Phân bón Văn Điển phù hợp đất dộc chua Phú Thọ

Phân bón Văn Điển góp phần tăng năng suất lúa ở Phú Thọ
 

Do nhận thức còn hạn chế và làm theo tập quán canh tác cũ nên đa số nông dân vẫn bón loại phân có tính chất chua như phân lân… làm cho đất ngày càng chua.
 

Đất chua gây hại thế nào?

Đất chua làm môi trường của các vi sinh vật có ích trong đất hoạt động khó khăn, cây trồng khó hấp thu các chất dinh dưỡng. Hơn nữa, đất chua còn khiến các chất độc hại như sắt, nhôm di động nhiều gây ra bệnh nghẹt rễ lúa.

Đất dốc, địa hình không bằng phẳng nước chảy tràn lan, bón loại phân lân tan nhanh khi bón gặp nước sau 48 giờ phân tan hết sẽ bị rửa trôi nhiều, nhất là khi gặp mưa.

Vụ xuân 2016 diện tích gieo, cấy lúa của tỉnh Phú Thọ 38.000ha, năng suất đạt 54 tạ/ha, với cơ cấu các giống lúa chủ lực Khang dân 18, Nhị ưu 838, Thiên ưu 8, Bắc thơm 7…

Mỗi vụ lúa, kể cả vụ xuân vừa rồi, nông dân đầu tư 1 sào: Bón lót 20kg NPK: 5-10-3 thường, bón thúc đạm urê 6 - 7kg, 3 - 4kg kali, phun thuốc BVTV 2 - 3 đợt. Như vậy, đầu tư nhiều nhưng do bón loại phân không phù hợp, mất cân đối dinh dưỡng nên sâu bệnh phát triển nhiều, nhất là bệnh bạc lá gây hại nặng trên các giống lúa chất lượng làm hạn chế năng suất .

Mặt khác, một điều nghiêm trọng hơn là cứ tiếp tục làm theo tập quán như vậy đất ngày càng thoái hóa, độ chua tăng, chai cứng, các chất độc hại tích tụ trong đất ngày càng nhiều, tình trạng thiếu các chất vi lượng ngày càng trầm trọng. Với những lý do trên, không những gây hại cho đất mà còn ô nhiễm đất, nước, không khí sản xuất nông nghiệp thiếu bền vững.
 

Sử dụng đúng phân bón

Do nhận thức được những bất cập trên, vụ xuân 2016. Trung tâm Khuyến nông tỉnh Phú Thọ phối hợp với Cty CP Phân lân nung chảy Văn Điển làm thực nghiệm mô hình: Sử dụng phân bón Văn Điển trên đất dộc chua. Mô hình nhằm so sánh, đánh giá hiệu quả của phân bón Văn Điển với phương pháp bón phân theo tập quán của địa phương.

Việc làm trên được thực hiện ở 3 huyện khác nhau trên đất dộc chua, đất chua trũng và lầy thụt đại diện cho đất lúa điển hình của Phú Thọ. Huyện Cẩm Khê tại xã Tình Cương, huyện Tân Sơn tại xã Thạch Kiệt, huyện Phù Ninh tại xã Vĩnh Phú. Mỗi nơi, diện tích 1ha, 30 hộ tham gia, trên 3 giống lúa khác nhau thường cấy ở địa phương là Thiên ưu 8, NDA 4, TBJ 3.

Phương pháp thực nghiệm: Sử dụng phân bón Văn Điển theo quy trình khép kín so sánh với phương pháp bón phân theo tập quán; với các chỉ tiêu khả năng sinh trưởng, phát triển, khả năng chống chịu ngoại cảnh, chống chịu sâu bệnh, các yếu tố cấu thành năng suất và hiệu quả kinh tế.

Mỗi nơi, diện tích 1ha, 1 nửa (gọi là ô thực nghiệm) bón phân NPK Văn Điển chuyên dụng cho lúa: Bón 1 sào phân chuồng 300kg, NPK Văn Điển 5-10-3: 25kg, NPK Văn Điển 12-5-10: 12,5kg. Một nửa diện tích kia (gọi là ô đối chứng bón theo tập quán): 1 sào bón phân chuồng 300kg, NPK super lân 5-10-3, 15kg, đạm urê 6kg, kaliclorua 4kg.

