| Hotline: 0983.970.780

Rừng dừa nước Cà Ninh sắp bị khai tử, chim trời hết chốn nương thân

Thứ Sáu 22/09/2017 , 14:30 (GMT+7)

50 ha rừng dừa nước Cà Ninh ở huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi sắp bị khai tử, lại là cái nôi của lũ chim trời tội nghiệp ngoài biển Đông mỏi cánh bay về...

Vừa bước vào mé rừng dừa nước Cà Ninh, lũ chim bìm bịp đã chạy xào xào vào giữa đám cây ken dày rồi nghếch cổ nhìn ra. Bầy cò trắng chao lượn trên cánh đồng vừa gặt hái giữa âm thanh réo rắt của bầy sáo đá. 50 héc ta rừng dừa nước Cà Ninh ở huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi sắp bị khai tử, lại là cái nôi của lũ chim trời tội nghiệp ngoài biển Đông mỏi cánh bay về.
 

Ngoài rừng, trong sông

Trưa tắt nắng, rừng dừa nước Cà Ninh xanh ngát một màu và lốm đốm bóng cò trắng chao lượn. Rừng dừa nước đứng im phăng phắc trước không gian lặng gió nhưng rồi đây sẽ phải hứng chịu “bão” và chấm dứt số phận của cánh rừng trăm năm bởi Nhà máy bột giấy VNT 19.

16-47-09_2_dong_song_len_loi
Những nhánh sông trong xanh như ngọc len lỏi giữa rừng dừa

Một người dân địa phương khoát tay nói vài điều về rừng dừa nước đã mang cho tôi cảm giác về một nơi yên bình và vô cùng thú vị: “Rừng dừa nước bao ở ngoài, đi lọt qua rừng dừa là tới bờ sông, chèo đò vô giữa con sông là tới ruộng, ruộng ở đây tốt tới mức lúa mọc ngang lưng như Đồng Tháp Mười, tới mùa chim về vô kể”.

Rừng ngập mặn ở huyện Bình Sơn có diện tích khoảng 120 héc ta, trong đó 70 héc ta là rừng dừa nước lâu năm. Cánh rừng trải dài vài km, tụ lại xanh tốt ở đoạn sông giáp biển, nơi giao nhau giữa 2 dòng nước ngọt - mặn. Do cánh rừng mỗi ngày một ken dày như một bức tường lũy, nên nơi đây trở thành chiếc nôi của bao loại chim trời và hải sản có điều kiện bảo tồn, sinh sôi. Những ngày đầu mùa mưa, cá tràu bươn loạt xoạt trên bùn, cá rô phi lượn đầy mặt nước, tôm, ốc, lươn, ghẹ thập thò giữa muôn trùng gốc dừa đã tạo nguồn sinh kế cho người dân. Mùa cá chạy, nước nổi, người dân thị trấn Châu Ổ cũng kéo xuống thả câu, nhắm rượu, hưởng thú vui an nhàn sau một ngày lao động mệt nhọc.

Cậu bé chăn trâu đưa tôi băng qua vạt ruộng tiến vào rừng dừa nước ở phía đầu con sông. Cậu kể về những nơi chưa dám đặt chân đến vì sợ trăn rừng. Vừa “xâm phạm lãnh thổ” của lũ chim trời, tôi đã bị hút mắt theo tiếng sột soạt, xào xào 2 bên lối đi. Đó là lũ chim bìm bịp có ngực và đuôi màu đen, bộ cánh pha màu cà phê như chiếc áo khoác cách điệu. Có lẽ đang canh giữ ngôi nhà và bầy con ở gần đâu đó nên những con bìm bịp mẹ chỉ chạy vòng quanh rồi ngấp nghé nhìn sang. Tôi chưa từng gặp nơi nào có nhiều chim bìm bịp như ở rừng dừa nước Cà Ninh. Càng vào sâu, chim bìm bịp xuất hiện càng nhiều và càng dạn dĩ hơn với con người.

