Sự ra đời của TTCK phái sinh là tất yếu, nhằm hoàn thiện cấu trúc của thị trường tài chính

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ khẳng định nhấn mạnh, sự ra đời của TTCK phái sinh là cần thiết, tất yếu nhằm hoàn thiện cấu trúc của thị trường tài chính và nằm trong chiến lược phát triển TTCK trong thời gian tới.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại lễ khai trương. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ngay từ năm 2007, Đề án phát triển thị trường vốn Việt Nam đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020 đã xác định chủ trương xây dựng TTCK phái sinh vận hành theo các thông lệ quốc tế. Từ đó đến nay, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nghiên cứu, xây dựng thể chế để đưa TTCK phái sinh vào hoạt động trên nguyên tắc thận trọng, đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tiễn và theo thông lệ quốc tế tốt nhất.

Đến năm 2014, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án xây dựng và phát triển TTCK phái sinh tại Việt Nam và Nghị định số 42/2015/NĐ-CP về chứng khoán phái sinh và TTCK phái sinh được ban hành năm 2015.

Đây là thị trường có các sản phẩm phức tạp, chủ yếu giúp các nhà đầu tư phân tán và phòng ngừa rủi ro, đồng thời giúp đa dạng hóa sản phẩm đầu tư, qua đó làm tăng sự hấp dẫn và cơ hội của TTCK. Do vậy, TTCK phái sinh thường được phát triển sau thị trường cơ sở; các nước trong khu vực thường mở cửa TTCK phái sinh sau khoảng 30 năm kể từ ngày mở cửa TTCK cơ sở.

Trong lĩnh vực này, Việt Nam đã tiến khá nhanh với sự ra đời của TTCK phái sinh Việt Nam, chỉ hơn 17 năm sau khi có TTCK cơ sở. Do đó, đây là một sự kiện quan trọng, một mốc son trong quá trình phát triển của TTCK Việt Nam, đáp ứng được kỳ vọng của Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, thành viên thị trường và công chúng đầu tư.

“TTCK phái sinh ra đời sẽ có tác động tích cực đến sự minh bạch, tính thị trường của TTCK cơ sở, qua đó sẽ làm tăng tính thanh khoản, tăng quy mô thị trường, hỗ trợ TTCK phát triển ổn định, bền vững và là kênh huy động vốn an toàn, dài hạn phục vụ cho tăng trưởng kinh tế", Phó Thủ tướng nói.

Trong thời gian tới, nhu cầu vốn cho đầu tư phát triển của nước ta là rất lớn, vì vậy TTCK phải phát triển mạnh hơn nữa để đảm nhận vai trò cung cấp vốn trung và dài hạn chủ đạo cho nền kinh tế. Do đó, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Tài chính  tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan ở Trung ương và địa phương, tranh thủ sự hợp tác của quốc tế để tập trung thực hiện các nhiệm vụ.

Thứ nhất, các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách về chứng khoán và TTCK phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện phát triển kinh tế đất nước để tiếp tục phát triển TTCK đồng bộ và thống nhất trong tổng thể thị trường tài chính của đất nước; trong đó tập trung xây dựng Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2020 tầm nhìn 2030, trình Chính phủ phương án cụ thể hợp nhất 2 Sở GDCK theo chỉ đạo của Thường trực Chính phủ và sửa đổi Luật Chứng khoán, trong đó cần ưu tiên xây dựng cơ sở pháp lý các sản phẩm phái sinh và TTCK phái sinh để tạo tiền đề cho phát triển sau này.

Thứ hai, cần vận hành TTCK phái sinh thông suốt, ổn định, bảo đảm an toàn, minh bạch và hiệu quả với nhiều cấp độ, đa dạng hóa các loại sản phẩm từ đơn giản đến phức tạp, phù hợp với mức độ phát triển TTCK. Sau sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số khai trương hôm nay, cần sớm nghiên cứu thời điểm thích hợp để tiếp tục đưa các sản phẩm phái sinh trái phiếu Chính phủ và sản phẩm quyền chọn vào giao dịch.

Thứ ba, tăng cường quản lý, hoàn thiện mô hình giám sát và công bố thông tin trên TTCK phái sinh, bảo đảm khả năng phòng ngừa rủi ro cho hệ thống tài chính, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia TTCK.

Thứ tư, tiếp tục xây dựng và hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật phục vụ giao dịch và thanh toán bù trừ để bảo đảm an toàn, ổn định của thị trường, có khả năng kết nối, đồng bộ với các hệ thống giao dịch và giám sát thị trường.

Thứ năm, ưu tiên đào tạo và xây dựng nguồn nhân lực có chất lượng cao ở các cấp độ: Cơ quan quản lý, công ty chứng khoán, thành viên bù trừ, nhân viên nghiệp vụ. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến và đào tạo để công chúng đầu tư sớm tiếp cận và tham gia tích cực vào TTCK phái sinh.

Cuối cùng, các đơn vị cần chủ động hội nhập thị trường tài chính quốc tế, nâng cao khả năng cạnh tranh, tiếp cận với các chuẩn mực chung và thông lệ quốc tế, từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển giữa TTCK Việt Nam so với các quốc gia khác trong khu vực.

”Với tiềm năng vốn có của TTCK, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự chỉ đạo của Chính phủ, tôi tin tưởng rằng TTCK Việt Nam đang có cơ hội phát triển nhanh, mạnh và vững chắc hơn”, Phó Thủ tướng nói.

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thay mặt các đơn vị liên quan đã tiếp thu các ý kiến và quán triệt các đơn vị liên quan thực hiện đầy đủ các ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ để thúc đẩy TTCK phát triển.