Sông La trút giận

Đoạn đường liên thôn Ninh Thái bị sạt lở hoàn toàn

>> Tan hoang Bến Hải

Sông trút giận

Chúng tôi tìm về xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh) giữa trưa hè nắng gắt. Bên bờ sông La, những cụ già, em nhỏ đang ngồi hóng mát chênh vênh dưới những rặng tre còn sót lại, họ đưa mắt nhìn theo dòng sông trôi lững lờ với nỗi lo âu thấp thỏm. Lo vì sợ trời đổ mưa, nước trên nguồn đổ về, bờ sông lại tiếp tục lở, cuộc sống người dân luôn bị đe dọa.

Cơn lũ lịch sử năm 2010 đã gây ảnh hưởng nặng nề cho hàng chục hộ dân sống bên bờ, riêng năm 2011 sông La tiếp tục khoét sâu vào đất liền hàng chục điểm trên tổng chiều dài hơn cây số của xã Trường Sơn.

Ông Nguyễn Văn Tuyến, Phó Chủ tịch UBND xã Trường Sơn, cho biết, hầu hết các điểm sạt lở trên kéo dài từ đầu xã đến cuối xã, trong đó bị nặng nhất là các thôn: Ninh Thái, Vạn Phúc Đông, Vạn Phúc Trung... Nhiều chỗ sông đã nuốt hết đường đi lại, thậm chí cổng, tường rào, cây cối vườn tược của hàng chục hộ dân sau trận mưa lớn bỗng dưng biến mất.

Cũng theo ông Tuyến, bình quân mỗi điểm sạt lở có chiều dài 500m, sâu 8m và bề mặt trên 6m gây ảnh hưởng trực tiếp cho gần 200/2100 hộ dân trong toàn xã. Nhiều hộ gia đình như hộ ông Tuần, bà Thiền, bà Tuyết... ở thôn Ninh Thái đã phải bỏ của chạy lấy người do sông sạt lở vào tận nhà; cũng có một số hộ phải xin đi nhờ ngõ của nhà hàng xóm vì sông lở cuốn hết đường đi lối lại.

Anh Lê Xuân Hợi, thôn Ninh Thái, lo lắng: "Chỉ trong một đêm hà bá đã nuốt chửng mất cái cổng và mất thêm một đoạn bờ tường của nhà tui. Giờ thì nhà tui phải xin đi nhờ sau nhà anh Sâm hàng xóm, nguy hại đến nơi rồi. Biết là ở đây rồi sẽ bị lũ cuốn trôi nhưng giờ muốn chuyển đi cũng không có chốn nương thân bởi tiền không, đất ở cũng không luôn”.

Sạt lở diễn biến nhanh đến chóng mặt đang khiến cho chính quyền địa phương cũng như người dân Trường Sơn hết sức hoang mang, lo lắng, đặc biệt là vào thời điểm mùa mưa lũ 2012 đang đến gần.

Trộm cát tác oai tác quái

Một trong những nguyên nhân dẫn đến việc “giết” dần sông La chính là nạn đào bới, hút cát suốt ngày đêm của hàng chục chiếc thuyền lớn nhỏ hút lên hàng ngàn, hàng vạn mét khối cát, sỏi năm này qua năm khác. Lòng sông bị khoét sâu, đào dưới thì lở trên, đó là quy luật tất yếu.

Một cụ ông khoảng gần 90 tuổi khi gặp chúng tôi cụ chỉ tay ra mấy chiếc thuyền đang thi nhau hút cát trên sông La nói: "Các ông xem đó, sông không lở mới là điều lạ, bởi không có ngày mô, đêm mô dân Trường Sơn được yên ổn do thuyền hút cát nổ ầm ầm, người mà không chịu nổi huống chi sông?".

Nhiều người dân ở thôn Ninh Thái cho rằng, nếu cứ để nạn khai thác cát bừa bãi dưới đáy sông như hiện nay thì chẳng mấy năm nữa cả xã Trường Sơn cũng sẽ bị sập. 

Trưởng thôn Ninh Thái Nghiêm Công Huấn cho biết: “Thôn Ninh Thái có đến 4 điểm sạt lở và một đoạn đường dài bị chia cắt đã được người dân vá víu phục vụ việc đi lại tạm thời. Nhưng với tốc độ sạt lở nhanh như hiện nay thì chẳng mấy chốc đoạn đường đã vá có nguy cơ sẽ bị cuốn trôi thêm một lần nữa. Giờ đây người dân thôn Ninh Thái chúng tôi chỉ mong các cơ quan ban ngành có một dự án đầu tư kè lại bờ sông để bảo vệ tính mạng, tài sản cho người dân mà thôi”. Ông Huấn cũng thiết tha đề nghị các cấp chính quyền cần phải có biện pháp cứng rắn để ngăn chặn, chấm dứt ngay nạn hút cát trên đoạn sông này để phần nào hạn chế được nạn lở sông.

Rời Trường Sơn, chúng tôi ngoái nhìn lại bờ sông đang bị loang lổ, người dân ở đó liệu có được bình yên khi sông La đang nổi cơn thịnh nộ? (Còn nữa)