Phim ngắn bị thiếu tôn trọng

Giải thưởng Búp Sen Vàng 2014, một hoạt động nhằm tôn vinh thể loại phim truyện ngắn, phim tài liệu ngắn, được trao vào tối 3/8 tới đây. 

Thưa ông, gần đây giới trẻ đang rộ lên phong trào làm phim ngắn trên mạng, trong đó có cả những bộ phim bị đánh giá là dung tục. Là một chuyên gia về phim ngắn, ông đánh giá thế nào?

Đứng trên góc nhìn của một người trong nghề tôi nghĩ mọi thành quả nghệ thuật đều đáng trân trọng. Chúng ta đang sống trong một thời đại công nghệ số bùng nổ, điều này tất nhiên có mặt tích cực nhưng cũng không thiếu những điều dở. Nếu nó kết hợp với hiệu ứng đám đông thì có thể làm tuyệt đường phát triển của những nhân tố trẻ. Vì vậy, tôi nghĩ mỗi người chúng ta nên trở thành khán giả thông minh, đừng để đám đông dụ dỗ.

Với Búp Sen Vàng, liệu có thể xem giải thưởng này là nơi phát hiện những nhà làm phim tương lai?

Tất nhiên. Chúng ta có quyền hi vọng bởi những bộ phim trong khuôn khổ cuộc thi đều là những sản phẩm có chất lượng. Một vài cái tên nổi bật đã được chúng tôi đánh giá cao.

Làm phim ngắn đã, đang và sẽ là một tấm giấy thông hành hữu hiệu dành cho các nhà làm phim trẻ, giúp họ bước chân vào con đường làm phim chuyên nghiệp.

Rất nhiều nhà làm phim thành danh đều chọn phim ngắn làm sự bắt đầu của mình, ngay cả tôi cũng thế. Tuy nhiên, đường dài mới biết ngựa hay, một cuộc thi không nói lên nhiều điều về tương lai một đạo diễn hay biên kịch. Tất cả tùy thuộc vào thái độ cống hiến, đây mới là thứ chúng tôi đánh giá cao.

Với các bạn trẻ đam mê làm phim ngắn, họ rất cần một sân chơi để học nghề và khẳng định mình. Giải thưởng Búp Sen Vàng mấy năm qua đã làm rất tốt nhiệm vụ này. Đây là cuộc thi duy nhất để các bạn trẻ có cơ hội thể hiện tài năng với lĩnh vực phim ngắn bởi các giải thưởng về phim trong nước đều không có giải dành cho hạng mục này.

Có nghĩa là điện ảnh Việt Nam chưa có sự quan tâm đúng mức dành cho phim ngắn?

Bạn cứ thử nhìn vào danh mục giải thưởng của các Liên hoan phim trong nước xem có hạng mục nào dành cho phim ngắn không? Từ đó có thể suy ra thái độ của những người trong nghề và cả nhà quản lý đối với thể loại phim này.

Lợi thế ở thể loại phim ngắn là sự thể nghiệm súc tích ngôn ngữ điện ảnh, bằng những ý niệm mang tính phá cách khó thể “chơi” ở phim dài! Những điều tưởng chừng mặc nhiên và cơ bản này, lại là vấn nạn hay vướng phải khi vẫn có nhiều người làm nghề đã làm phim ngắn theo kiểu... phim có thời lượng rút ngắn, mà không chú tâm đến luật của thể loại phim này.

Trớ trêu hơn, một tỷ lệ không nhỏ về người chấm giải lẫn người xem đôi khi vẫn còn giữ cách lượng định theo quan niệm như vậy. Và mặc nhiên định nghĩa phim ngắn đa phần là các phim nghiệp dư, do những người yêu thích điện ảnh, sinh viên chuyên ngành tự SX. Nói chung là phim ngắn ở Việt Nam vẫn quẩn quanh ở hai chữ “tự phát”, thiếu tôn trọng.

Trung tâm Hỗ trợ Phát triển tài năng Điện ảnh (TPD) do ông phụ trách được xem là cái nôi nuôi dưỡng các nhà làm phim trẻ. Gần như, đây là lò đào tạo duy nhất của các tài năng phim ngắn?

Chúng tôi không có trách nhiệm đào tạo, chúng tôi chỉ đứng ra tổ chức sân chơi cho họ, dạy cho họ các khóa ngắn ngày để họ hình dung ra những thứ đơn giản về điện ảnh. Từ đó, họ sẽ tự lực cánh sinh để đi con đường riêng của mình. Bởi TPD không có một nguồn hỗ trợ nào. Chúng tôi phải tự mình đi xin tài trợ từ các DN, mà điều này thì vô cùng ít ỏi. Quỹ Ford đã thôi tài trợ từ năm 2009. Hội Điện ảnh cho mượn nhà không lấy tiền đã là sự giúp đỡ to lớn rồi.

Còn sự hỗ trợ đến từ phía các Bộ, ngành liên quan thì sao?

Không có chuyện đó đâu. Bởi chính tôi cũng không rõ “mẹ” của TPD là Bộ VHTTDL hay Bộ Thông tin Truyền thông nữa. Cứ cái kiểu “đá bóng trách nhiệm” cho nhau thì tôi ít hi vọng về “nguồn” này lắm. Tôi đã làm dự án nhiều năm, nhưng TPD không được chiếu theo một ngạch nào, không ai tiếp nhận dự án của chúng tôi.

Xin cảm ơn ông!