lá non, bạn cần thường xuyên kiểm tra rệp sáp (là đối tượng thường gây hại nặng vào lúc này) để phun thuốc diệt trừ rệp kịp thời.