Trên cánh đồng vừa gặt là những bầy chim sáo đang nhảy nhót với bộ lông căng mượt. Lũ chim ở đây có cuộc sống an toàn, nhờ dựa vào cánh rừng dừa dày đặc tạo ra thành lũy ngăn cản tham vọng của con người. Ông Nhật, một người dân địa phương lắc đầu không dám tiếp tục đi sâu vào vạt rừng bên trong. Ông nói rằng, “có dao rựa mới dám vô, vì sợ trăn, lỡ có rắn”. Thì ra, rừng Cà Ninh ẩm ướt, thoang thoảng mùi bùn đất còn những nơi mà con người phải ái ngại, là cơ hội để chim muông phát triển. Còn lũ trẻ trong làng thì nghĩ ra những điều giống như trong chuyện cổ tích.
 

Thế giới chim, cò

“Nay mai tỉnh Quảng Ngãi sẽ trưng dụng rừng này làm hồ chứa cho Nhà máy bột giấy VNT 19, mất rừng dừa nước ngập mặn thì có tiếc không?”. Tôi đặt câu hỏi với nhiều người lớn tuổi, bà con trả lời rằng, “xã có chủ trương thì bà con nghe thôi, còn những người trẻ tuổi thì chưa chịu”. Nhưng rồi sực nhớ ra điều gì, một lý lẽ mà người dân chưa thể cắt nghĩa hết được nên cuối câu chuyện bà con lại nói “ờ, mà sao nơi khác họ trồng dừa nước, chặt một cây dừa nước ở rừng Bảy Mẫu bên tỉnh Quảng Nam là bị phạt nặng, còn mình lại đi phá nó, mùa đông chim cò về không biết sẽ ở đâu?”.

16-47-09_1_chim_choc
Đàn cò bám theo trâu gặm cỏ, tạo ra khung cảnh thanh bình bên cánh rừng dừa nước

Tục ngữ, ca dao thường nhắc đến con cò và gắn với hình tượng ốm o, khổ sở, lầm lũi, sống qua ngày trên những cánh đồng vừa gặt và sợ bão giông, khơi xa. Nhưng sự thật khiến ta kinh ngạc, đó là cò bay ra chung sống với hải âu giữa biển, cách đất liền vài trăm hải lý, đu bám trên những đồ vật trôi nổi. Ngày trời đổ bão, cò bu bám rợp trên những con tàu với vẻ mặt cầu xin con người cho chúng nương nhờ, nếu động đến, chúng kêu quang quác và mổ. Khi trời yên gió thì cò sẽ rời tàu tiếp tục cuộc lưu hành viễn phương.

Rừng dừa nước Cà Ninh nằm sát biển. Mùa hè đầy những bóng cò trắng lốp chao lượn trên cánh đồng, bám theo bầy trâu bắt ruồi. Nhưng đó chỉ là những “cư dân” ít ỏi không rời quê đi kiếm sống nơi xa. Mỗi khi đông về, rừng dừa nước Cà Ninh sẽ trở thành thiên đường cò tụ về từ biển cả. Ông Nhật cố gắng tìm những từ ngữ đầy đủ nhất để tả về bầy cò mùa đông: “Tính sao cho hết, cả triệu triệu con cò. Nó đứng trắng cả rừng, tàu lá dừa có lúc oằn xuống”. Ông Nhật cũng khẳng định, điều hay nhất ở rừng Cà Ninh, đó là người dân không đi săn bắn chim, nếu muốn ăn thì cứ vào rừng soi tìm lũ chim bị cóng nước. Đó là chim quá nhiều nên rơi xuống gốc cây.

Lũ trẻ và người lớn ở rừng dừa nước Cà Ninh có vẻ thích thú mỗi khi nhắc đến chuyện “chim cò, cá”. Mọi người thống kê có rất nhiều loại chim đang cư trú trong rừng và mỗi ngày kéo đến một đông. Đó là sáo đá, sáo nâu, chim chích quạch, chim sẻ, chào mào, vịt trời, gà rừng, con nen (giống gà rừng nặng khoảng 1 kg)… Cò ở rừng dừa nước có loại cò trắng, bên cạnh đó là cò lửa. Cò trắng thường đi thành từng bầy, còn cò lửa đi lẻ hoặc chỉ đi từng nhóm nhỏ. Người dân ở đây cho biết, nếu vào rừng thấy bẫy chim của ai đặt thì chặt bỏ. Không ai quy định về chuyện cấm săn bắn, nhưng bà con ở đây đã quen với việc bảo tồn các loài chim từ mấy chục năm nay.
 

