Đầu năm nay, khi hoa Sa Đéc đương độ rực rỡ, thị xã Sa Đéc được nâng cấp lên thành phố thì lãnh đạo tỉnh Đồng Tháp cũng triển khai ý tưởng xây dựng thành phố hoa.
Cùng lúc, nhà cổ Huỳnh Thủy Lê ở TX Sa Đéc, nơi lưu dấu câu chuyện tình lãng mạn giữa cô gái Pháp xinh đẹp Marguerite Duras và Huỳnh Thủy Lê, đón vị khách thứ 30.000. Hiệp hội UNESCO Việt Nam vinh danh, đây là một trong 100 điểm đến ấn tượng nhất Việt Nam năm 2013.
Ở làng hoa Sa Đéc bên bờ nam sông Tiền này, ra đời từ hơn 150 năm trước, cuộc sống cứ xoắn xúyt nhau hiện đại với cổ xưa, thơ mộng với hiện thực.
Thế kỷ trước, có một phụ nữ tài danh trên sân khấu hát bội, cải lương, kịch nói và cả điện ảnh nữa mà tên tuổi đã gắn chặt với làng hoa, nghệ sỹ “Năm Sa Đéc”. Tên thật của bà là Nguyễn Kim Chung, sinh năm 1907, cùng thời với nghệ sĩ Bảy Nam và Phùng Há, con của ông bầu gánh hát bội Nguyễn Duy Tam. Từ năm 1947 đến lúc qua đời vào năm 1988, bà là vợ của cụ Vương Hồng Sển ở thành phố Hồ Chí Minh.
Nơi bà sinh ra, phường Tân Khánh Đông cùng các phường Tân Quy Đông, An Hóa, phường 3 nay là làng hoa lớn nhất đồng bằng sông Cửu Long, gần 400 ha. Quy hoạch xây dựng thành phố hoa vẫn duy trì làng hoa này, cùng với vườn hoa ở phường Tân Khánh Trung và một phần phường Tân Quy Đông, thêm chợ hoa ở khu dân cư phường 2B.
Cũng thế kỷ trước, một nghệ nhân hoa kiểng đã gắn chặt tên tuổi với làng hoa, nghệ nhân Tư Tôn, nhập hàng trăm loài hoa hồng từ nước Pháp xa xôi về thuần hóa, xây dựng nên “Vườn Hồng” nổi tiếng. Bây giờ, ở phường Tân Quy Đông, con đường từ bờ sông Tiền chạy sang sông Sa Đéc mang tên Vườn Hồng và Vườn Hồng Tư Tôn vẫn còn đây, bước vào đó là một thế giới hoa hồng lộng lẫy sắc màu, có cả hoa hồng màu xanh.
Nhưng làng hoa xưa sản xuất nhỏ lẻ. Ông Phan Văn Nhiều, Chủ tịch UBND thành phố Sa Đéc, cho biết đang dốc sức quy hoạch, tạo động lực thúc đẩy lên quy mô lớn. Hợp tác xã Hoa kiểng Tân Quy Đông ra đời, cũng ở phường Tân Quy Đông đã hình thành khu liên kết sản xuất hoa kết hợp du lịch rộng 5 ha.
Sáng 9/2, con đường Sa Nhiên - Cai Dao, chạy giữa vùng hoa được khởi công nâng cấp và mở rộng hơn gấp đôi. Con đường chỉ dài 2,3 km nhưng chứng minh cho quyết tâm xây dựng thành phố hoa của chính quyền. Khu vực này có hàng trăm nhà vườn trồng hoa, dự kiến sau tám tháng thi công, hai bên đường sẽ là những mảng hoa hiện đại nối tiếp nhau, đảm bảo quanh năm rực rỡ đón du khách.
Phấn khởi khi thấy chính quyền làm nhanh chứ không phải chỉ nói, người dân đã hiến trên 2.300 m2 đất trị giá tiền tỷ để mở rộng đường. Ông Lê Quang Trãi ở khóm Tân Hiệp, tươi cười: “Mở đường để phát triển làng hoa, chúng tôi mong mỏi từ lâu rồi, nay chính quyền thật sự làm thì gia đình tôi vui vẻ hiến đất”.
Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, ông Lê Minh Hoan, nhấn mạnh đến “chất lượng cuộc sống của mỗi cư dân” thành phố hoa. Ông nói: “Mỗi nghệ nhân trồng hoa cần trở thành người tiếp thị du lịch bằng lòng tự hào với xứ sở ngàn hoa của mình. Làm được điều đó, chúng ta đã giải quyết một cách căn cơ sự đối lập giữa truyền thống và hiện đại, giữa bảo tồn và phát triển, để hoa trên mảnh đất Sa Đéc này không chỉ làm đẹp cho muôn nơi mà nó còn làm đẹp cho chính những người vun trồng nó”.
“Chính quyền hãy cùng ngồi lại với những nghệ nhân trồng hoa, với từng cộng đồng dân cư để cùng nhau hoạch định một lộ trình biến khát vọng thành phố hoa thành hiện thực”, ông Hoan kêu gọi.
Tại phường Tân Quy Đông, sáng 18/2, diễn ra buổi tham vấn ý kiến về phát triển ngành hàng hoa kiểng cho thành phố hoa. Tất cả chung tâm nguyện, chú trọng đầu tư công nghệ để nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh cho hơn 1.500 loài hoa của Sa Đéc. Tỉnh Đồng Tháp cũng đang hợp tác với Hà Lan xây dựng trung tâm nghiên cứu và sản xuất hoa công nghệ cao tại Sa Đéc.
Hơn 150 năm trước, khi những giống hoa kiểng du nhập bắt đầu rực rỡ ở đây, người Pháp đã coi Sa Đéc là “vườn hoa của xứ Nam Kỳ”. Nay, thành phố Sa Đéc đang làm việc với Công ty Ứng dụng Công nghệ Sinh học Lan Anh, định hướng xây dựng Sa Đéc thành “vương quốc hoa” của đồng bằng sông Cửu Long.
