Thiên ưu 998 là giống lúa lai 3 dòng được đưa vào thử nghiệm từ năm 2008 đến nay theo chương trình hợp tác và phát triển SX lúa giữa Viện KHKT Nông nghiệp Bắc Trung bộ và Cty TNHH Giống lúa vàng Quảng Đông (Trung Quốc).
Qua nhiều vụ khảo nghiệm tại các tỉnh Hà Nam, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh... Thiên ưu 998 được đánh giá là giống lúa có năng suất cao, ngắn ngày, thích hợp trên nhiều chân đất khác nhau nên cuối tháng 5/2011, Bộ NN-PTNT công nhận SX thử.
PGS.TS Phạm Văn Chương, nguyên Viện trưởng Viện KHKT Nông nghiệp Bắc Trung bộ cho biết: Thiên ưu 998 được tạo ra từ tổ hợp lai Thiên Phong và Quảng Khôi 998. Năm 2009, Viện đưa vào mạng lưới khảo nghiệm quốc gia cả vụ xuân và mùa tại 6 tỉnh đại diện cho 3 vùng sinh thái gồm Bắc Giang, Phú Thọ (trung du, miền núi phía Bắc); Hưng Yên, Thái Bình (đồng bằng sông Hồng); Thanh Hóa, Nghệ An (Bắc Trung bộ).
Hội thảo đầu bờ lúa lai Thiên ưu 998 tại xã Thanh Văn, Thanh Chương (ngày 23/8/2013)
Thiên ưu 998 có chiều cao trung bình 92 cm, TGST 128 ngày năng suất thực thu 70 tạ/ha (vụ xuân). Vụ mùa có chiều cao 105 cm và TGST 105 ngày, năng suất bình quân 64,5 tạ/ha. Khả năng chống chịu các loại sâu bệnh rất tốt. Đặc biệt là chịu lạnh và không bị nhiễm đạo ôn. Chất lượng hạt gạo ngon hơn Khang dân 18...
Để khẳng định ưu thế của Thiên ưu 998 vụ HT, năm nay Viện KHKT NN Bắc Trung bộ phối hợp với 13 huyện thuộc 4 tỉnh (Hà Nam, Thanh Hóa, Nghệ An và Hà Tĩnh), mỗi tỉnh 2 huyện, riêng Nghệ An khảo nghiệm tại 7 huyện. Bình quân mỗi huyện làm trên dưới 2,5 ha.
Bà Đinh Thị Tâm, Chủ tịch UBND xã Thanh Văn (Thanh Chương, Nghệ An) cho biết: "Từ trước đến nay, vụ HT bà con thường gieo giống lúa PC6; Việt lai 20 và TH 3-3. Năm nay, Viện KHKTNN Bắc Trung bộ đưa Thiên ưu 998 về làm mô hình khảo nghiệm, chúng tôi hơi lo lắng. Ngày 15/5/2013 bà con xuống giống, chỉ sau 13 -15 ngày mạ đã được 3 lá, phát triển tốt. Bình quân đạt 6 bông/khóm. Chứng tỏ giống lúa này đẻ rất khỏe.
Năng suất thực thu tại ruộng khảo nghiệm đạt bình quân 64 tạ/ha (các giống lúa đối chứng chỉ đạt từ 42 - 45 tạ/ha) là ngoài sức tưởng tượng của nhiều người. Bởi vậy tôi đề nghị Viện tiếp tục mở rộng khảo nghiệm vụ xuân 2014".
Ông Nguyễn Như Thiện, Chủ nhiệm HTXNN Thanh Văn khẳng định: Việc đưa Thiên ưu 998 vào khảo nghiệm đã góp phần làm thay đổi nhận thức của nông dân trong xã. Từ trước đến nay, làm vụ HT, bà con thường ít đầu tư thâm canh và không làm giống lúa lai TQ. Khi Viện KHKTNN Bắc Trung bộ đưa giống lúa này về, chúng tôi phải vận động mãi mới có 9 hộ tham gia.
Ngoài diện tích các giống lúa đối chứng, chúng tôi yêu cầu 8 hộ phải gieo cấy theo chỉ đạo kỹ thuật của Viện (cấy 1 dảnh mạ với mật độ từ 37 - 40 khóm/m2). Còn 1 hộ cho họ cấy tự do (mật độ 45 - 47 khóm/m2). Kết quả diện tích của 8 hộ làm theo hướng dẫn cho năng suất cao hơn hẳn, còn hộ cấy tự do tỷ lệ lép cao hơn và lúa bị đổ ngã nhiều hơn.
Điều đáng nói là cùng trổ trong dịp trời đổ mưa nhiều nên các giống lúa khác bị lem lép hạt nặng nhưng Thiên ưu 998 không bị bệnh này. Các loại sâu cuốn lá nhỏ, sâu đục thân chỉ nhiễm ở mức độ nhẹ. Chưa thấy bệnh bạc lá".
Ông Phan Đình Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Chương cho biết: "Thanh Chương là huyện bán sơn địa nên chỉ cần mưa 200 - 300 mm là toàn huyện sẽ ngập mất 1.500 ha lúa HT. Mưa từ 300 - 400 mm là diện tích ngập tăng lên gấp đôi.
Bởi thế, từ 3 năm nay, vụ HT nào chúng tôi cũng chỉ đạo các xã gieo cấy 2 giống lúa ngắn ngày chủ lực là PC6 và QR1 để né lũ lụt. Do đó, cứ đến thời điểm 30/8 hàng năm là cơ bản đã gặt xong (còn 7 - 8% diện tích tại các vùng đất không bị ngập lụt).
Việc đưa giống Thiên ưu 998 vừa ngắn ngày, chịu được sâu bệnh vừa cho năng suất cao là đáng mừng. Nếu gieo cấy vụ HT cho năng suất 3 tạ/sào (6 tấn/ha), chất lượng hạt gạo khá thì rất quý. Nó sẽ giúp huyện Thanh Chương bố trí được từ 4.000 - 4.500 ha diện tích lúa HT hằng năm".
| "Để đưa được giống Thiên ưu 998 vào SX đại trà, ngoài việc phải hoàn thiện hồ sơ để Bộ NN-PTNT công nhận giống chính thức, chúng tôi đề nghị Viện KHKHNN Bắc Trung bộ tổ chức làm thêm một số mô hình trong vụ HT tới để UBND huyện mời bà con nông dân và cán bộ từ xóm đến xã về hội thảo đầu bờ để họ tin tưởng khi đưa ra diện rộng", ông Hà kiến nghị. |