Dành bảy mẫu, bỏ Cà Ninh

Trên là rừng xanh mát, dưới là nước trong xanh như màu ngọc bích, rừng dừa nước Cà Ninh là món quà vô giá của thiên nhiên ban tặng cho con người (chiếm 70% diện tích rừng ngập mặn của Quảng Ngãi). Theo các nhà nghiên cứu, rừng dừa nước chính là bộ lọc thiên nhiên, giúp cho các loại tạp chất trong nước lắng đọng, phân hủy, trầm tích, sau đó mới xả nước về với mẹ biển. Rừng dừa nước Cà Ninh ngày càng trở thành nơi thu hút chim trời, vì nhiều năm nay, nhu cầu thu mua lá dừa nước làm mái che bán ra thị trường không còn đắt đỏ, nên bà con cứ để rừng mọc tự nhiên. Đến mùa, trái dừa nước bung múi, lẩy hạt xuống bùn, cây con đâm chồi mọc ken dày, tạo thành lũy cho lũ chim và tôm cá sinh sôi.

16-47-09_3_tieng_dp_du
Tiếng đập dừa sột soạt của ông Nhật làm rúng động bầy chim, cò

Đầu đường vào xã Bình Phước treo tấm pano viết sai chính tả: “Giành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em”. Rừng dừa nước ngập mặn sắp bị chặt bỏ để dành diện tích cho phát triển công nghiệp. Tương lai dành cho lũ trẻ có thể trở thành công nhân, thay vì chúng có thể mưu sinh bằng nghề du lịch sinh thái. Nếu mang ra so sánh thì rừng dừa nước ngập mặn Cà Ninh hơn hẳn rừng Bảy Mẫu rất nổi tiếng của tỉnh Quảng Nam ở sự nguyên sơ, làn nước xanh biếc, tôm cá phong phú và nhất là âm thanh ríu rít của lũ chim trời. Rừng Bảy Mẫu được ví như mỏ vàng, vì thu hút 1.000 - 3.000 khách du lịch/ngày. Còn Cà Ninh thì bị nhà máy giấy “giành” mất, nên bầy chim trời sắp hết chốn nương thân và lũ trẻ sẽ qua thời mơ mộng.

Phát triển công nghiệp gắn với giữ nguyên cảnh quan môi trường luôn là bài toán khó. Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ngãi, 50 héc ta rừng dừa nước gần 100 năm tại xã Bình Phước sẽ bị chặt để xây hồ tích trữ nước cho Nhà máy bột giấy VNT 19 (công suất 200.000 tấn giấy tráng phấn/năm). Tỉnh sẽ chọn xã lân cận để trồng lại dừa nước.

 

  • Rủ nhau đi hái lộc rừng
    Phóng sự 18/03/2024 - 06:00

    Quảng Bình Cứ vào tháng Ba hàng năm, nhiều người dân sống ở các xã Quảng Kim, Quảng Châu, Quảng Hợp (Quảng Trạch, Quảng Bình) rủ nhau lên rừng hái dâu và có nguồn thu đáng kể.

  • Mùa hoa mộc miên
    Phóng sự 15/03/2024 - 06:00

    Mộc miên, loài cây chung thủy với tháng Ba, cứ độ sau xuân lại rạo rực tự đốt cháy mình thắp lửa những góc trời, từ vùng đồng rừng đến những miền quê yên ả…

  • Hang Táu - miền cổ tích còn phong kín
    Phóng sự 12/03/2024 - 06:05

    Hang Táu là một thung lũng được giấu kín giữa bốn bề núi. Trời đất như chừa ra một khoảng đất tương đối bằng phẳng chỉ để cỏ cây khoe sắc...

