"Ông trùm" khóm Cầu Đúc

Xuất thân từ hai bàn tay trắng không có "cục đất chọi chim", lão nông Dương Văn Thanh (67 tuổi ở ấp Thạnh Xuân, xã Quả Tiến, TP Vị Thanh, Hậu Giang) đã gây dựng nên trang trại SX khóm Cầu Đúc quy mô lớn nhất ĐBSCL với diện tích trên 100 ha, mỗi năm lợi nhuận hàng chục tỷ đồng.

Chinh phục đất phèn

Ông Dương Văn Thanh (Hai Thanh), sinh ra và lớn lên trong một gia đình nghèo ở huyện Gò Quao (Kiên Giang). Sau cách mạng tháng 8/1945 đến ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng, ông lập nghiệp ở đất Hậu Giang. Do trình độ học vấn thấp nên không thể xin vào cơ quan nhà nước, ông quyết định về quê làm nông trên diện tích 1,3 ha.

Ông Thanh kể, xưa kia vùng này hoang vắng, cây rừng um tùm không bóng người, đất đai bị nhiễm phèn nặng dưới nước không có con cá nào sống, trên bờ không thể trồng trọt cây gì để sinh nhai như rau màu hay lúa, nên ít người dám vào khai hoang.

Năm 1976, sau khi có đất trong tay, ông mừng lắm, nhưng cái khó lúc này không biết trồng cây gì cho phù hợp ở vùng đất phèn nặng mà có thể đem lại hiệu quả kinh tế. Với ý chí quyết tâm, hai vợ chồng ông bỏ công cải tạo, thau chua rửa phèn cho đất nhưng chỉ giảm được phần nào.

Ông Thanh thử trồng nhiều loại cây nhưng đều chết sạch vì đất nhiễm phèn nặng. Tình cờ ông ra phía sau nhà có một bụi khóm tuy không được chăm sóc nhưng vẫn phát triển tốt, cho trái ăn rất ngọt và ngon.

Cũng chính từ lẽ đó ông bật ra ý tưởng trong đầu loại cây này thích hợp, chịu phèn nhất trong những số cây khác từng đem về trồng. Ông và người vợ bắt đầu ngày đêm cày cuốc, phát hoang bụi rậm, lên liếp trồng khóm.

Ông Thanh đi thăm ruộng bằng xe máy

“Do năm đầu tiên bắt tay vào trồng khóm, gia đình nghèo không có vốn, ông được người bạn thương tình giúp đỡ số vốn đầu tư mua cây giống trồng khóm trên diện tích 1,3 ha. Tuy vụ đầu chưa am hiểu hết kỹ thuật, nhưng với sự cần cù chịu khó, vườn khóm cho thu trên 20 tấn trái, hai vợ chồng mừng muốn khóc”, ông Thanh chia sẻ.

Có trong tay số tiền cộng thêm tiền bán con giống cho các hộ dân trong xóm, ông tiếp tục đầu tư vào ruộng khóm như phân, thuốc, hệ thống mương lấy nước tưới tiêu… cho nên mấy năm liền ruộng khóm của ông Thanh đều đạt năng suất cao, bán có giá và mua thêm 1,3 ha đất lân cận mở rộng diện tích trồng khóm.

Làm giàu

Dẫn chúng tôi ra tham quan trang trại khóm bạt ngàn, con đường bê tông rộng 1,2 m vừa làm giao thông vận chuyển khóm vừa là bờ bao, xe gắn máy chạy mất gần 30 phút mới giáp hết ruộng khóm, ông Hai Thanh chỉ tay về ruộng khóm bạt ngàn trái.

Ông cho biết: "Cây khóm thích hợp nhất là vùng đất phèn, nếu so ra các loại cây khác thì khóm ít tốn công chăm sóc hơn, chúng có sức chịu đựng hạn tốt, cây ít sâu bệnh mà lại cho trái ngon và ngọt. Khóm từ lúc mới trồng đến thu hoạch phải mất ít nhất 18 tháng, mà có thể ăn từ 7 - 8 năm mới đem đi cải tạo trồng mới lại".

DN của ông tạo công ăn việc làm cho hơn 60 lao động

Tuy không học cao nhưng nhờ lúc nghèo khổ có thời gian xin đi trồng khóm thuê, nên ông đã học được một số kỹ thuật trồng khóm. Khi về ruộng khóm nhà áp dụng vào, cộng thêm kinh nghiệm rút tỉa qua nhiều vụ nên năm nào ruộng khóm của ông cũng cho năng suất cao hơn ruộng lân cận. “Có thể nói từ năm 1980, tôi đã thành công trong việc xử lý cho khóm ra hoa đồng loạt”, ông chia sẻ.