Cách bón ô thực nghiệm (phân NPK Văn Điển) bón lót phân chuồng + NPK Văn Điển 5-10-3: 25kg. Thúc đẻ nhánh: NPK Văn Điển: 12-5-10, 12,5kg. Ô đối chứng bón lót phân chuồng + NPK super lân 5-10-3, 15kg +1kg đạm urê. Bón thúc đẻ nhánh: 4kg đạm urê + 1kg kali. Bón đón đòng: 1kg đạm urê + 3kg kali.

Về khả năng sinh trưởng phát triển: Các ô bón phân Văn Điển lúa đều tốt hơn ô bón phân theo tập quán: Lúa chóng bén chân, đẻ nhánh sớm, đẻ nhiều (ở xã Tình Cương, huyện Cẩm Khê gieo sạ, ô thực nghiệm tổng số dảnh 3,2; ô đối chứng 2,8); đẻ tập trung. So với ô đối chứng, ô bón phân Văn Điển lúa cây cứng, thời kỳ đẻ nhánh lá dày, màu xanh sáng, lúc chuẩn bị thu hoạch các ô bón phân Văn Điển đều không bị đổ; bộ lá bền vàng lá gừng.

Ô bón phân theo tập quán thời kỳ đẻ nhánh cây mềm yếu hơn, lá xanh mềm có biểu hiện thừa đạm, lúc chuẩn bị thu hoạch có 1 số diện tích bị đổ non, lá tàn sớm, nhiễm bệnh bạc lá. Thời gian sinh trưởng ô bón phân Văn Điển rút ngắn hơn từ 2 - 3 ngày.

Ô bón phân Văn Điển các loại sâu bệnh như bọ rầy, đạo ôn, khô vằn, bạc lá tỷ lệ bị nhiễm đều thấp hơn, số lần phun thuốc giảm từ 1 - 2 lần (cả 3 điểm thực nghiệm ở Thạch Kiệt, Tình Cương, Vĩnh Phú các ô bón phân theo tập quán đều phải phun thuốc BVTV 3 lần, ô bón phân Văn Điển chỉ phải phun 1 - 2 lần).

Về các chỉ tiêu cấu thành năng suất: Do có số bông/khóm của các ô bón phân Văn Điển đều cao hơn nên số bông/m2 ô bón phân Văn Điển cũng cao hơn so với ô bón phân theo tập quán (Thạch Kiệt 227,5/182 bông; Tình Cương 223 bông/218 bông; Vĩnh Phú 304 bông/294 bông). Tổng số hạt chắc/bông ô bón phân Văn Điển đều cao hơn ô bón phân theo tập quán (Thạch Kiệt: 208/202, Tĩnh Cương 192/181; Vĩnh Phú: 106/102).

Tỷ lệ hạt lép, ô bón phân Văn Điển đều thấp hơn (Thạch Kiệt 16/16,2%; Tình Cương 18,3/20,2 %; Vĩnh Phú 14/14,6%). Năng suất trên 1ha các ô bón phân Văn Điển đều cao hơn: Thạch Kiệt 61,1 tạ/54,7 tạ; Tình Cương: 62,5/55; Vĩnh Phú: 61,1/58,3 và năng suất tăng lần lượt theo tỷ lệ % là 11,2%, 11,4%, 10,5%.

Về hạch toán kinh tế: Do năng suất cao nên tổng thu 3 điểm đều tăng so với ô bón phân theo tập quán (đơn vị tính 1 sào): Thạch Kiệt: 1.540.000đ/1.379.000đ, Tình Cương: 1.575.000đ/1.379.000đ, Vĩnh Phú: 1.540.000đ/1.379.000đ. Chi phí ô bón phân Văn Điển ở 3 điểm đều giảm, chủ yếu là giảm công phun và thuốc BVTV.