Tham gia cách mạng tiền khởi nghĩa bị bỏ quên?

Một lòng phục vụ cách mạng, nuôi dưỡng cán bộ

Báo NNVN nhận được đơn của anh Vũ Hữu Thường (thôn Ngô Đồng, xã Gia Phú, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình), phản ánh về việc cả ông nội và thân sinh ra anh đều tham gia hoạt động cách mạng từ trước ngày 1/1/1945. Nhưng cho đến nay, cả 2 vẫn chưa được xét công nhận là Lão thành Cách mạng, chưa được hưởng bất kỳ một chế độ đãi ngộ nào.

PV Báo NNVN đã về địa phương tìm hiểu, và được biết như sau:

Trước tháng 10/1953, Gia Phú là một phần của xã Gia Thịnh thuộc huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Từ tháng 10/1953, xã Gia Thịnh được tách thành 3 xã là Gia Thịnh, Gia Vượng và Gia Phú. Xã Gia Phú hiện có 3 thôn là Ngô Đồng, Kính Chúc và Đoan Bình. Ngày 12/8/2003, nhân dân, Đảng bộ và lực lượng vũ trang xã Gia Phú đã vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Ông nội anh Vũ Hữu Thường là cụ Vũ Hữu Thuyết sinh năm 1905 tại thôn Ngô Đồng. Do cần cù, chăm chỉ, lại biết cách làm ăn, nên trước cách mạng tháng 8/1945, gia đình cụ đã có được 7 mẫu Bắc bộ đất canh tác. Là một người có lòng yêu nước, nên khi phong trào cách mạng do Tỉnh ủy Ninh Bình lãnh đạo lan đến quê hương mình, cụ Thuyết đã giác ngộ cách mạng và tích cực tham gia hoạt động, trở thành cơ sở của cách mạng, nuôi dưỡng và bảo vệ cán bộ.

Vợ chồng anh Vũ Hữu Thường rất băn khoăn vì ông nội và thân sinh của mình vẫn chưa được xét công nhận lão thành cách mạng

Trước năm 1945, một số cán bộ cách mạng hoạt động bí mật hồi ấy lấy nhà cụ Thuyết làm cơ sở để hoạt động bí mật, được cụ nuôi dưỡng, bảo vệ là cụ Nguyễn Cường Hy (tức Ái), Bí thư Huyện ủy Gia Viễn; cụ Nguyễn Quang Thiều, Phó Bí thư Huyện ủy và sau khi dành được chính quyền, là Bí thư Huyện ủy kiêm chủ tịch Ủy ban Hành chính Kháng chiến (UBHCKC) huyện Gia Viễn.

Cụ Lương Nhân, trước năm 1945 hoạt động bí mật tại Gia Viễn, sau khi giành được chính quyền, tham gia quân đội, là thiếu tướng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần QĐND Việt Nam…Từ một quần chúng giác ngộ trở thành cơ sở của cách mạng, cụ Vũ Hữu Thuyết trở thành một cán bộ cách mạng, tham gia nhiều công tác ở địa phương.

Sau khi dành được chính quyền, cụ Thuyết được bầu làm ủy viên UBHCKC huyện Gia Viễn. Từ tháng 7/1949, cụ được bầu làm Chủ tịch UBHCKC xã Gia Thịnh (bao gồm cả địa bàn của 2 xã Gia Vượng và Gia Phú ngày nay) và giữ cương vị đó cho đến năm 1952. Do những thành tích đó, cụ đã được Tổng bộ Việt Minh tặng thưởng “đồng tiền vàng” (đây là phần thưởng rất cao quý, chỉ dành tặng cho những người có thành tích đặc biệt).

Trong Cải cách ruộng đất, do bị quy sai là địa chủ nên cụ Vũ Hữu Thuyết bị đưa ra đấu tố, bị Tòa án tuyên án tử hình. Pháp trường đã được lập, nhưng khi chuẩn bị thi hành án thì phát hiện ra đồng tiền vàng do Tổng bộ Việt Minh tặng được cụ cất kỹ trong người, Tòa án lập tức ra lệnh thả cụ. Khi thực hiện chính sách “sửa sai”, gia đình cụ đã được hạ thành phần.

Tuy không còn điều kiện tham gia công tác nữa nhưng cụ Thuyết vẫn một lòng một dạ theo cách mạng, vẫn làm gương và động viên con cháu thực hiện nghiêm chỉnh mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, đóng góp sức người sức của cho cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước ở miền Nam và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc.

Ngoài đồng tiền vàng do Tổng bộ Việt Minh tặng, theo xác nhận của một số vị lão thành Cách mạng và con cháu, thì cụ Vũ Hữu Thuyết còn được Nhà nước tặng bằng “Có công với nước” và Huy chương kháng chiến hạng nhất (từ thời kỳ Ninh Bình còn thuộc tỉnh Hà- Nam- Ninh)...

Con trai đầu của cụ Vũ Hữu Thuyết là ông Vũ Hữu Ry (thân sinh anh Vũ Hữu Thường), ngay từ năm 1943 đã được những cán bộ cách mạng bí mật trong vùng như đồng chí Bính (tức Dân) và đồng chí Minh (tức Dâng)…, giác ngộ lý tưởng cộng sản.

Lúc đó căn cứ cách mạng Quỳnh Lưu (thuộc huyện Nho Quan, Ninh Bình) đã được xây dựng, trở thành trung tâm của chiến khu Quang Trung. Phong trào cách mạng ở Gia Viễn phát triển khá mạnh.

Được giác ngộ cách mạng, ngày 1/6/1943, các ông Vũ Hữu Ry, Hoàng Đình Bình, Đinh Hữu Thương đã tham gia tổ Việt Minh xã Đoan Bình (nay là thôn Đoan Bình xã Gia Phú). Từ một thành viên của tổ Việt Minh xã Đoan Bình, ông Ry trở thành Tổ trưởng tổ Việt Minh xã Ngô Đồng.

Theo bản khai quá trình tham gia kháng chiến và đơn của ông Ry viết gửi Ban Tổ chức Huyện ủy huyện Gia Viễn khi ông còn sống (đề ngày 30/8/1993), thì sau khi giành được chính quyền, ông được điều lên huyện Gia Viễn làm công tác thanh niên, trở thành Bí thư Huyện đoàn Thanh niên cứu quốc (TNCQ) huyện Gia Viễn rồi Thường vụ đoàn TNCQ tỉnh Ninh Bình. (Còn nữa)