Thanh Văn, lời thề năm mới

Sáng sớm ngày Tết Dương lịch (1/1/2014), cả xã Thanh Văn (Thanh Oai, Hà Nội) vang rền tiếng lợn kêu. Xóm nào cũng tíu tít mổ lợn và đến gần trưa thì bếp nhà nào nhà nấy thơm inh cả lên.

Tổng cộng gần 4 tấn lợn hơi đã được mổ để chia đều cho gần 7 ngàn khẩu trong xã, bình quân mỗi khẩu được 0,5 kg. Tiền mua lợn ấy được xã trích từ Quỹ Hưu nông dân tặng bà con. Ngoài hội trường, những người đang được hưởng Quỹ Hưu nông dân đã ngồi chật để chuẩn bị dự ngày truyền thống của quỹ (1/1 hàng năm), mặt người nào cũng tươi rói.

Cụ Nguyễn Thị Nhiên tuổi tròn 80, tay khư khư giữ một tờ giấy. Cụ bảo đó là mấy vần thơ mà cụ phải nghĩ mấy ngày mới được, để chốc nữa sẽ đọc để chúc mừng quỹ càng ngày càng phát triển. Còn Chủ tịch UBND kiêm Chủ tịch HĐQT Quỹ Hưu nông dân xã Thanh Văn Trần Văn Tuấn thì cho biết: Sau hàng chục năm chắt chiu gây dựng, năm 2011 quỹ có 39 tỷ đồng và bắt đầu chi trả cho người đủ tiêu chuẩn hưu. Đến năm 2013, quỹ tăng thành trên 54 tỷ đồng (lấy tròn), đã chi trả lương hưu cho dân hết trên 8 tỷ, hiện còn trên 45 tỷ đồng. Việc thu chi của quỹ hàng tháng đều được in, phát công khai cho những người đang hưởng lương hưu biết để tham gia giám sát.

Bà con nông dân ở Thanh Văn từ 60 tuổi trở lên nhận sổ hưu

Năm 2013, lương hưu của bà con là 350 ngàn/người/tháng còn bắt đầu từ tháng 1/2014 này, bà con sẽ được nhận 400 ngàn/người/tháng. Mục tiêu của quỹ là đến năm 2015 sẽ đạt mức 500 ngàn/người/tháng. Năm 2013, quỹ hưu cũng đã đài thọ cho 800 người đi tham quan và Tết Dương lịch 2014 này, những bà con có đóng quỹ hàng tháng nhưng mới sắp đến tuổi được lĩnh lương hưu đều được nhận một suất quà trị giá 500 ngàn đồng…

Sau lễ dâng hương viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại đền thờ Người được xây dựng cạnh trụ sở UBND xã và lễ chào cờ, lễ kỷ niệm ngày truyền thống của quỹ bắt đầu. Và chính tại buổi lễ đơn giản nhưng long trọng, thấm đẫm tình người này, chúng tôi đã được nghe những lời chân thành nhất, gan ruột nhất của những người nông dân Thanh Văn. Vượt ra khỏi cả chương trình, có người còn nhất định đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lao động thời kỳ đổi mới cho ông Quang Văn Thỉnh, vị Bí thư Đảng ủy suốt 8 khóa liền của xã, và nay tuy đã 74 tuổi, nhưng ông vẫn phải giữ cương vị đó theo yêu cầu của dân, của Đảng bộ…

Gây dựng được quỹ lương hưu đã khó. Giữ được và phát triển quỹ còn khó gấp trăm lần. Số tiền bốn năm chục tỷ bạc luôn có một hấp lực vô cùng mãnh liệt trước những cái túi tham. Thế nên ngoài việc “chọn mặt” để trao việc quản lý và phát triển quỹ, lãnh đạo xã Thanh Văn còn lập lời thề, và lời thề đó được HĐQT của quỹ tuyên vào ngày truyền thống của quỹ hàng năm. Khi cả HĐQT của quỹ bước lên trước nhân dân, và khi Bí thư Đảng ủy kiêm Trưởng ban Kiểm soát của quỹ Quang Văn Thỉnh thay mặt HĐQT quỹ thề rằng:

- Chúng tôi xin thề: Ai đụng đến Quỹ Hưu nông dân một cách bất chính, dù chỉ một đồng, thì trời tru đất diệt.

Thì cả hội trường như được bao phủ trong một bầu không khí linh thiêng, khiến mọi người lặng đi vì xúc động. Không thề rằng sẽ bị kỷ luật này kỷ luật nọ. Không thề trước cấp trên mà thề trước hai đấng cao dầy.

Thề với trời đất cũng chính là thề với nhân dân, vì ý dân chính là ý trời. Lời thề đó đã tiếp nối lời thề ở đền thờ thần Đồng Cổ phía Tây kinh thành Thăng Long từ gần một ngàn năm trước:

- Ai bất nghĩa bất trung, thì trời tru đất diệt.

Tham ô, chiếm đoạt tài sản của dân cũng chính là bất nghĩa, bất trung. Những người thề ở đền thờ thần Đồng Cổ thời ấy là quan lại các cấp, và họ thề trung nghĩa với vua, khác hẳn với lời thề ở Thanh Văn, là thề trung nghĩa với nhân dân.

Tận lúc ra về, chúng tôi mới giật mình trước hai phát hiện. Một là ở Thanh Văn không hề có những khẩu hiệu hoành tráng, dài dòng như ở những nơi công sở khác. Trước trụ sở UBND xã chỉ có một khẩu hiệu ngắn gọn “Tất cả vì lợi ích của nhân dân”. Và thứ hai, là vì sao trong một ngày có ý nghĩa trọng đại như thế này của nhân dân Thanh Văn, mà không có bất cứ một vị nào ở thành phố hay ở huyện về dự? Hỏi Bí thư Quang Văn Thỉnh, ông cho biết có mời cả đấy. Nhưng hôm nay là mùng 1 Tết Dương lịch, nên các vị đều bận không về được.