SGK Lịch sử 12 - Những chuyện "nhỏ mà không nhỏ"

Xin chỉ ra ngay những chuyện “nhỏ mà không nhỏ” rất cần được các tác giả SGK giải đáp để phần đông các em học sinh có thể yên tâm ôn thi tốt nghiệp THPT 2010: Cần chú giải cho đông đảo thầy cô giáo và các em học sinh vì sao trước đây Lịch sử 12 (các tác giả Đinh Xuân Lâm, Nguyễn Xuân Minh, Trần Bá Đệ) viết An Nam Cộng sản đảng thành lập tháng 7/1929, giờ điều chỉnh thành tháng 8/1929 (trang 87)?

>> ''Sử Tây'' hay ''sử ta'' đều sạn

Vì sao các cuốn sách đáng tin cậy về lịch sử quân sự Việt Nam như “Việt Nam thế kỷ XX - Những sự kiện quân sự” (Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội 2001, trang 234); “Từ điển Bách khoa Quân sự Việt Nam” (Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội 1996, trang 103) hay “Đại cương Lịch sử Việt Nam Toàn tập” (Nhà xuất bản Giáo dục, Hà Nội 2003, trang 909)…đều khẳng định Chiến dịch Biên giới (1950) diễn ra trong 29 ngày (từ 16/9 đến 14/10/1950), riêng Lịch sử 12 cung cấp thông tin thời gian diễn ra chiến dịch này là “sau hơn một tháng chiến đấu” (trang 138)? Lịch sử 12 viết: “Sự vươn lên của các cường quốc như Mĩ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Liên bang Nga, Trung Quốc” (trang 64) là không chính xác - vì “Liên minh châu Âu” không phải một quốc gia.

Khẳng định “từ năm 1973 đến năm 1992, mức tăng trưởng kinh tế của Pháp thực tế giảm xuống còn 2,4% đến 2,2%” như Lịch sử 12 (trang 49) là khá ngược. Người ta thường nói từ 2,2% đến 2,4%, sao lại “2,4% đến 2,2%” trong khi nó rõ ràng không phải số âm? Đưa ra thông tin rằng “tính đến năm 1992, Nhật Bản đã phóng 49 vệ tinh khác nhau và hợp tác có hiệu quả với Mĩ, Liên Xô (sau này là Liên bang Nga), trong các chương trình vũ trụ quốc tế” (trang 57) rất nên chỉnh sửa. Kiến thức đúng phải là: “tính đến năm 1992, Nhật Bản đã phóng 49 vệ tinh khác nhau và hợp tác có hiệu quả với Mỹ, Liên bang Nga (từ năm 1991 trở về trước là Liên Xô) trong các chương trình vũ trụ quốc tế”.

Đề cập đến “quá trình giành và bảo vệ độc lập” của các nước Mỹ Latinh, Lịch sử 12 viết: “Năm 1964, phong trào đấu tranh của nhân dân Panama đòi thu hồi chủ quyền kênh đào diễn ra sôi nổi, buộc Mĩ phải từ bỏ quyền chiếm kênh đào và trả lại cho nhân dân Panama vào năm 1999” (trang 39). Câu văn trên “lạ” ở chỗ chỉ có 40 chữ mà xuyên qua…35 năm. Quả là hiếm có trong “sử bút” kim cổ Đông - Tây. Sự thật lịch sử cũng cho biết nhóm tác giả SGK đã đi trước thời gian những…10 năm vì các đàm phán cho một thỏa thuận về chuyển quyền sử dụng kênh đào Panama bắt đầu vào năm 1974 và Hiệp ước Torrijos-Carter ra đời 3 năm sau đó (ngày 7/9/1977).

Tương tự, cách viết dưới đây như các tác giả Lịch sử 12 rất đáng băn khoăn: “Cuộc chiến tranh (Thế giới lần thứ nhất - người viết) đã để lại những hậu quả nặng nề cho các cường quốc tư bản châu Âu. Nước Pháp bị thiệt hại nặng nề nhất với hơn 1,4 triệu người chết, thiệt hại về vật chất lên tới gần 200 tỉ phrăng. Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, nước Nga Xô viết ra đời, Quốc tế Cộng sản được thành lập” (trang 76). Rõ ràng, đoạn viết về Cách mạng tháng Mười Nga không liên quan gì với ý của câu diễn dịch đầu tiên “Cuộc chiến tranh đã để lại những hậu quả nặng nề cho các cường quốc tư bản châu Âu”; thứ hai, sao đang nói về nước Pháp thất trận sau chiến tranh lại “quặc” sang Cách mạng Nga mà không cho thấy mối liên hệ giữa các sự kiện này?

Nói cho công bằng và sòng phẳng thì đặt bên cạnh những cuốn SGK môn Lịch sử lớp dưới, Lịch sử 12 tương đối “sạch sẽ” và ít lỗi. Song do tính chất quan trọng của kiến thức trong năm học cuối bậc THPT (tập trung chủ yếu các nội dung thi tốt nghiệp và thi vào ĐH-CĐ), người viết thấy nó cần được nhóm tác giả gia công để chuẩn mực hóa.