Khoảng 18h30 ngày 30/9 trời không mưa gió, người dân thôn Lương Thiện, thuộc xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên (Yên Bái) bất ngờ nghe một tiếng nổ dữ dội như sấm rền rung chuyển mặt đất.
Đập chứa bùn thải sắt 409 Lương Thịnh bị vỡ
Chưa hiểu sự việc thế nào thì tiếp theo là tiếng nước chảy, đất xô ầm ầm từ trên mỏ quặng sắt 409 do Cty CPĐT Khoảng sản Tây Bắc đang khai thác chế biến tràn xuống như thác đổ.
Khi đó người dân thôn Lương Thiện, Đoàn Kết mới hò hét: Vỡ hồ thải quặng rồi, chạy mau đi…
"Quả bom bùn” với khoảng 5.000m3 từ hồ thải số 3 nằm trên độ cao trên 200m nổ tung, bùn đất bắn tung toé đổ xuống như dòng thác lũ. Không một thứ gì ngăn cản nổi, nó nhấn chìm tất cả mọi vật cản trên đường đi.
Cả cánh đồng lúa sắp gặt của người dân với diện tích hơn 2ha của 32 hộ dân thôn Lương Thiện bị dòng lũ bùn thải quặng tràn qua trong phút chốc bị vùi lấp không còn dấu tích.
Khu tuyển quặng sắt trên mỏ 409 của Cty Tây Bắc
Sáng 1/10/2014 PV báo NNVN có mặt tại hiện trường vụ vỡ hồ thải quặng sắt 409, thật kinh hãi, đập hồ thải quặng dài chừng 50m đắp bằng đất có độ cao trên 20m bị vỡ toang hoác khoảng 18-20m. Hơn 5.000m3 bùn kéo dài chừng 200-250m, chỗ rộng nhất 50-60m vùi lấp toàn bộ cánh đồng thôn Lương Thiện rồi tràn vào chợ, lấp lối đi lên UBND xã và trường tiểu học xã Lương Thịnh.
Anh Phạm Văn Trung thôn Đoàn Kết nhà ngay gần chợ Lương Thịnh vẫn chưa hết bàng hoàng: "Nghe tiếng vỡ đập như như bom nổ, rung chuyển mặt đất.
Đường đi của người dân cũng bị nhấn chìm
Sau tiếng nổ là bùn đất đổ ầm ầm từ trên núi xuống, người dân quanh đây chạy tán loạn. Nhà ông Iêng sát gần chợ bị bùn đất tràn vào nhà gần nửa mét, vợ chồng ông sợ quá, vội đóng cửa chạy lên nhà con ở trên đường ngủ, đến sáng nay vẫn chưa thấy về..."
Ông Dương Đức Liên, dân tộc Dao năm nay 74 tuổi thôn Lương Thiện thấy nhà báo tới thì xắn quần dẫn tắt qua nương chè tới chân đập. Ông vô cùng chán ngán: "Nhà tôi có hơn 3 sào ruộng sắp gặt thì bị vùi lấp hết rồi, không biết lấy gì ăn đây".
Ông Dương Đức Liên thẫn thờ trước vệt bùn hồ thải đổ xuống cánh đồng thôn Lương Thiện
Cùng cảnh ngộ với gia đình ông Liên là gia đình anh Triệu Quý Định, khi tôi tới anh ngồi thẫn thờ bên bờ ruộng lúa sắp gặt giờ chỉ còn là bãi bùn thải đỏ quặch, không thể nhận ra đâu là bờ ruộng, anh buồn bã: "Gia đình cháu có 5 khẩu cấy 3,7 sào ruộng, lúa sắp gặt thì bị bùn đất lấp hết rồi… Bên kia tràn ruộng có 3 hộ gia đình từ chiều 30/9 sau trận vỡ đập hồ thải cả ba hộ đều bị cô lập không thể ra ngoài được."
Anh Triệu Quý Định chỉ ruộng lúa của gia đình đã bị bùn thảie vùi lấp
Hệ thống hồ chứa bùn thải của Cty Tây Bắc tại mỏ 409 gồm 4 hồ với tổng dung tích khoảng trên 50.000m3, tất cả đập của các hồ chứa đều đắp bằng đất. Khi chúng tôi đi trên đập hồ giáp với hồ số 3 vừa bị vỡ, đất lùng bùng dưới chân như đi trên ruộng lầy và có thể vỡ bất cứ lúc nào.
Nếu các đập hồ chứa bị vỡ liên hoàn thì khu dân cư thôn Đoàn Kết khó tránh khỏi sự ngập chìm trong hàng nghìn khối bùn thải.
Đập hồ thải bằng đất, hiện rất yếu, lùng nhùng có thể vỡ bất cứ lúc nào
Sau khi vỡ đập hồ thải mỏ quặng sắt 409, UBND huyện Trấn Yên và Sở Tài nguyên-Môi trường tỉnh Yên Bái đã tới xã Lương Thịnh chỉ đạo khắc phục sự cố. Tại buổi họp báo chớp nhoáng trưa 1/10, ông Đinh Đăng Luận- Chủ tịch UBND huyện Trấn Yên thông báo tóm tắt sự cố vỡ đập hồ thải quặng 409 và đề ra các biện pháp khắc phục để ổn định cuộc sống của người dân.
Ông Luận yêu cầu Cty Tây Bắc dừng SX, nhanh chóng khơi thông dòng chảy, vét bùn đất trên đường đi và trong chợ, sửa chữa đường điện thắp sáng, hệ thống nước sạch…cho bà con.
Ông Vũ Mạnh-Phó TGĐ Cty Tây Bắc, đã thay mặt công ty: Sự cố vỡ đập hồ thải là điều không mong muốn, Cty xin lỗi nhân dân và chính quyền địa phương. Ngay từ đêm 30/9 Cty đã cho máy móc và công nhân vét bùn trên các lối đi cho nhân dân…
Ông Đinh Đăng Luận- Chủ tịch huyện Trấn Yên, trong buổi họp báo chớp nhoáng
Ông Vũ Mạnh-Phó TGD Cty Tây Bắc xin lỗi người dân và cam kết đền bù những thiệt hại cho người dân
Công nhân Cty Tây Bắc vét bùn đất trả lối đi cho dân
Ông Mạnh cam kết Cty sẽ đền bù mọi thiệt hại của người dân do việc vỡ đập hồ chứa bùn thải gây ra.
