Sức sống mới ở Hải Đường

Tiếp chúng tôi, Chủ tịch UBND xã Hải Đường Nguyễn Văn Tuần cho biết về những kết quả đã đạt được sau hơn hai năm xây dựng thí điểm mô hình NTM (giai đoạn 2009 - 2011). Sau đó lãnh đạo địa phương đưa chúng tôi đi tham quan thực tế. Tôi thực sự ngỡ ngàng về những đổi thay kỳ diệu của một vùng quê vốn có xuất phát điểm thấp như Hải Đường.

Hải Đường nằm ở phía Tây Bắc huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Xã có 26 xóm phân bổ dọc theo hai bờ sông Đối và đường trục chính của xã. Diện tích tự nhiên 1.050,99 ha, trong đó đất nông nghiệp 787,5 ha. Dân số 12.953 người với 3.516 hộ. Mật độ dân số 1.320 người/km². Là một xã thuần nông, 80% lao động làm nông nghiệp, thu nhập (năm 2008) bình quân đầu người đạt 7,5 triệu đồng/người/năm. So với Bộ tiêu chí NTM, Hải Đường mới đạt 5/19 tiêu chí. Đảng bộ Hải Đường có 507 đảng viên sinh hoạt ở 32 chi bộ. Đó là lực lượng nòng cốt để cùng nhân dân phấn đấu xây dựng Hải Đường là một trong 11 xã điểm của cả nước về xây dựng thí điểm mô hình NTM.

Vốn là một vùng quê chuyên canh lúa, Hải Đường đã mạnh dạn đầu tư thử nghiệm và nhân rộng thành công nhiều loại giống lúa mới như: PC6, HYT92, HYT83, HYT100… Do đó năng suất lúa năm 2011 đạt 127 tạ/ha. Sản lượng đạt 7.733,3 tấn, bằng 113,29% so với năm 2009. Ngoài các giống lúa cho năng suất cao, Hải Đường còn dành một vùng quy mô 45 ha để SX giống lúa đặc sản cổ truyền.

Làng Hoành Đồn (Hải Đường) xây dựng NTM

Cùng với việc dồn điền đổi thửa, xã quyết tâm chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng hiệu quả, phá bỏ thế độc canh cây lúa để tiến tới đa canh. Khai thác có hiệu quả 120 ha vườn để phát triển kinh tế và làm đẹp cảnh quan môi trường. Ngoài những giống cây truyền thống như cây cau, cây cảnh…,năm 2010, Hải Đường đã đưa vào gieo trồng 3.000 giống cây ăn quả có chất lượng, giá trị kinh tế cao như: đại táo, hồng xiêm, xoài, vải, nhãn, bưởi Diễn, ổi…, góp phần tăng thu nhập cho người dân. Còn về chăn nuôi đang chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang chăn nuôi tập trung theo mô hình kinh tế gia trại, trang trại.

