Phải xây dựng một hệ thống an sinh xã hội bền vững

Hôm nay ngày 14/9 khép lại Hội nghị Quan chức cấp cao ASEAN phụ trách về Phúc lợi xã hội và Phát triển lần thứ 8 (SOMSWD 8) do Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp với Cao ủy Liên hợp quốc về người tị nạn (UNHCR) tổ chức, sau 4 ngày diễn ra.

Đến từ nhiều nước trong khối ASEAN, các đại biểu đã có dịp chia sẻ và hiến kế nhiều thông tin với Việt Nam nhằm cung cấp các dịch vụ thiết yếu cho các cộng đồng yếu thế (tập trung vào phụ nữ, trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật).

Theo thống kê của Bộ LĐ-TB&XH, năm 2011 cả nước có gần 13 triệu lao động thuộc nhóm yếu thế là những người nghèo và người có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn (chiếm gần 24% lực lượng lao động) nên rất cần sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế. Trong đó, 4,2 triệu lao động là người khuyết tật; 6,5 triệu lao động nghèo; 180 ngàn lao động nhiễm HIV được phát hiện, 190 ngàn lao động nghiện ma túy, trên 500 ngàn người thất nghiệp dài hạn (từ 1 năm trở lên)...

Đặc biệt, gần 80% lao động yếu thế này tập trung ở khu vực nông thôn, đa số có trình độ học vấn thấp, phần lớn chưa qua đào tạo nghề. Mặc dù nhà nước có nhiều chính sách hỗ trợ nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống nhưng tỷ lệ hộ cận nghèo, tái nghèo ở nước ta còn rất cao. Đời sống của một bộ phận người có công, người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khó khăn, chưa đảm bảo mức sống tối thiểu và các dịch vụ xã hội cơ bản, nhất là về nhà ở và sử dụng nước sạch. Chất lượng giáo dục và đào tạo cũng chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, kết quả phổ cập giáo dục ở nhiều huyện còn thấp.

 Để khắc phục bất cập trên, cần phải xây dựng một hệ thống an sinh xã hội đa dạng, bền vững, có tính chia sẻ giữa ba bên: nhà nước, xã hội và người dân. Đặc biệt là tạo điều kiện để người dân nâng cao khả năng tự bảo đảm an sinh.

Ông Florita Villar, Phó Cục trưởng Cục Phúc lợi xã hội và Phát triển Philippines hiến kế: Chính phủ cần có một chiến lược xóa đói giảm nghèo với các khoản tài trợ bằng tiền mặt cho các hộ nghèo có trẻ từ 0-14 tuổi, phụ nữ mang thai và cho con bú. Cần tài trợ tiền mặt về y tế và giáo dục dựa trên sự tuân thủ của các đối tượng thụ hưởng với những điều kiện nhất định. Bên cạnh đó, cần phải có một chương trình sinh kế bền vững bằng việc hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ có nhiều việc làm bởi họ là nơi tạo công ăn việc làm cho người lao động thoát nghèo.

 Còn vị đại diện cho Singapore thì bổ sung: Cần gia tăng dịch vụ và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi, phát triển dịch vụ chăm sóc tại nhà để người lao động có thời gian làm việc tốt và hiệu quả…

Hội nghị SOMSWD được tổ chức mỗi năm một lần. Đây là diễn đàn quan trọng để các quan chức cấp cao phụ trách về phúc lợi xã hội của các nước ASEAN thảo luận, trao đổi về các chính sách phát triển và phúc lợi xã hội trong khu vực, đặc biệt là các chính sách đối với các đối tượng yếu thế để triển khai các quyết định của Hội nghị Bộ trưởng ASEAN phụ trách phúc lợi xã hội và phát triển được nhóm họp 3 năm một lần.