Phong Thủy tháo gỡ khó khăn

Xã Phong Thủy (Lệ Thủy, Quảng Bình) là một trong những địa phương được chọn làm điểm xây dựng NTM của Quảng Bình. Một trong những thuận lợi của Phong Thủy là HTX nông nghiệp giữ vai trò chi phối hoạt động sản xuất của người dân. Tuy nhiên, trước nhiệm vụ xây dựng NTM, Đại Phong đang tháo gỡ không ít những khó khăn.

Định hướng NTM từ thế kỉ trước

Chủ tịch UBND xã Phong Thủy Nguyễn Cao Côi nói với chúng tôi: "Cách đây mười mấy năm, Phong Thủy đã bắt tay vào xây dựng NTM rồi. Vấn đề bao trùm của xây dựng NTM lúc bấy giờ là xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn ngày càng hiện đại, có cơ cấu kinh tế hợp lý, bền vững, xây dựng các loại hình kinh tế nông thôn ngày càng phát triển. Xây dựng dân chủ trong nông thôn ngày càng tiến bộ, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc; chính trị được ổn định và giữ vững; khắc phục tình trạng trông chờ, ỷ lại, phát huy nội lực của cộng đồng và nguồn lực của xã hội".

Lúc đó, Phong Thủy đưa phát huy nội lực làm đầu tàu trong việc cứng hóa đường giao thông nông thôn, thủy lợi nội đồng. Nhiều người dân còn nhớ lại lúc đó nội lực kinh tế chưa được vững vàng như bây giờ. Thế nhưng, dốc lòng dốc sức cho làm đường đi, làm mương thủy lợi là ai ai cũng phấn khởi, thắt lưng buộc bụng góp công, góp của. Ở giai đoạn đó, mỗi năm, Đại Phong có được vài tỷ đồng từ nội lực để đầu tư. Chả thế mà đến nay toàn bộ hệ thống đường giao thông nông thôn gần 30 km đã được cứng hóa; trên 16 km kênh mương nội đồng, đê bao được đầu tư xây dựng vững chắc…

Xác định phát triển nông thôn là nhiệm vụ trọng tâm, Đại Phong tập trung chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất tập trung, từng bước đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, tích cực ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tăng giá trị sản xuất nông nghiệp hằng năm từ 5 - 6%. Đảng bộ xã quan tâm chỉ đạo củng cố đổi mới hoạt động sản xuất dịch vụ kinh doanh của 2 HTX trên cơ sở làm tốt các khâu dịch vụ cho xã viên, từng bước mở rộng ngành nghề kinh doanh, hỗ trợ đắc lực cho kinh tế hộ gia đình.

Mô hình dịch vụ nông nghiệp thực sự trở thành mô hình kinh tế tập thể điển hình, mặc dầu chịu tác động của sự thay đổi cơ chế quản lý nhưng HTX Đại Phong vẫn phát triển khá toàn diện.

Tháo gỡ khó khăn

Đưa chúng tôi đi xem các tuyến đường ngõ, Chủ tịch Nguyễn Cao Côi nêu lên những khó khăn mà việc tháo gỡ cũng không phải dễ dàng: "Trước đây, toàn bộ hệ thống đường ngõ được bê tông hóa với khổ đường rộng 3 mét là hiện đại ở vùng nông thôn rồi. Nay khẩu độ như vậy là không được, phải mở rộng theo tiêu chí là từ 4-7m, mà mở rộng thì liên quan đến giải phóng mặt bằng. Sau khi cứng hóa là người dân đã yên tâm xây dựng hàng rào, cổng nhà. Bây giờ mở rộng phải phá dỡ, kinh phí đền bù không có thì làm sao?". Để tháo gỡ nút thắt này, Đại Phong thực hiện chủ trương dân nói, dân làm, có nghĩa là đưa ra dân bàn bạc, phát động tinh thần hiến đất mở đường.

Ông Phạm Xuân Ánh, trưởng thôn Đại Phong 1, cho rằng: "Sau khi khảo sát, trong ngõ đó có hàng rào, cổng xây bị phá bỏ thì các hộ gia đình có trách nhiệm hỗ trợ cho gia đình đó trên tinh thần tự nguyện và sát đúng với thực tế. Như vậy, người hỗ trợ cũng thấy có trách nhiệm và người có công trình phải phá dỡ cũng thấy có nghĩa vụ của mình". Chủ tịch xã Nguyễn Cao Côi nhấn mạnh: “Xã đã có chủ trương trích ngân sách hỗ trợ 100% phần kinh phí người dân đóng góp làm đường theo đúng tiêu chuẩn cho các khu dân cư nào làm tốt công tác giải phóng mặt bằng để động viên khuyến khích phong trào”. Hiện tại, người dân của 150 đường ngõ đang họp bàn phương án tối ưu nhất để giải quyết nhanh việc giải phóng mặt bằng.

Khó khăn nữa mà theo chủ tịch Côi là việc đào tạo nghề cho nông dân. Vùng thuần nông đào tạo nghề quả là khó ngang đi tìm…trầm. Bởi một lý do rất cụ thể là học nghề rồi vận dụng vào thực tế đạt được hiệu quả ra sao. Ngay như Đại Phong có 7 doanh nghiệp, trên 100 tổ hợp tác ngành nghề, tạo công ăn việc làm có thu nhập ổn định cho trên 1.000 lao động. Nhưng con số lao động dư dôi còn gấp mấy lần số lao động được sử dụng.

Chúng tôi đặt câu hỏi cho ông chủ tịch: "Vấn đề quan trọng nhất của xây dựng NTM nằm ở khâu nào?". Ông Côi trao đổi luôn: “Có lẽ địa phương nào cũng đang tính đến là quy hoạch và phát triển quy hoạch. Từ quy hoạch tốt mới có được quỹ đất cho phát triển cơ sở hạ tầng; phát triển KT-XH; phát triển khu dân cư mới… Nếu như trước đây, Đại Phong có được quy hoạch tốt thì khi thực hiện hệ thống đường giao thông nông thôn là đã theo chuẩn rồi. Hay khi xây dựng công trình cộng đồng cũng đỡ phần đền bù, giải phóng mặt bằng. Chính vì vậy mà chúng tôi làm đề án quy hoạch đến năm 2020 và định hướng chung đến năm 2030".