Đột qụy do nắng nóng
Những ngày nắng nóng có thể gây đột qụy bằng cơ chế phối hợp bởi 3 yếu tố: Một là nắng nóng, cơ thể phải đổ nhiều mồ hôi, gây mất nước, dẫn tới giảm khối lượng máu, làm thiếu hụt lượng máu nuôi não, dẫn đến đột qụy não.
Hai là, nắng nóng làm tăng thân nhiệt, gây rối loạn chức năng điều phối hoạt động sống của hệ thần kinh trung ương, làm rối loạn hô hấp và tuần hoàn, hậu quả cũng suy giảm lượng máu nuôi não dẫn đến đột qụy.
Ba là, nắng nóng gây rối loạn hoạt động của hệ tim mạch, làm tim hoạt động kém, suy giảm hiệu suất tống máu, kèm theo sự giãn mạch, làm cho thiếu máu nuôi não và nhiều cơ quan khác cũng dẫn đến đột qụy.
Trời càng nắng nóng, càng dễ gây đột qụy, nhiệt độ càng cao thì mức độ đột qụy càng nặng. Nếu nhiệt độ ngoài trời từ 35 – 36oC ít khi gây nên đột qụy mà chỉ gây say nắng và say nóng, nhưng khi nhiệt độ ngoài trời từ 39 – 40oC trở lên thì rất dễ gây đột qụy não ở người cao tuổi.
Vì vậy, những ngày nắng nóng 39 – 40oC là ngưỡng nhiệt độ nguy hiểm phải có biện pháp bảo vệ, nhất là với người cao tuổi cần phòng, tránh đột qụy.
Cách phát hiện
- Biểu hiện của đột qụy do nắng nóng: Người bệnh đột ngột mất ý thức, ngất; da nóng ran, cặp nhiệt độ cơ thể có thể lên tới 40 – 41oC hoặc cao hơn. Bệnh nhân đổ nhiều mồ hôi, da ẩm ướt, bại yếu nửa người, không cử động được, không đi lại được, không nói được hoặc khó nói, nói ngọng, không xác định được không gian và thời gian.
- Trường hợp đột qụy khác là bệnh tiến triển từ nhẹ đến nặng: Bệnh nhân có các triệu chứng kiệt sức do nắng nóng như ra mồ hôi quá nhiều, đau đầu, khó chịu, mặt đỏ, đỏ da toàn thân, cảm giác nghẹt thở, thở nhanh, nông, có khi đau bụng, buồn nôn và nôn mửa, đau đầu, choáng váng hoặc ngất, mệt mỏi, bị chuột rút... Bệnh nhân sẽ có biểu hiện tổn thương thần kinh như: Li bì, giãy giụa, mê sảng, hôn mê và có thể tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Cấp cứu bệnh nhân đột qụy do nắng nóng
Bệnh nhân đột qụy do nắng nóng cần cấp cứu khẩn cấp, vì nếu không được điều trị kịp thời, người bệnh nhanh chóng bị hôn mê chỉ trong vòng vài phút, thậm chí tử vong do thân nhiệt quá cao có thể dẫn tới suy tim, suy thận và tổn thương não.
- Biện pháp cấp cứu: Nhanh chóng đưa bệnh nhân vào nơi thoáng mát, cởi bỏ bớt hoặc nới rộng quần áo, lau mát và quạt thông hơi... Dùng mọi phương tiện sẵn có để nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện điều trị.
Trường hợp bệnh nhân bị ngừng tim (bắt mạch hoặc sờ không thấy tim đập) phải làm hô hấp nhân tạo, hà hơi thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực...
Mùa nắng nóng cần theo dõi dự báo thời tiết để chủ động phòng tránh đột qụy... Những người cao tuổi, sức yếu, có bệnh tim mạch, đã từng bị đột qụy thì không ra ngoài nắng sau 10 giờ sáng, không làm việc hoặc hoạt động gắng sức ngoài trời nắng khi cơ thể mệt mỏi, đói và khát.
