Đây là phát biểu của TS Vũ Đình Ánh, Phó viện trưởng Viện KH thị trường giá cả (Bộ Tài chính) tại cuộc hội thảo xung quanh dự thảo về tăng giá điện của Bộ Công thương tổ chức sáng qua (28/9), do Vụ Năng lượng (Bộ Công thương) tổ chức.
Theo ông Ánh, muốn vận hành được giá điện theo cơ chế thị trường, cần có cách tiếp cận đồng bộ cả từ phía cung, phía cầu, cũng như thể chế quản lý vận hành thị trường điện. “EVN luôn kêu lỗ, thiếu vốn để sản xuất, nhưng chính EVN lại dành hàng nghìn tỷ đồng đầu tư ra ngoài ngành, từ viễn thông đến bất động sản".
Đồng quan điểm trên, TS Nguyễn Quang A cũng cho rằng, nếu có nhiều nhà cung cấp một loại hàng hóa hay dịch vụ, thì có thể tổ chức việc cung ứng trên cơ sở thị trường. Còn nếu chỉ có một nhà cung cấp (hay một người mua) thì đương nhiên sẽ xuất hiện tình trạng độc quyền.
TS Quang A đưa ra phương hướng, cần phải tổ chức hệ thống điện dựa trên nguyên tắc: Phân rã hệ thống điện thành 5 bộ phận: Các nhà sản xuất là các nhà máy điện; hệ thống truyền tải điện quốc gia; các hệ thống bán lẻ điện; các tổ chức mua bán điện trung gian và các hộ tiêu dùng điện. Hệ thống này vận hành theo phương thức sau: Các tổ chức phát điện hoạt động theo cơ chế thị trường có thể bán điện cho nhiều người mua; Hệ thống truyền tải điện quốc gia hoạt động như một công ty công ích do nhà nước sở hữu (trên cơ sở thu phí chuyển tải). Nhiều nhà bán lẻ hoặc bán buôn hoạt động một cách độc lập tại các khu vực địa lý khác nhau và có thể cạnh tranh với nhau để mở rộng hay thâu tóm địa bàn và khách hàng. Tất cả các tổ chức độc lập này hoạt động dưới sự giám sát kỹ thuật và chính sách của tổ chức điều tiết độc lập, là Cục Điện lực Việt Nam.
