Bà Lê Thị Liến (thôn Hiển Vinh- xã Duy Ninh-Quảng Ninh-Quảng Bình) ngồi trong tấm bạt, tay đảo lúa để cho chiếc quạt thổi hy vọng lúa sẽ ráo nước. Làm một hồi, bà dừng tay nói như than thở: “Lúa ngoài đồng còn cực, gặt vô nhà còn cực hơn. Nhà đã có gần 30 thúng lúa bị hư phải đổ đi rồi...”.
Mất mùa vì lúa nẩy mầm
Con đường liên thôn chạy qua Hiển Lộc (xã Duy Ninh-Quảng Ninh-Quảng Bình) nằm sát cánh đồng làng đầy rơm rạ. Trời vẫn mưa, mấy bà con nhà anh Nguyễn Viết Tâm dầm trong nước kéo chiếc ‘thuyền” tự tạo chở lúa vô bờ. Suốt cả tuần mưa dầm, cả cánh đồng ngập trong nước. bà con phải mua bạt về kéo ra ruộng, buộc túm bốn góc rồi cho lúa vào đó. Tấm bạt buộc túm góc trở thành như chiếc đò chứa lúa kéo đi trên mặt nước.
Xóc bó lúa trên tay, nước chảy ròng ròng xuống, anh Tâm nói như hụt hơi: “Khổ thiệt, làm nghề nông thấy lúa bị ngập thì không cầm lòng. Phải đội mưa mà gặt chạy lũ thôi”. Ở khoảng ruộng cách đó không xa, nhà chị Nguyễn Thị Bông cũng đang hì hục “lặn” nước ngập để gặt lúa. Vì nước ngập sâu nên chị Bông gần như dầm mình dưới nước mà gặt. Không có đò, thành ra cứ gặt được nắm lúa nào lại đưa cho chồng. Anh Lai (chồng chị) đứng dầm trong nước sát vợ để ôm lúa. Lâu lâu, khi lúa nặng tay, anh lại bì bỏm lội xếp bó lúa lên bờ. “Tiếc của nên làm vậy chứ cả buổi sáng cũng chỉ gặt được nữa khoảnh ruộng thôi. Nếu bình thường thì chỉ khoảng hơn giờ đồng hồ là xong miếng này.”-anh Lợi vuốt nước mưa trên mặt kể lể.
Theo ông Lê Văn Thuyết- Chủ tịch UBND xã Duy Ninh (Quảng Ninh-Quảng Bình) cho hay: “Năm nay nhờ có nước tưới của hồ chứa Rào Đá nên bà con tăng diện tích lên 150 ha lúa hè thu, đưa tổng diện tích lên 350 ha. Năng suất lúa được đánh giá được mùa nhất trong những năm gần đây. Tuy nhiên, mưa gây ngập đã làm khó, làm cực cho người nông dân. Tính đến nay, cả xã có gần 100 tấn thóc đã bị nảy mầm. Bà con chỉ biết kêu trời chứ cũng không thể làm gì được hơn..”. Hiện cả xã còn khoảng 50 ha lúa bị ngân nước. Bà con động viên nhau cố gặt lấy được cái gì hay cái đó.
Nhà bà Lê Thị Liến ở giữa xóm. Trong nhà như trở thành kho thóc. Chỉ trừ trên giường ngủ là không thể. Mùi chua đã bắt đầu bốc lên. Dù dã huy động hết cả 4 chiếc quạt chạy hết công suất suốt đêm ngày quạt thóc, nhưng xem ra cũng chẳng ăn thua gì. Bà Liến ngồi đảo thóc, lâu lâu lại thừ người tiếc nuối: “Nhà làm hơn mẫu ruộng, được gần 3 tấn thóc. Gặt cả tuần ni không phơi được vì mưa. Phải mua tấm bạt hết gần 500 ngàn đồng để cho sân làm chổ phơi lúa. Nếu kéo dài thêm độ 3 ngày nữa thì số thóc ni cũng sẽ nảy mầm lên tất cả. Vạt lúa gặt sớm hơn được gần 30 thúng lúa bị lên mầm, thối chua phải đổ bỏ đi rồi...”.
Hôm trước hay tin bão sắp đổ bộ, bà Nguyễn Thị Trang (thôn Hiển Vinh- Duy Ninh) đội mưa tát tả chạy sang nhờ anh Lâm hàng xóm chạy xe lên phố huyện mua giùm cho mấy chục cái bao tải. Nhà ở thấp hơn nên bà lo lắm. Vụ mùa gặt được trên 200 thúng lúa (khoảng 2,5 tấn) cũng đang trong tình trạng bị ẩm không phơi được. Dù bà và cả nhà phải dùng đến 6 cái quạt, đảo lúa liên tục nhưng cũng hy vọng gì. Nay nghe báo bão không vào, nhưng mưa thì vẫn nặng hạt, bà giọng nghe mà thảm: “Cả nhà mừng vì lúa được mùa. Gặt vô nhìn hạt thóc vàng mà sướng. Ai dè hôm gặt xong là mưa tới tận chừ. Không phơi được rồi nó cũng lên mầm mà hư hỏng thôi”. Thần người một lúc, bà lại sốt ruột ngóng trời rồi bốc một nắm lúa đưa lên săm soi. Những hạt thócc tròn mẫy đã có hiện tượng nứt nanh để mọc mầm. “Coi như mất mùa trắng rồi. Thóc ni vài bữa nữa có phơi được thì cũng chỉ cho chăn nuôi chứ biết làm gì hơn”- bà Trang nói nặng nhọc.
Nhà anh Lê Văn Thanh cũng ở trong thôn Hiển Vinh. Trong nhà lúa đổ dày hơn gang tay. Mùi mốc ẩm đã bắt đầu nặng lên. Dù hạt lúa chỉ mới ráo khô ngoài vỏ nhưng hai vợ chồng phải xúc đổ vào bao tải dựng lên ở góc nhà để lấy chổ dàn tiếp phần thóc dưới gậm giường ra phơi. Ngoài sân, được che bằng tấm bạt hai màu gió thổi phần phật. Có che chắn đến máy thì số thóc để ngoài sân vãn bị mưa làm ướt. Vừa xúc lúa, anh vừa kể: “Nhà làm được gần 2 mẫu ruộng. Gặt gần hết tuốt được hơn 5 tấn thóc. Như năm ngoái thì phơi độ 3 ngày là cất lúa vô sập. Nay thì chịu chết. Đã khổ còn tốn kém, nhà nào cũng chi ra năm bảy trăm ngàn đồng để mua tấm bạt che lấy sân làm chỗ phơi lúa chứ không thể chứa hết trong nhà. Bị ẩm, mất nắng phơi như vậy thì lúa nhà tôi có bán cũng chỉ có giá họ mua cho chăn nuôi vịt mà thôi. Coi như mất giá phân nữa rồi”.
