Trong cuộc bầu cử tổng thống Pháp lần này, thăm dò dư luận đã có những kỹ thuật mới.
Vòng 1: thăm dò dư luận đã sát thực tế
Ở vòng 1 cuộc bầu cử tổng thống Pháp, ngày 23/4/2017, các cơ quan thăm dò dư luận đã đưa ra chỉ số đúng: Kết quả cuộc bỏ phiếu phản ánh đúng xu thế được ghi nhận trong những tuần qua.
Theo nhận định của bà Anne Jadot, giảng viên khoa học chính trị thuộc đại học Lorraine (Pháp) được AFP trích dẫn: “Trong những ngày qua, các viện thăm dò đã cảm nhận được sự gia tăng muộn màng về số người đi bầu và họ đã chỉ rõ là Emmanuel Macron về đầu, Marine Le Pen ở vị trí thứ hai”.
 |
| Ứng cử viên Emmanuel Macron và đối thủ Marine Le Pen |
Kết quả cuộc thăm dò dư luận cuối cùng được công bố hôm 21/4, cho thấy Emmanuel Macron có thể thu được từ 23 đến 24% số phiếu, Marine Le Pen 22-23%, François Fillon 19-21%, Jean-Luc Melenchon 18-19,5%. Điều này xấp xỉ đúng với các tỷ lệ phiếu được ước tính vào tối 24/3. Các viện thăm dò dư luận cũng đưa ra các thẩm định về tỷ lệ cử tri tham gia bỏ phiếu tăng chút đỉnh, trong 10 ngày, từ 65% lên tới 75% và cuối cùng được dự báo là 78%.
Các cơ quan thăm dò đã làm được việc này trong bối cảnh tỷ lệ người chưa quyết định bỏ phiếu cho ai cao chưa từng thấy, bởi vì trong những ngày cuối cùng trước cuộc bỏ phiếu, có tới 1/3 dân Pháp trong số 45,7 triệu cử tri, còn chưa quyết định hoặc có thể thay đổi sự lựa chọn.
Cuộc đua tiếp tục với những diễn biến mới
Trong cuộc trả lời phỏng vấn đài truyền hình France 2 tối 24/4, bà Marine Le Pen tuyên bố từ chức chủ tịch đảng Mặt trận Quốc gia (FN), để tập trung cho tranh cử. Lãnh đạo FN sẽ có cuộc mít tinh lớn tại Nice, được coi là thành trì của cánh hữu, vào 27/4.
Trước đó, ngày 24/4, ứng viên cực hữu Marine Le Pen, đi vận động cử tri tại một khu chợ ở Pas-de-Calais, miền bắc nước Pháp. Sáng sớm 25/4, bà Le Pen tới khu chợ quốc tế Rungis, ngoại ô Paris, để tuyên truyền cho cương lĩnh của FN, “thiết lập lại biên giới” nước Pháp, “rút khỏi đồng euro” và “khép cửa đối với người nhập cư”. Chợ quốc tế Rungis, được coi là chợ đầu mối thực phẩm lớn nhất thế giới, cũng là nơi ứng cử viên Macron có mặt trước đó một tuần.
Về phía Emmanuel Macron, theo Tổng thư ký phong trào Tiến Bước-En Marche!, Richard Ferrand, ứng cử viên tổng thống ở thế thượng phong, tiếp tục chiến dịch vận động cử tri kể từ ngày 26/4, tại Arras (Pas-de-Calais), cuộc mít tinh vốn bị hủy bỏ hồi tuần trước, sau vụ khủng bố trên đại lộ Champs-Elysées (Paris). Những ngày còn lại, ứng cử viên Macron sẽ tiếp tục vận động “tại vùng Limousin, miền Trung, và nhiều nơi khác”.