Đến thăm một số cơ sở chăn nuôi lợn, gia cầm và nuôi trồng thủy sản, chúng tôi được biết xã có 35 gia trại, trang trại quy mô 70-100 con lợn, 6 trang trại gia cầm quy mô 300 - 500 con, tổng đàn lợn nái là 3.000 con chất lượng tốt đảm bảo cung cấp đủ giống cho phát triển chăn nuôi lợn thịt và xuất khẩu lợn sữa. Diện tích nuôi trồng thủy sản 60,9 ha. Do ứng dụng tiến bộ kỹ thuật và đầu tư những giống cá mới nên sản lượng cá năm 2011 đạt 150 tấn, tăng 65,5 tấn so với năm 2009. Đáng mừng hơn, chúng tôi thấy Hải Đường đã có mô hình nuôi cá sấu, ếch, ba ba… bước đầu đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Thế còn nghề phụ thì sao? Thấy tôi hỏi vậy, ông Nguyễn Văn Tuần vui vẻ kể: Từ khi triển khai xây dựng mô hình NTM, Hải Đường rất chú trọng phát triển SX công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - dịch vụ. Ngoài việc duy trì các nghề truyền thống như: nghề mộc, chế biến lương thực, thực phẩm, cơ khí, vê đay…, xã đã thực hiện bốn mô hình phát triển ngành nghề; tổ chức 18 lớp đào tạo nghề cho 840 lao động. Phát triển thêm nhiều nghề mới như: May công nghiệp, thêu ren, đan bẹ chuối, thảm cói…, góp phần giải quyết việc làm cho 1820 lao động. Như vậy, tỉ trọng công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp - dịch vụ từ 20% năm 2008 đã tăng lên 45% năm 2011; cơ cấu lao động nông nghiệp giảm từ 80% còn 55%. Điều đáng phấn khởi là qua hơn hai năm xây dựng mô hình NTM, đời sống nhân dân trong xã không ngừng được cải thiện. Thu nhập bình quân đầu người từ 7,5 triệu đồng/người năm 2008 tăng lên 15,83 triệu đồng/người năm 2011.

- Đời sống vật chất bước đầu là tốt, còn đời sống tinh thần của người dân thế nào? tôi hỏi chủ tịch UBND xã.

- Công tác Văn hóa - xã hội là một trong những lĩnh vực được Đảng ủy, UBND, Ban quản lý xây dựng NTM, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể quần chúng trong xã thường xuyên quan tâm. Phong trào “Toàn dân đoàn kết” vốn là truyền thống của xã. Đoàn kết là sức mạnh. Có sức mạnh ấy chúng tôi mới xây dựng được đời sống văn hóa gắn với xây dựng nông thôn mới. Xã có 26/26 xóm có nhà văn hóa trong đó có 11 xóm đạt tiêu chuẩn “Làng văn hóa”. 100% cơ quan, đơn vị, trường học trên địa bàn đạt danh hiệu “Cơ quan văn hóa”. Các tổ chức Hội Cựu chiến binh, Thanh niên, Phụ nữ, Người cao tuổi, các câu lạc bộ văn nghệ của nhà văn hóa sinh hoạt thường xuyên. Tổ chức được 66 buổi giao lưu văn nghệ ở xã, 312 buổi giao lưu văn nghệ ở xóm. 95% hộ gia đình có đủ ba công trình: nhà tắm, hố xí, nước sinh hoạt hợp vệ sinh theo quy định của ngành y tế. Chất lượng giáo dục không ngừng được tăng lên. Xã có năm trường học gồm một trường mầm non chia thành bốn khu, hai trường tiểu học, hai trường trung học cơ sở với 128 giáo viên đều đạt chuẩn. Hai trường tiểu học đạt chuẩn Quốc gia. Trạm y tế xã cũng đạt chuẩn, đảm bảo điều kiện chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Trẻ em dưới sáu tuổi được khám bệnh miễn phí, chăm sóc sức khỏe định kỳ. Công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo, không có tệ nạn xã hội", ông Tuần cho hay.

Trong không khí chân tình và cởi mở, tôi lại “chất vấn” ông chủ tịch xã:

- Bài học thành công của Hải Đường trong thời gian qua là gì?

- Trước hết phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động bằng nhiều hình thức khác nhau nhằm thống nhất về nhận thức, tư tưởng, từ đó tạo sự đồng thuận, sự chung sức chung lòng của mọi người dân xây dựng NTM. Đó là một trong những nguyên nhân có ý nghĩa quyết định dẫn đến thành công…

Vâng, đúng thế. Sức mạnh là ở lòng dân. Một khi dân đã hiểu, đã tin mà chung lòng, góp sức thì việc gì cũng thành công. Tôi thầm nghĩ, thì ra bài học “Lấy dân làm gốc” mà cụ Nguyễn Trãi đã viết từ thời xa xưa, đến nay vẫn còn nguyên giá trị.