Thái Nguyên học tập kinh nghiệm Hàn Quốc

Năm 2004, một chương trình hợp tác giữa tỉnh Kieng-sang-buc (Hàn Quốc) và tỉnh Thái Nguyên được ký kết. Theo đó, trong thời gian 10 năm, phía tỉnh bạn đã chọn xã La Bằng (huyện Đại Từ) để hỗ trợ đầu tư xây dựng nông thôn theo hình thức Làng mới (Saemaul Undong).

Từ những bước chuyển tại La Bằng và đặc biệt là sự nổi tiếng của phong trào Làng mới tại Hàn Quốc, Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh Thái Nguyên đã phối hợp với một số trường Đại học Hàn Quốc và Việt Nam tổ chức hội thảo quốc tế với nội dụng xây dựng NTM từ kinh nghiệm của Hàn Quốc, kết quả của Việt Nam và giải pháp thực hiện tại Thái Nguyên.

Giáo sư Kwon Lyung Min đến từ Học viện Saemaul thuộc Đại học Kyung Woon (Hàn Quốc) cho biết, năm 1972, khi triển khai Saemaul, Tổng thống Hàn Quốc Pắc Chung Hy đã nhấn mạnh, xây dựng Làng mới là làm thay đổi tư duy, cải thiện môi trường sống, nâng cao đời sống cho người nông dân và tạo tiền đề cho các thế hệ con cháu của họ. Nền tảng để thực hiện phong trào là phát động tinh thần làm chủ, ý chí sáng tạo, tự tin và đoàn kết cộng đồng của nông dân.

Trạm y tế xã La Bằng, một trong nhiều công trình được xây dựng từ nguồn hỗ trợ của tỉnh Kieng-sang-buc

Ban đầu, Saemaul Undong không phải là một dự án lớn. Chính phủ Hàn Quốc đã nhận thấy nếu không có nỗ lực của người dân, Saemaul Undong sẽ thất bại. Saemaul Undong không đơn thuần là một kế hoạch hành động mà còn là cả một cuộc cải tổ về ý thức dựa trên tinh thần. Chính phủ Hàn Quốc đã đề cao ba phẩm chất mấu chốt trong phong trào Saemaul Undong: cần cù, tự lực và hợp tác. Ba nguyên tắc rường cột của Saemaul Undong cũng chính là hạt nhân của công cuộc xây dựng một xã hội tiên tiến và một quốc gia thịnh vượng. Sự thịnh vượng ở đây không chỉ bó hẹp ở ý nghĩa vật chất, nó còn bao hàm cả ý nghĩa tinh thần. Với tư duy và phương pháp triển khai như vậy, Làng mới (Saemaul Undong) đã trở thành nền tảng cho sự thịnh vượng và ghi dấu ấn, một bước ngoặt lịch sử trên con đường phát triển của Hàn Quốc.

Theo các chuyên gia Hàn Quốc, bài học được rút ra từ phong trào Làng mới là: Thay đổi tư duy, phát huy nội lực của nhân dân để xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn; phát triển sản xuất để tăng thu nhập cho nông dân; phát huy dân chủ để phát triển nông thôn; phát triển kinh tế hợp tác từ phát triển cộng đồng.

Bài học đã rõ nhưng học như thế nào, áp dụng ra sao lại không đơn giản. Ông Hoàng Cường Quốc, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT, Phó Chánh văn phòng điều phối xây dựng NTM tỉnh Thái Nguyên, cho biết, cho đến nay, một bộ phận cán bộ và người dân vẫn chưa hình dung xây dựng NTM thì người dân đóng vai trò chủ thể, nguồn lực chính để thực hiện chương trình là của dân, Nhà nước quản lý, hỗ trợ và hướng dẫn nhân dân thực hiện. Chính vì vậy, nhiều người vẫn còn tâm lý ỷ nại, trông chờ và coi xây dựng NTM là một dự án đầu tư.

Trở lại chương trình hỗ trợ xây dựng nông thôn tại La Bằng, ông Đỗ Xuân Đan, một người dân xóm Rừng Vần, nhận xét, không chỉ đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở, qua các lớp tập huấn của chương trình xây dựng mô hình Saemaul, nhân dân còn được mở mang nhận thức về xây dựng NTM, được tiếp cận với những tiến bộ khoa học kỹ thuật. Rõ ràng, các bạn Hàn Quốc đã giúp người dân địa phương thấy được vai trò của sự đoàn kết, tính cần cù trong phát triển kinh tế. Đó chính là cái "cần câu” mà bấy lâu nay người ta kiếm tìm. Từ mô hình Saemaul mà hiện nay việc huy động vốn đối ứng tại địa bàn xã La Bằng để xây dựng hạ tầng cơ sở đã được nhân dân hưởng ứng nhiệt tình hơn hẳn.

Thực tế trên khẳng định, việc thay đổi tư duy cho người dân không chỉ đơn thuần là cho họ hiểu được ý nghĩa, vai trò, mục tiêu của xây dựng NTM. Trong đề tài nghiên cứu, PGS.TS Trần Chí Thiện và đồng tác giả, thạc sĩ Bùi Nữ Hoàng Anh (Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh Thái Nguyên) đánh giá, nông thôn có “mới” hay không phụ thuộc vào 19 tiêu chí nhưng tiêu chí số 13 (tổ chức sản xuất kinh doanh) là tiêu chí vô cùng quan trọng. Có tư duy nhưng phải có phương pháp sản xuất hiệu quả, nó là tiền đề để thực hiện các tiêu chí khác. Đề xuất của 2 nhà khoa học trên là chọn lựa những hộ dân có ý chí vươn lên để hỗ trợ và xây dựng điểm về mô hình sản xuất kinh doanh.

Ông Nguyễn Minh Tiến, Phó Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và PNTT, Phó Chánh văn phòng Điều phối Trung ương Chương trình MTQG xây dựng NTM, cho biết, có thể nói Việt Nam là nước duy nhất trên thế giới xây dựng Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn. Tính đến cuối năm 2012, bình quân trên cả nước đạt 6,41 tiêu chí/xã, tăng 1,13 tiêu chí/xã so với cùng kỳ năm trước. Có thể khẳng định, sau 3 năm triển khai xây dựng NTM, thực trạng nông thôn của cả nước đã có sự chuyển biến tích cực và rõ nét. Việt Nam phấn đấu đến năm 2015 sẽ có 200-300 xã đạt chuẩn đủ 19 tiêu chí. Các giải pháp trọng tâm từ nay đến 2015 của Trung ương là tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, đào tạo tập huấn; quy hoạch và xây dựng đề án cấp xã; hoàn thiện văn bản chỉ đạo triển khai chương trình; tập trung triển khai phong trào thi đua cả nước chung tay xây dựng NTM và cuộc vận động “Toàn dân doàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với xây dựng NTM; củng cố và nâng cao năng lực thực hiện chương trình của văn phối điều phối các cấp.