Tổng thư ký phong trào Tiến Bước cũng thẳng thừng bác bỏ những chỉ trích nhắm vào việc ông Emmanuel Macron tổ chức mừng thắng lợi tại một nhà hàng nổi tiếng ở Paris. Theo ông Richard, “bữa ăn giản dị” này là “một khoảnh khắc hội ngộ giữa những thành viên trụ cột của phong trào, sau nhiều tháng làm việc nỗ lực”.
“Trận đấu” quan trọng nhất được chờ đợi giữa hai ứng cử viên trước “vòng chung kết”, là cuộc tranh luận trực tiếp trên truyền hình ngày 3/5 tới.
Lý giải về các kết quả thăm dò ở vòng 1, sau chiến thắng của phe ủng hộ Brexit bên Anh và việc nhà tỷ phú Donald Trump đắc cử Tổng thống Mỹ, các viện thăm dò dư luận đã bị chỉ trích mạnh mẽ.
Ngay các viện thăm dò dư luận của Pháp cũng từng bị chỉ trích sau thắng lợi của ông François Fillon trong cuộc bầu cử sơ bộ trong đảng cánh hữu Những người cộng hòa. Chuyên gia Pierre Lefébure, thuộc Phòng thông tin chính trị Paris-Dauphine, cho rằng các viện thăm dò, đặc biệt là những cơ quan áp dụng kỹ thuật theo dõi xu hướng dư luận hàng ngày đã nắm bắt được rất tốt các xu hướng và động lực thúc đẩy dư luận.
Ông ghi nhận, kết quả các đợt thăm dò này đã tương ứng với những sự kiện trong cuộc vận động tranh cử, ví dụ như cuộc thảo luận trên truyền hình cho thấy xu thế đảo ngược giữa ứng viên Benoit Hamon và Jean-Luc Melenchon, hay việc chính trị gia cánh trung François Bayrou ủng hộ Emmanuel Macron đã cho thấy ứng viên Macron, vào khoảng ngày 20/2, có thêm được từ 3 đến 4 điểm vào lúc ông có tỷ lệ ủng hộ ngang ngửa với ứng viên cánh hữu François Fillon.
Về trường hợp ứng viên François Fillon, các thăm dò dư luận vừa qua tại Pháp cũng không vấp phải vấn đề người được thăm dò giấu ý định bỏ phiếu của mình. Có thể là do cách thức thăm dò dư luận qua internet, cho phép người được hỏi cảm thấy thoải mái hơn, vô danh, không chịu tác động, sức ép như khi hỏi trực tiếp hoặc qua điện thoại.
Dự báo vòng 2 có còn đúng?
Ngay sau cuộc bỏ phiếu vòng 1, ứng cử viên Mặt trận Quốc gia- bà Marine Le Pen tiếp tục cuộc tranh cử, trong bối cảnh theo hàng loạt các cuộc thăm dò dư luận, tối 23/4 và ngày 24/4, dự đoán lãnh đạo đảng cực hữu sẽ thất bại trong vòng hai, với dưới 40% phiếu bầu.
Các thăm dò cũng cho thấy tỷ lệ ủng hộ ứng viên Marine Le Pen đang giảm dần. Rất nhiều cử tri đang nghe theo lời kêu gọi của những nhà lãnh đạo thuộc các đảng phái khác nhau, hiện rất chú trọng đến việc ngăn cản ứng viên cực hữu- bà Marine Le Pen nên tác động thuận lợi đối với ứng viên cánh trung Emmanuel Macron. Bà Marine Le Pen đương nhiên sẽ không chịu ngồi yên, mà sẽ tung ra nhiều “miếng võ” bất ngờ và mang tính dân túy cao, tạo nên những yếu tố có thể làm xoay chuyển cục diện.
Kết quả vòng 2 của cuộc bầu cử tổng thống Pháp sẽ rất khó đoán, giống như khi sắp bước vào hiệp hai của một trận bóng đá. Sân phẳng, bóng tròn, ai biết được trái bóng sẽ lăn về đâu?