Nhận thấy tiềm năng của khóm rất lớn, ông tiến thêm bước là làm lái khóm vận chuyển bỏ mối cho bạn hàng khắp các tỉnh ĐBSCL và TP.HCM.

Từ những chuyến ghe ngược xuôi đây đó, ông đã làm quen được rất nhiều bạn hàng. Đến năm 1995 khóm có lời, ông mua xe tải đưa khóm đến các chợ và giao cho các Cty chế biến nông sản từ Cà Mau đến Bình Dương.

Nhờ vận chuyển bằng xe có thể đi xa, số lượng hàng cũng tăng gấp 4 - 6 gần chở ghe, còn đi xe rút ngắn thời gian hơn 1 ngày một chuyến, khóm vận chuyển đường bộ bảo quản lâu hơn. Bình quân một chuyến giao hàng của ông trên 20 tấn khóm, lời cả chục triệu đồng.

Do nhu cầu và mối lái quen biết càng rộng, trong đầu ông nghĩ đến ý tưởng thuê đất mở trang trại trồng khóm Cầu Đúc. Năm 2003, ông Hai Thanh thành lập Doanh nghiệp tư nhân Dương Thanh, chuyên SX và tiêu thụ mặt hàng nông sản chính là khóm, với số vốn điều lệ 1,5 tỷ đồng.

Năm 2006, ông quyết định ký hợp đồng thuê hẳn 100 ha đất thời gian 20 năm, để mở trang trại trồng khóm.

“Vùng đất phèn này ngoài trồng khóm ra thì chẳng còn trồng được cây gì nữa. Để có được 100 ha khóm cho trái như ngày hôm nay, tôi đã mất rất nhiều công sức cải tạo lại”, ông Hai Thanh bộc bạch.

Nhiều năm liền ông Thanh được nhận bằng khen nông dân SX giỏi từ địa phương đến Trung ương

Chưa dừng lại ở đó, ông còn bỏ ra gần 3 tỷ đồng để đầu tư cơ sở hạ tầng, đào kênh rãnh, xây dựng toàn bộ hệ thống đê bao khép kín, làm lộ bê tông kiên cố bao trọn trang trại để chủ động nguồn nước tưới tiêu cũng như vận chuyển khóm khi thu hoạch. Ông còn đứng ra thu mua khóm của bà con nông dân trong huyện.

Về kỹ thuật canh tác, theo ông Thanh chia sẻ, trước tiên cần làm hệ thống mương rộng 3 - 4m và mặt liếp rộng 5 m, sau đó xóc đất cho bằng phẳng rồi mới trồng khóm. Mật độ lý tưởng nhất từ 20.000 - 25.000 chồi/ha, khoảng cách giữa các chồi là 50 x 50cm, chú ý lựa những chồi đồng đều kích cỡ, trọng lượng trồng trên từng liếp.

Khóm Cầu Đúc thường được trồng vào tháng 5 - 6 dương lịch để tận dụng nguồn nước mưa, giúp tiết kiệm chi phí bón phân và nước tưới. Khi khóm được 15 tháng thì xử lý ra hoa, 1 tháng sau tiếp tục bón nhiều loại phân có kali giúp trái ngọt hơn.

Khoảng 4 tháng từ khi xử lý ra hoa thì thu hoạch trái đợt 1. Năng suất khóm của trang trại ông đạt từ 20 - 25 tấn/ha/năm, bình quân mỗi trái nặng từ 1,2 - 1,5 kg.

Theo ông Thanh, những năm gần đây khi cây khóm phát triểm mạnh thường vào mùa rộ khóm rớt giá thê thảm, rút được kinh nghiệm này ông xử lý cây cho trái nghịch vụ, có thể chia ra 4 đợt thu hoạch trong năm. Khóm rải vụ bán giá cao gấp 3 - 4 lần so với vụ thuận (tháng 4 - 5 âm lịch).

Cách xử lý ra trái nghịch vụ của ông Thanh rất đơn giản, khi khóm sắp ra bông cho bón thúc phân NPK vào giai đoạn đó thì khóm vượt qua sẽ cho trái muộn 3 - 4 tháng sau.

Hằng năm, DN tư nhân Dương Thanh bỏ mối cho các nhà máy chế biến ở ĐBSCL và TP.HCM trên 25.000 tấn khóm, tính ra trung bình mỗi ngày tiêu thụ khoảng 30 - 70 tấn với doanh thu khoảng 80 tỷ đồng/năm.

Ông Hai Thanh cho biết thêm: "DN mở rộng thuê 20 ha đất trồng khóm ở Tây Ninh đang cho kết quả tốt, trong tương lai sẽ mở rộng thuê đất ở vùng đất mới này lên hàng trăm ha. Nhằm hướng đến hội nhập và XK, DN sẽ SX theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao vị thế của thương hiệu khóm Cầu Đúc ở thị trường ngoài nước.