Chủ tịch nước cũng đã có quyết định trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2017.
Sẽ sửa một số bất cập trong xét Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước
Theo đó, 10 tác giả đã được Chủ tịch nước ký Quyết định tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh dịp này, trong đó có 3 cố tác giả; 56 tác giả, đồng tác giả và 11 cố tác giả được trao Giải thưởng Nhà nước do có đóng góp xuất sắc cho nền văn học, nghệ thuật nước nhà…
Tuy nhiên, trước thềm lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật năm 2016 diễn ra, vấn đề về việc sửa những bất cập trong Nghị định xét giải cho các mùa sau đã được đề cập.
Trong danh sách giải thưởng, nhiều tên tuổi đã vượt con số hơn 90% phiếu bầu chọn của Hội đồng cấp Nhà nước, tuy nhiên, vẫn bị gạt ra do chưa được giải thưởng (một tiêu chí để được xét Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước). Trong đó có những cái tên như nhà thơ Xuân Quỳnh và Hà Đức Trọng (Thu Bồn).
Các tác giả: Nguyễn Thị Phương Hoa, Lê Đức Tiến, Nguyễn Minh Chuyên có cụm tác phẩm đủ điều kiện và tỷ lệ phiếu bầu đồng ý từ 90% trở lên của tổng số thành viên Hội đồng cấp Nhà nước.
Trong đó, trường hợp nhà thơ Xuân Quỳnh sau đó đã được gia đình bổ sung giấy xác nhận của Hội Nhà văn Việt Nam về giải thưởng của Hội cho tập thơ "Bầu trời trong quả trứng" (năm 1983). Tuy nhiên, vấn đề lâu dài đặt ra, những trường hợp không có kiến nghị của gia đình, không có bổ sung giải thưởng thì những bất cập trong xét giải thưởng này ra sao?
Tinh thần sửa Nghị định về Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ thuật đã được Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo và nhận được sự tán thành của nhiều văn nghệ sĩ.
NSND Lê Tiến Thọ, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam cho biết: “Tiêu chí phải có giải thưởng chỉ là một tiêu chí để hội đồng xét tặng. Nếu chỉ xét về mặt giải thưởng thì đâu cần phải có tới ba cấp hội đồng. Những thành viên trong hội đồng xét tặng sẽ phải xem xét nhiều yếu tố khác mà quan trọng là căn cứ vào giá trị của tác phẩm, sự đóng góp của tác giả đối với ngành nghề của mình
Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Ngọc Thiện cũng đã báo cáo Thủ tướng về những bất cập trong lần đầu thực hiện xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật theo Nghị định số 90/2014/NĐ-CP của Chính phủ.
Việc nhiều nghệ sĩ chưa được xem xét Giải thưởng Hồ Chí Minh vì không có giải thưởng trong các cuộc thi hay liên hoan chuyên nghiệp do trong điều kiện chiến tranh nên không tổ chức được các cuộc thi đang là một trở ngại trong việc xét giải thưởng.
Sau khi nghe báo cáo của Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã giao Bộ VH-TT&DL nghiên cứu sửa đổi Nghị định về xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật, trong đó bổ sung quy trình để hội đồng xét tặng các danh hiệu này báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét các trường hợp đặc biệt trước khi trình Chủ tịch nước quyết định.
Các trường hợp đặc biệt này là các tác giả, tác phẩm không có giải thưởng trong các cuộc thi hay liên hoan chuyên nghiệp do điều kiện chiến tranh hoặc tác giả đã mất nhưng có những tác phẩm nổi tiếng được xã hội tôn vinh.
Thủ tướng nói rõ, những tác giả thực sự có đóng góp cho xã hội, cho dân tộc, nhất là những người đã qua đời thì càng phải chú ý tôn vinh.
Thủ tướng cũng nói rõ cần lưu ý tôn vinh những tác giả có đóng góp cho xã hội, cho dân tộc nhất là những người đã qua đời, đồng thời không được để các quy trình máy móc cản trở việc tôn vinh các tác giả có tác phẩm văn học nghệ thuật nổi tiếng và có những đóng góp lớn cho dân tộc.
Sau đó, Văn phòng Chủ tịch nước cũng đề nghị Ban Thi đua khen thưởng Trung ương phối hợp với Bộ VH-TT&DL khẩn trương tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền giải quyết những vấn đề chưa phù hợp với thực tế.
Theo công văn này, việc “lấy tiêu chí giải thưởng tại các cuộc thi, liên hoan, triển lãm… làm tiêu chuẩn chung cho tất cả các tác phẩm được hình thành qua các giai đoạn cách mạng khác nhau, có bối cảnh lịch sử khác nhau từ chống Pháp, chống Mỹ trước đây đến thời kỳ hiện nay là chưa phù hợp với thực tế", đồng thời yêu cầu Bộ VH-TT&DL và Ban Thi đua khen thưởng Trung ương phối hợp khẩn trương tham mưu, đề xuất với cấp có thẩm quyền giải quyết vấn đề này.
Được biết, ngày 7/3, Bộ VH-TT&DL cũng có văn bản báo cáo gửi lên Thủ tướng Chính phủ về những trường hợp bổ sung hoàn chỉnh hồ sơ trước thềm trao giải thưởng.
