Nằm trên độ cao trung bình 700m, huyện Tân Uyên (Lai Châu) có một "kho nước lạnh" khổng lồ chảy từ Vườn quốc gia Hoàng Liên xuống với hàng trăm triệu khối nước. Một nguồn tài nguyên để nuôi cá nước lạnh không mấy nơi có được, nhưng cho đến nay thế mạnh đó vẫn ngủ im dưới những cánh rừng đại ngàn chưa được đánh thức…
Huyện Tân Uyên nằm ở sườn Tây dãy Hoàng Liên Sơn, một vùng cao nguyên khá bằng phẳng, với độ cao trung bình 700m so với mực nước biển. Thời tiết ở đây khá ôn hòa, nhiệt độ trung bình năm 20-25oC, không có nhiều ngày nắng nóng và rét đậm. Do địa hình dãy núi Hoàng Liên Sơn nghiêng về phía Tây nên ở đây có nhiều dòng suối lớn. Lại nằm giáp VQG Hoàng Liên, nên Tân Uyên có 3 dòng suối lớn đều chảy từ VQG Hoàng Liên trên độ cao từ 1.800-2.500m, đó là các dòng suối: Hô Be, Hô Bon và Hô Mít, hàng năm cung cấp hàng trăm triệu khối nước cho dòng Nậm Mu, nơi xây dựng hai nhà máy thủy điện Huội Quảng và Bản Chát. Ngoài ra có nhiều con suối nhỏ khác đều chảy từ trên núi xuống: Nậm Chăng, Hua Chăng, Chằm Cả…
Với nguồn nước dồi dào như vậy, chất lượng nước ở các con suối này đều tốt, ngoài những tháng mùa mưa nước đều trong xanh, nên bà con sống ở hai ven bờ suối không cần đào giếng mà múc nước từ các con suối này về sinh hoạt trực tiếp không phải xử lý. Theo kỹ sư Nguyễn Quốc Ân - Nguyên Phó GĐ Trung tâm Nước sinh hoạt - VSMT tỉnh Yên Bái, hiện đang làm tư vấn cho một Cty nuôi cá nước lạnh ở Nga cho biết: Chúng tôi đã tiến hành một số chuyến khảo sát nguồn nước ở đây. Kết quả kiểm nghiệm các mẫu nước lấy từ các con suối huyện Tân Uyên đều đảm bảo cho việc nuôi cá nước lạnh phát triển tốt. Nhiệt độ nước đo ở độ cao khác nhau từ 17-20oC. Nếu nuôi cá hồi thì phải tìm nơi đạt độ cao 1.000m, điều này rất khó thực hiện, vì các con suối trên núi cao rất hiểm trở, không có mặt bằng, đường giao thông lại chưa có. Nhưng nếu nuôi cá tầm thì chất lượng nước và nhiệt độ cũng như nguồn nước đủ xây dựng hàng trăm ha.
Huyện Tân Uyên với lợi thế địa hình khá bằng phẳng, nguồn nước lạnh dồi dào, giao thông thuận tiện, thị trường tiêu thụ: TX Lai Châu, TP Lào Cai, Hà Khẩu (Trung Quốc) khoảng cách không quá 100km đều là những nơi tiêu thụ cá nước lạnh với số lượng lớn. Xã Phúc Khoa hiện có hai con suối Hô Bon và Hô Be nhiệt độ và chất lượng nước đều đảm bảo nuôi cá tầm. Suối Hô Be hiện đã được ngăn dòng xây dựng hệ thống thủy lợi, nguồn nước rất dồi dào, địa hình cho phép xây dựng 100-120 ha nuôi cá nước lạnh.
Ông Nguyễn Công Biên - Chủ tịch UBND huyện Tân Uyên cho biết: Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản 1 (Bộ NN-PTNT) đã khảo sát, lấy mẫu nước kiểm tra chất lượng, nhiệt độ nước ở các con suối Hô Bon, Hô Be và Hố Mít đều đảm bảo phát triển nuôi cá nước lạnh. Một số doanh nghiệp trong và ngoài nước đã tới khảo sát, đặt vấn đề nuôi cá nước lạnh tại đây. Chúng tôi sẽ tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các nhà đầu tư và hy vọng rằng một ngày không xa Tân Uyên sẽ là địa chỉ cho các nhà đầu tư nuôi cá nước lạnh.
Mặc dù vậy, cho đến nay sự hấp dẫn để các nhà đầu tư tới Tân Uyên nuôi cá nước lạnh vẫn chưa được khởi sự, một tiềm năng lớn của Tân Uyên vẫn ngủ yên chưa được đánh thức.
