Bộ NN-PTNT vừa có văn bản số 293/BNN-QLCL về trả lời công văn số 699-CV/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang và UBND một số tỉnh ĐBSCL kiến nghị về tháo gỡ khó khăn thực hiện Nghị định số 36/2014/NĐ-CP ngày 29/4/2014 (Nghị định 36) đối với sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh.
Theo đó, về kiến nghị bỏ quy định tỷ lệ mạ băng không vượt quá 10%, Bộ NN-PTNT cho biết, theo hướng dẫn của Ủy ban Thực phẩm quốc tế (CODEX), tỉ lệ mạ băng để đạt mục tiêu công nghệ thông thường là không quá 5%.
Do đó, quy định tỉ lệ mạ băng không được vượt quá 10% tại Nghị định 36 là cần thiết, phù hợp và đủ linh hoạt cho các doanh nghiệp trong chế biến sản phẩm cá tra phi lê đông lạnh chất lượng tốt để XK và ngăn ngừa gian lận thương mại.
Về quy định hàm lượng nước tối đa cho phép 83%, tiếp thu kiến nghị của các doanh nghiệp chế biến, XK, để cập nhật tình hình, làm sáng tỏ về cơ cở khoa học của qui định hàm lượng nước tối đa trong Nghị định 36 và công khai, minh bạch, Bộ NN-PTNT đã chỉ đạo Cục Quản lý Chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản triển khai Đề tài khoa học cấp cơ sở nghiên cứu bổ sung về hàm lượng nước trong cá tra phi lê đông lạnh (tiếp theo Đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở đã thực hiện năm 2008).
Đề tài đã được triển khai, kết thúc trong tháng 12/2014. Kết quả cho thấy hàm lượng nước tự nhiên trong phi lê cá tra chưa qua chế biến (rửa, ngâm quay, cấp đông) là 79.70 ± 0.34%; không phát hiện việc lạm dụng chất kích thích tăng trưởng để tích nước trong cá tại công đoạn nuôi.
Việc sử dụng phụ gia nhóm phosphate là được phép theo quy định của CODEX để cải thiện chất lượng cảm quan, chống mất nước sau rã đông. Tuy nhiên, sử dụng phụ gia vừa đủ (tương ứng với hàm lượng nước là 83% và tỷ lệ tăng trọng là 15%) là đã đạt được mục đích cải thiện chất lượng cảm quan, chống mất nước sau rã đông.
Nếu lạm dụng phụ gia (ngâm quay kéo dài) đến hàm lượng nước là 85-86% thì tỷ lệ tăng trọng sẽ tương ứng từ 35% đến hơn 40%, có thể bị coi là gian lận thương mại, làm suy giảm chất lượng sản phẩm cá tra phi lê, bán giá thành thấp.
Do đó dẫn đến nguy cơ cá tra Việt Nam bị cáo buộc, áp thuế chống bán phá giá tại các thị trường (chấp nhận điều này tương tự việc chấp nhận bơm tạp chất vào tôm và bơm nước vào gia súc trước khi giết mổ).
Từ những cơ sở trên, Bộ NN-PTNT khẳng định quy định tỷ lệ mạ băng tối đa không quá 10% và hàm lượng nước tối đa trong cá tra phi lê đông lạnh không quá 83% (tương ứng với mức tăng trọng là 15%) là có đủ độ tin cậy, cơ sở khoa học và thực tiễn để từng bước nâng cao chất lượng, giá trị và đảm bảo phát triển bền vững sản phẩm cá tra Việt Nam.
Hiện nay, việc XK thủy sản của Việt Nam chủ yếu qua các doanh nghiệp NK, chứ không trực tiếp đến hệ thống bán lẻ, nên sự thay đổi này ảnh hưởng đến lợi nhuận của nhà NK và cả doanh nghiệp XK Việt Nam.
Điều này lý giải vì sao các nhà nhà NK và doanh nghiệp XK Việt Nam phản ứng quyết liệt và không muốn thay đổi. Việc không kiểm soát chất lượng và để tự doanh nghiệp kê khai đã diễn ra trước khi có Nghị định 36, hậu quả là dẫn đến khủng hoảng toàn diện như thời gian qua ...
Do đó, Bộ NN-PTNT mong nhận được sự thấu hiểu và hợp tác tích cực của Ban Thường vụ Tỉnh ủy An Giang và UBND các tỉnh ĐBSCL có nuôi cá tra.