  • Chuyện giữ rừng giữa biển
    Phóng sự 11/03/2024 - 06:15

    Qua Tết Nguyên đán, vùng đảo Tây Nam Tổ quốc bước vào cao điểm mùa khô, lực lượng chức năng bắt đầu ‘mướt mồ hôi’ với công tác giữ rừng trên các hòn đảo…

  • Bà Xuân 'hủi'
    Phóng sự 08/03/2024 - 08:45

    Từng là giáo viên mầm non nhưng đến nay nữ y tá Nguyễn Thị Xuân đã có gần 40 năm đồng hành cùng những bệnh nhân tại trại phong Quả Cảm - Bắc Ninh.

  • Những 'bông hồng' trên mâm pháo
    Phóng sự 08/03/2024 - 06:30

    Đó là những nữ dân quân trẻ tuổi thuộc Đại đội pháo phòng không 37 ly ở Đồng Hới, Quảng Bình. Bất kể trong điều kiện thời tiết nào, họ vẫn hăng say luyện tập…

  • Thu hoạch tiêu, nghề nguy hiểm
    Phóng sự 06/03/2024 - 06:33

    Nghề hái tiêu nhìn bên ngoài có thể dễ dàng nhưng công việc luôn đứng trên thang cao, tai nạn có thể ập đến bất cứ lúc nào. Đây được xem là nghề nguy hiểm.

  • Gã họa sĩ lập dị móng tay dài cả mét
    Phóng sự 05/03/2024 - 09:08

    Sau hơn 30 năm nuôi móng tay, ông Huyền không thể tự chủ trong sinh hoạt hàng ngày nhưng lại là họa sỹ nổi tiếng vùng biển.

  • Độc đáo chuyện học trên đảo Hòn Chuối
    Phóng sự 04/03/2024 - 06:54

    Ngày mới tập làm quen với con chữ, học sinh của 'lớp học tình thương’ trên đảo Hòn Chuối được người thầy mặc áo lính tập trung dạy làm người, hình thành nhân cách…

  • Chuyện ông 'Thìn rồng' ở đền Đô
    Phóng sự 02/03/2024 - 06:00

    Về Từ Sơn, hỏi chuyện 'ông Thìn rồng', đứa trẻ lên 6 cũng tỏ tường bởi ông là người may mắn hai lần ghi được khoảnh khắc đám mây hình rồng trên đỉnh đền Đô.

  • Ngày hội của những chàng trai
    Phóng sự 01/03/2024 - 06:00

    Mới ngày nào, họ còn là những học sinh, sinh viên, hay lao động tự do, nay đã chỉnh tề trong bộ quân phục màu xanh, chuẩn bị lên đường làm nghĩa vụ quân nhân.

  • Nổi nênh nghề rọ tôm trên hồ Thác Bà
    Phóng sự 26/02/2024 - 10:05

    YÊN BÁI Nghề đan rọ tôm có lúc mai một bởi xuất hiện công nghệ đánh bắt hiện đại, nguồn tôm cá ít dần theo thời gian, nhưng bà con vẫn cần mẫn thủy chung với nghề.

Xem thêm
Uzbekistan mong muốn học hỏi kinh nghiệm Việt Nam trong sản xuất tơ tằm

Chiều 18/3, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến tiếp ông Kasimov Elzat, Thứ trưởng Bộ Đầu tư và Thương mại Uzbekistan. 

Đồng Tháp đặt mục tiêu thành tỉnh kiểu mẫu nông nghiệp sinh thái

Mục tiêu là biến Đồng Tháp trở thành địa phương dẫn đầu cả nước trong lĩnh vực nông nghiệp và trở thành trung tâm nông nghiệp, du lịch sinh thái của vùng ĐBSCL.

Kia ưu đãi giá mới, giảm đến 75 triệu đồng trong tháng 9

Từ 11/9/2023, Kia áp dụng giá mới với mức điều chỉnh tương đương 50% lệ phí trước bạ. Chương trình được áp dụng tùy theo dòng xe và phiên bản.

149 dự án tham gia cuộc thi khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học

Cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp Quốc gia học sinh trung học năm học 2023-2024 có sự tham gia của 74 đơn vị, 149 dự án thuộc 21 lĩnh vực.